Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida O‘zbekiston Xalq yozuvchisi, kinodramaturg, jamoat arbobi Rahmat Fayziyning hayoti va ijodiy faoliyatiga bag‘ishlangan “Hazrati Inson” nomli noyob ko‘rgazma ochildi. Ekspozitsiyadan adib hayotining asosiy bosqichlari, erishgan yutuqlari, O‘zbekiston adabiyoti va madaniyatiga qo‘shgan hissasini aks ettiruvchi nodir fotosuratlar, arxiv hujjatlari, orden va mukofotlar o‘rin olgan.
? Tadbir doirasida adibni xotirlab, yozuvchilar, jurnalistlar, adabiyotshunoslar so‘zga chiqib, Rahmat Fayziyning insoniy fazilatlari hamda ijodkorlik yo‘li haqida gapirdilar.
Umrini o‘zbek xalqining dardu quvonchiga, orzu va intilishlariga bag‘ishlagan buyuk adib Rahmat Fayziyning nomi qalblarda abadiy yashaydi. Bugungi ko‘rgazma esa uning nurli hayoti va betakror ijodiga bo‘lgan chuqur ehtiromning yorqin ifodasidir.
Qalblarni hayajonga soluvchi "Hazrati Inson" romani  hamda uning ssenariysi asosida suratga olingan "Sen yetim emassan" filmi yosh rassomlarga o'ziga xos asarlar yaratish uchun betakror manba bo'ladi.
Ko'rgazma 10-noyabrgacha davom etadi.

Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyiga Xitoy Xalq Respublikasi Shanxay san’at kolleksiyalari muzeyi prezidenti Hu Muqing va direktor o‘rinbosari Marie Maolar tashrif buyurdi. Tashrif davomida Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi hamda Shanxay san’at kolleksiyalari muzeyi o‘rtasidagi hamkorlik muzokaralari -  ikki tashkilot o‘rtasidagi memorandum, ko‘rgazmazalar hamda qo‘lda qog‘oz tayyorlash bo‘yicha almashinuv loyihalar tashkil etish bo‘yicha rejalar muhokama qilindi. Xitoylik hamkasblarimizda miniatyura asarlari hamda qadimiy qo‘lyozmalardan iborat muzey kolleksiyasi katta qiziqish uyg‘otdi. Kelajakda amalga oshiriladigan loyihalar ikki davlat o‘rtasidagi munosabatlarni yanada mustahkamlashga xizmat qiladi.

Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san'ati muzeyiga Iqtisodiyot universiteti talabalari tashrif buyurishdi. Tashrif mobaynida talabalarga muzeyda saqlanayotgan qadimiy qo’lyozlamalar hamda miniatyuralar bo'yicha ekskursiya o’tildi. Shu bilan birgalikda Samarqand qog'ozi haqida ham tushunchalar berib o'tildi. Talabalarning vaqtlari mazmunli va maroqli o’tdi.

5-may kuni Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida O’zbekiston Badiiy akademiyasi Badiiy ijodkorlar uyushmasi a’zosi miniatyurachi rassom Arifboyev Sherzodning «Qadam» nomli ilk shaxsiy ko’rgazmasi o’z ishini boshladi. Ko‘rgazmada yosh rassomning nafaqat an’anaviy miniatyura, balki zamonaviy miniatyura san’ati uslubiga xos bir qancha asarlari o‘rin olganTadbir davomida ijodkorning ustozlari so’zga chiqib iliq tilaklar bildirshdi.Ko’rgazmada musavvirning 40 ga yaqin asarlari o’rin olgan.

23- aprel kuni Xalqaro an’anaviy tasviriy va amaliy san’at festivali doirasida О‘zbekiston Badiiy akademiyasi Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi hamda “An’anaviy hunarmandchilikni himoya qilish va qo‘llab quvvatlash jamiyati (GESKODER)  hamkorligida tashkil qilingan “Istanbuldan Toshkentga:  an’anaviy turk san’ati”  deb nomlangan ko’rgazmaning ochilish marosimi o’tkazildi.  Marosim avvalida Markaziy ko’rgazmalar zalida  “Istanbuldan Toshkentga:  an’anaviy turk san’ati”  nomli kitob taqdimot bo’lib o’tdi.

Joriy yilning 27-fevral kuni Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida «Barhayot siymolar : Navoiy, Bobur Behzod»  nomli ko’rgazmaning ochilish marosimi bo’lib o’tdi. Mazkur ko’rgazma Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi hamda Badiiy ko’rgazmalar direksiyasi fond ashyolaridan iborat.
Ko’rgazma davomida O’zbekiston Respublikasi davlat gerbi muallifi, O’zbekiston san’at arbobi, O’zbekiston xalq rassomi,O’zbekiston Badiiy akademiyasi akademigi, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan madaniyat xodimi grafik rassom  Anvar Mamajonov hamda O’zbekiston Badiiy akademiyasi a’zosi, miniatyurachi rassom Xayriddin Muhiddinovlarning mahorat darslari o’tkazildi.

Ko‘rgazmaning mualliflari Ali Ashraf Sanduqabodiy va Afsona Shahboziy Eron xattotlik va miniatyura san’atining qadimiy an’analarini davomchilaridir.

Ko‘rgazmada namoyish etilayotgan mashhur xattot va naqqosh Ali Ashraf Sanduqabodiy kompozitsiyalarida olti xat turi “Aqlomi sitta”dan biri bo‘lgan nasx hamda o‘zining go‘zalligi va nafisligi bilan “Islom xati kelinchagi” nomini olgan nasta’liq xat turidan keng foydalanadi. Musavvir asarlaridagi fors bitiklarining nozik chizgilari oltin suvi yugurtirilgan islimiy naqshli tazhib bilan ziynatlangan (Tazhib – oltin ranglar bilan naqshlash san’atidir). Professor Ali Ashraf Sanduqabodiy aytishicha, u xattotlik san’atiga endigina qadam qo‘yganida birgina “Nun” harfini yozishi va uning mukammal shaklini topishi uchun 12 soat sarflagan ekan. Sevimli kasbiga umrining 42 yilini baxshida etgan bu ijodkor bugungi kunda Ustoz degan yuksak unvonga sazovor bo‘lib, Eron Хattotlar Assotsiatsiyasi vitse-prezidenti lavozimini egallab kelmoqda va Eron islom sivilizatsiyasining tarixiy, madaniy va badiiy merosini qayta tiklash, asrab-avaylashda katta hissa qo‘shmoqda.

Taniqli rassom Afsona Shahboziy Eron tasviriy san’atida o‘ziga xos uslubga ega ijodkor hisoblanadi. Ko‘rgazmada uning xattotlik va tazhib, shams, zarvaraq ishlari hamda miniatyura asari o‘rin olgan. Yuksak did va mahorat bilan ishlangan bejirim naqshlarida musavvir 24 karatli oltindan foydalanadi. Buyuk fors shoiri va mutafakkiri Hofiz Sheroziyning “Layli va Majnun” asariga ishlangan miniatyurada ushbu mo‘jaz san’atning qadimiy Erondagi Tabriz va Isfahon maktablari an’analari va rassomning zamonaviy yondashuvi o‘z aksini topgan. Afsona Shahboziy ko‘plab mahorat darslari, mahalliy va xorijiy ko‘rgazmalarda ishtirok etib, Eron tasviriy san’atini keng targ‘ib qilib kelmoqda.  Yigirma yettita asardan iborat ko‘rgazma Eronning boy madaniy va badiiy merosini namoyon etib, o‘zbekistonlik tomoshabinlarga zamonaviy Eron xattotligi va miniatyura san’atida kechayotgan jarayonlar bilan tanishish imkonini beradi. 

5-noyabr kuni soat 16:00 da  Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida «Sharq kitobat san’ati: tarix va bugun» deb nomlangan yangi ekspozitsiyaning ochilish marosimi bo’lib o’tdi. Tadbir davomida Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi va O’zbekiston Milliy kutubxonasi hamda Turkiyaning An’anaviy hunarmandchilikni himoya qilish va qo’llab-quvvatlash jamiyati (GESKODER) o’rtasida Memorandumlari imzolandi. Muzey tarixida ilk bor eksponatlar audio-yozuvli (oʻzbek, ingliz, rus tillarida) QR-code tizimiga oʻtkazildi. Tomoshabinlar QR-code orqali 8ta tarixiy hamda 4ta zamonaviy eksponatlar haqida oʻzbek, ingliz va rus tillarida matnli va audio maʼlumotni olish imkoniyatiga ega boʻldilar. Shu bilan birgalikda, miniatyura qahramonlarini jonlantirgan multiplikator-rassom Nigora Hayoning (PhD, san’anshunoslik) animatsion loyihasi taqdimoti bo‘lib o‘tdi. Shuningdek ko’rgazma davomida muzey xodimlari tomonidan ekskursiya va abru-bahor san’ati bo’yicha mahorat darslari o’tib berildi.

14-oktyabr kuni Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida “San’at va dunyo” X-Toshkent xalqaro zamonaviy san’at biennalesi bo’lib o’tdi. Ko’rgazmada O’zbekistonlik rassomlardan Rustam Xudoyberganov va Yigitali Sattorov, Germaniyalik Albina Dvortsis, Janubiy Koreyalik Jeoung Hui, YU,  Jazoirlik Abdelhaq Djellab (HAKOU), Rossiyalik Yuliya Vergunova, OzarbayjonlikFargana Bayramova, Albaniyalik Oltsen Gripshilar o’z ijod namunalari bilan qatnashishmoqda. Ko’rgazma 18-otyabrgacham davom etadi.

Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi va  Yaponiyaning Aichi san’at universiteti o’rtasida 2019 yil 25 fevralda qadimiy qog’oz va miniatyura san’ati hamda » The research for the culture of contemporary hand- made paper and artistic expression»  ( » Zamonaviy qo’lda tayyorlanadigan qog’ozni madaniy va badiiy ahamiyati tadqiqi») ( Yaponiya, Janubiy Koreya, Xitoy, O’zbekiston) nomli ilmiy – amaliy loyihasi bo’yicha o’zaro hamkorlikda ilmiy-tadqiqot loyihalarini amalga oshirish maqsadida Memorandum imzolangan edi. Ushbu Memorandumga asosan, 5- sentabr kuni Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida Yaponiyaning Aichi san’at universitetining professori Koji Shizbazaki boshchiligidagi delegatsiyasining «Yapon va Samarqand qog’ozi: Kecha va bugun» nomli ko’rgazmasining ochilish marosimi bo’lib o’tdi.                     

Bugun Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida O’zbekiston Hunarmandlar uyushmasi a’zolari,  Toyyiba Art-School maktab asoschilari, xattot hamda naqqoshlar Abdurahmon Abduqayumov va Shermatova Nazokatlarning «Xat ishqi» nomli xattotlik asarlardan iborat ko’rgazmasi bo’lib o’tdi. Ko’rgazmada Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi direktori Gulabza Qarshiyeva,  Toshkent Islom instituti Aqoid va Fiqhiy fanlar kafedrasi o’qituvchisi Erkayev Mamurjon, Ko’kaldosh o’rta maxsus bilim yurti o’qituvchisi Shoyimov Muhammadbobur ustozlar so’zga chiqib ko’rgazma ishtirokchilariga iliq tilaklar bildirildi. Ko’rgazmada ishtirokchilarning 50 ga yaqin asarlari o’rin olgan. Ko’rgazma 17-iyungacha davom etadi.

                               

Bugun 29-may kuni Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy rassomlik va dizayn instituti Grafika: dastgoh va kitob grafikasi ta’lim yo’nalishi talabasi Azimjonov Hasanning «Parcha» nomli shaxsiy ko’rgazmasi bo’lib o’tdi. Ijodkorning asarlarida ona yurtga bo’lgan muhabbati, faxr – iftixor hissini yangicha qarashlarda aks ettirilgan. Ko’rgazmada Kamola Nishonova, muzey rahbari Gulabza Qarshiyeva hamda San’atshunoslik va muzeyshunoslik fakulteti dekani Obidjon Abdullayevlar so’zga chiqib ijodkorning keyingi ishlarida omad tilashdi

17-may kuni Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida O‘zbekiston Badiiy akademiyasi a’zosi, xattot Ulug‘bek Orifjonovning Xalqaro muzeylar kuniga bag’ishlangan «Mutakallim bitiklar» deb nomlangan xattotlik va naqqoshlik asarlaridan iborat shaxsiy ko‘rgazmasining ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi

Bugun Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi hamda O’zbekiston Fanlar akademiyasi Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti hamkorligida kitobat san’ati bilimdoni, naqqosh, restavrotor usta Marufjon Salimovning xotirasiga bag’ishlab «Ustozni yod aylab» deb nomlangan ko’rgazma hamda xotira kechasi tashkil etildi.
Ko‘rgazmada restavrator ijodiga mansub muqovalar, yon daftarchalar, xattotlik va abru namunalari, ish jarayonlari aks etgan fotolar, mualliflik huquqi ostida nashr etilgan metodologik qo‘llanmalar va  restavratorning ustaxonalarini ifodalovchi buyumlar oynali javonlardan o‘rin oldi. Bularning barchasi tomashabinlarga muzey restavratsiyasi dunyosini tez-tez qamrab oladigan noyob sir ruhini yetkazadi.
Tadbirda O’zbekiston Fanlar akademiyasi Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti ilmiy kotibi Ne’matilla Jabborov, Alisher Navoiy nomidagi milliy kutubxona restavratsiya bo’limi ilmiy mudiri Shuhratilla Po’latov, O’zbekiston Badiiy akademiyasi a’zosi, Xalq rassomi Shomahmud Muhammadjonov, Professor Abdumajid Madraimov va uning shogirdlari, shuningdek, Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi direktori Gulabza Qarshiyevalar  so’zga chiqdilar.

“Zanjir reaktsiyasi” ko‘rgazmasi rassomning dunyosiga yo‘l-yo‘riq bo‘lib, u yerdan bir-biri bilan chambarchas bog’langan va dunyoning umumiy tasvirini yaratadigan voqealar zanjirini kuzatishingiz mumkin.

Muallif ijod qilayotgan yo‘nalishni assotsiativ simvolizm bilan bog‘lash mumkin, bu yerda mifologiya, tarix, falsafa bilan bir qatorda etnik va so‘fiylik o‘zaro bog‘langan.

Edie Yaglie atrofimizda sodir bo‘layotgan voqealarga ta’sir qiluvchi mavzularni tanlashda inson ruhiyatiga va jamiyatga ta’sir qilishiga alohida yondashgan. Uzviy zanjir bilan bog’langan holda yaralgan asarlari, rassomning turli mavzular doirasida syujetlarining o‘zgarib borishi bilan ifodalanadi. Uning asarlari bir qarashda, teatr (tomoshagoh) sahna ko‘rinishlari jarayanini eslatib yuboradi. Ba’zida esa uning ijod namunalarida cheklovlarsiz absurdlik hukm suradi.

Dastlab, “Zanjirli reaktsiya” loyihasining boshlanishida “Karnaval” nomli asari turtki bo‘lib, u yaratilish vaqtida «pandemiya xaloskorlari» mavzusi, niqoblar tarixi davri kabi mavzular ommalasha boshlagan edi. Chunki, global pandemiya COVID-19 paydo bo‘lishi bilan., bir necha oydan keyin ommaviy tus olgan asosiy “ramz”, “yangi to’lqin”, “niqobdagi yangi hayot” sifatida allaqachon yangi ma’noga ega bo’la boshladi. Keyinchalik, izolyatsiya boshlanishi davrida  ijodkorda bir qator asarlar yaralishni boshladi: “Dekcha”,“Kutish”,“Bahor guldastasi”,“Samoviy qayg’u”, “Kuzatuv”, “Observatsiya. Gulchatoy yuzingni yop.” kabi kompozitsiyalari  har birimiz teng huquqali va shunga o‘xshash vaziyatda bo‘lgan vaqtimizni eslatadi.

Jadidchilik va uning asoschisi Ismoil Gasprinskiyga bag’ishlangan asarlaridagi o‘tmish, bugun va kelajak voqealari zanjiri bo‘lmish “Fransuz maktublari” asarlarida bugungi kun uchun dolzarb bo‘lgan g’oyalarni aks ettiradi.

Vaqt  o‘tishi bilan ijodiy o‘zini namoyon qilishning yangi bosqichlari, texnikalar, shakllar va uslublar bilan tajribalar “reaktsiya” ga kiradi. Rassom “Afsona” turkum grafik ishlarida (1001 varaq rejalashtirilgan) insoniy illatlar darajasida tug’ilgan cheksiz hikoyalarni, ertaklarni keyingi hikoyachi ohangi bilan yangi rangga ega bo‘lgan holda tasvirlaydi.Asarlarining mavzusi takrorlanmas bo‘lib, misli ko‘rilmagan ko‘rinish, haqiqat va sarobning mislsiz tarzda to‘qnashuviga aylanib bormoqda.

Ushbu ko‘rgazma rassomning san’at, tahlil va mulohaza miqyosidagi e’tirofidir.

O‘tmishda xattotlik badiiy ijod turlari orasida yetakchi mavqe egallagan. San’atning barcha turlarida xattot ishi alohida qadrlangan. Epigrafik yozuvlar bitishni ham aynan xattotlar boshlab berishgan. Keyin naqqoshlar unga moslab, bitik kompozitsiyasi, ritmi, nisbatlaridan kelib chiqqan holda, o‘z ijodlarini namoyish etganlar. Umuman, bu san’atlarning o‘zaro uyg‘unlashuvi samarali natija bergan. Xattotlik  me’morchilik, kitobat san’ati va hunarmandchilikda muhim o‘rin tutgan.                                                                                                                             O‘zbekistonda hozirgi paytda samarali faoliyat yuritayotgan professional xattotlardan biri, ajoyib san’atkor, musulmon san’atining nozik bilimdoni Islom Mamatov o‘z ijodi bilan xattotlik san’atini saqlab qolis va rivojlantirish ishiga beqiyos hissa qo‘shib kelmoqda.                                                                                                                                                                                                           Islom Mamatov maktabgacha Habibulla Solihdan saboq olgan, undan xattotlik san’atini o‘rgangan. So‘ngra Buxoroda Miri arab madrasasida tahsil oldi. O‘qishni tamomlab, Imom Buxoriy nomidagi Toshkent Islom institutiga o‘qishga kirdi.                                                                                                                                                                                                                                                       Xattot Markaziy Osiyodagi deyarli barcha tarixiy binolar qayta ta’mirlanishida faol ishtirok etgan. Ularni o‘tgan yillar davomida dunyoning ko‘plab mamlakatlarida mashhur masjidlarda xattotlik asarlarini peshtoq, mehrob va gumbazlarda ko‘rishimiz mo‘mkin.  Shuningdek, Malayziyaning Kuala-Lumpur shahrida o‘zbekistonlik ganchkor ustalar bilan hamkorlikda Selangor shtati Sulton saroyi hamda “Shah alam”, “Putrajaya” masjidlari, Pinang orolining Jorj Taun shaharchasidagi qadimiy masjidni, Hazrati Imom Majmuasi, Zangi Ota majmua’sini qayta ta’mirlash ishlarida, Minor Jome’ masjidida Xabibullo Solih bilan birgalikda peshtoq va mehrobdagi oyati kalimalar yozishda, Samarqanddagi Islom Abdug‘aniyevich Karimov xotira majmuasida Xabibullo Solih bilan birgalikda ishtirok etgan.                                                                                                                                                                                                                                               2017-2021 yy. –“Shams Dizayn Studio” MCHJ direktor o‘rinbosari hamda xattot bo‘lib faoliyat ko‘rsatgan.                                                                                                                                           2021-yildan O‘zbekistondagi Islom Tsivilizatsiyasi markazi muzeyida katta ilmiy xodim lavozimida faoliyat olib bormoqda.

Ko‘rgazmadan O‘zbekiston xalq rassomi mahobatli rangtasvirchi rassom Asqarov A’zamxo‘ja tomonidan yaratilgan vitraj san’atidan tashkil topgan asarlar ham o‘rin olgan bo‘lib, xattot Islom Mamatov ularga ham o‘z san’ati orqali ziynat bergan.                                                                                                                                                                                                                                       Xattotlik asarlaridan tashkil topgan “Nay-qalam” nomli ko‘rgazmada Islom Mamatovning 50 dan ortiq asarlari o‘rin olgan bo‘lib, mazkur asarlar tomoshabin tafakkurini yuksaltirish uchun xizmat qiladi.

Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida O’zbekiston Hunarmandlar Uyushmasi hamkorligida buyuk shoir, mutafakkir Alisher Navoiy, shoh va shoir Zahiriddin Muhammad Bobur hamda buyuk musavvir Kamoliddin Behzod tavalludiga bag’ishlab «Sohir qalam mo’jizasi» nomli ko’rgazma tashkil etildi.

Buyuk tarixiy shaxslarning hayoti, faoliyati adabiyot va tasviriy san’atning asosiy mavzularidan biri boʻlib kelgan. Sharq adabiyotining mumtoz vakillaridan bo’lmish Alisher Navoiy va Zahiriddin Muhammad Bobur musavvirlar uchun hamisha bitmas- tuganmas ilhom manbai hisoblangan. Ayniqsa, Kamoliddin Behzod an’anasini davom ettirayotgan kitob miniatyurasi va lokli miniatyura asarlarida Xamsanavislik an’analariga sodiqlik va Boburning g’azallaridagi betakrorlik o’zgacha bo’lib, rassom nafosati, ohang o’ynoqiligi, ranglar uyg’unligi va g’oyaviy-falsafiy ohangdorlik ustunlik qiladi. Namoyish etilayotgan asarlarda Alisher Navoiy va Zahiriddin Muhammad Boburning durdona asarlariga bag’ishlangan Xattotlik san’ati namunalari, an’anaviy sa zamonaviy uslubda ishlangan miniatyuralar o’rin olgan.

Sharq miniatyura san’ati xalqning olamni idrok etishi va his etishini obrazlarda mujassamlashtiradi, chunki hayotiy voqealikni, xalqning tarixiy va diniy o’ziga xosligini jonli obrazlarda tasvirlabgina qolmay, bugungi kunda yuksak insonparvarlik g’oyalari bilan bevosita bog’liq.

Uslubiga ko’ra rang-baranglikda ijod qilayotgan Mamatov I, Mirsagatov M, Amanov K, Xayrullayev L, Isroilov Q, Abdurahmonov R, Kalbayeva M va ularning shogirdlari Shokirova X, Samiyeva S, Asqarov D, Dedashev B, Arifboyev Sh, Ziynatullayev M, Abduqayyumov A, Sunatullayev Z, Shermatova N, Nazarova M, Nabiyeva N, Jamoliddinova M, Shokirova G, Ashurova S, Murodova M, Abduvohidova S, Ismoilova M, Botayev Sh, Yo’ldosheva M, Atxamova N, Meliboyev H, Shavkatova M, Sobitova M, Adizova A, Mirzayev J, Abdullayeva N, Islomova N, Tagayeva N. kabi xattotlar va musavvirlar ijodiy asarlari umrboqiy hikmatlar va obrazlar bilan boyitilgan.

An’anaviy va zamonaviy yo’nalishda ijod qiluvchi ijodkorlar badiiy asarlardagi voqealarni, ularning mashhur qahramonlari holatlarini sharqona odob-ahloq mezonlaridan kelib chiqgan holda, o’ziga xos, badiiy tili, shartli ramziy timsollari orqali tasvirlaydilar. Ko’rgazmadan tarixiy shaxslar, hunarmandchilik, ma’naviy va madaniy hayot hamda turmush tarzi aks ettirilgan asarlar ham o’rin olgan.

20 nafardan ziyod xattot va miniatyurachi rassomlarning 80 dan ortiq ijodiy ishlari namoyish etilayotgan ko’rgazma 20 fevralgacha davom etadi.

                                                           Art-academy.uz; www.kbmsm.uz. Ma’lumot uchun telefon: (71) 256-28-32.

Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida “Milliy merosga mening hissam!” umumxalq aksiyasi doirasida aholidan sotib olingan va tuhfa sifatida qabul qilingan qadimiy ashyolar namunalari ko‘rgazmasi tashkil etildi. Mazkur tadbir O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 27-mayda qabul qilingan “Muzeylarda xizmatlar sohasini rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori asosida e’lon qilingan “Milliy merosga mening hissam!” umumxalq aksiyasi doirasida davlat muzeylariga madaniy boyliklarni aniqlash va har yili davlat muzeylarida aholidan xarid qilib olingan madaniy boyliklar ko‘rgazmasini tashkil etish yuzasidan berilgan topshiriq ijrosini ta’minlash yuzasidan o‘tkazilmoqda. Keyingi yillarda muzeylarga alohida e’tibor qaratilmoqda. Tarix va kelajak o‘rtasidagi ko‘prik hisoblanadigan muzeylar fondini boyitish yolidagi say-harakatlar juda quvonarlidir. Zamondoshlarimiz ijodiga mansub bo‘lgan san’at asarlari bilan muzey fondlarini boyitib boorish kelajak avlod ma’naviyati uchun muhim ahamiyat kasb etadi. Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi o‘z faoliyat yo‘nalishidan kelib chiqib, miniatyura, xattotlik, naqqoshlik hamda amaliy san’at asarlari bilan fondini boyitishga e’tibor qaratdi.    “Milliy merosga mening hissam!” umumxalq aksiyasi doirasida Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyining fondi 33 dona miniatyura, 8 dona xattotlik va 2 dona amaliy san’at asarlari bilan boyitildi. Ko‘rgazmada 40 dan ortiq asarlar o‘rin olgan bo‘lib, ushbu ashyolar muzey fondini boyitishda hamda kelajak avlodning ma’naviyatini boyitishga xizmat qiladi.                                                                                   

2023 yil 16-oktabr kuni  Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida IV xalqaro amaliy san’at biyennalesi doirasida zardo‘z usta Nodir Rasulovning “Buxoroning zarrin jilvasi” nomli  zardo‘zlik asarlaridan iborat shaxsiy ko‘rgazmasi tashkil etildi.

O‘zbek zardo‘zligi san’ati milliy madaniyatimiz, san’atimizning ajralmas bo‘lagi hisoblanadi. Asrlar davomida rivoj topib, shakllanib kelayotgan bu san’at turi o‘zbek xalq amaliy bezak san’ati turlari orasida alohida o‘ringa egadir.  Qadimda ham, hozir ham zardo’zlik bilan shug’ullanadigan hunarmandlarni “zardo‘z” deb ataladi. Bu san’at o‘tgan asrning o‘rtalarida Buxoroda gurkirab rivojlangan. U yerda mohir ustalar amir va uning saroy ahli kiyadigan dabdabali kiyimlarga pardoz berishgan. Zardo‘zlik san’ati vakillari odatda erkaklarga mansub bo‘lgan va ular o‘z hunarini bolalariga meros qilib qoldirganlar. Shuningdek, zar tikish usullarini o‘zlashtirayotganda insondan sabr-toqat, e’tibor, tartibli bo‘lish talab etiladi.

Ana shunday  tajribali, istedodli hunarmandlardan biri Nodir Rasulovdir.

Nodir Rasulov Buxorolik zardo‘zlik san’ati ustasi. Hunarmand oilasida tavallud topgan: uning otasi yog‘och o‘ymakorligi bo‘yicha o‘z kasbining mohir ustasi, onasi va opa-singillari esa gilam kashtado‘zi bo‘lganlar. Bolaligidanoq turli qo‘l mehnati kasblarini sinab ko‘rgan Nodir usta zardo‘zlik ishiga alohida mehr bilan yondashadi. Bugungi kunda ayollar va erkaklar liboslaridan tortib, yostiq jildlari, parda kabi uy-ro‘zg‘or buyumlarigacha turli-tuman betakror gazlama namunalarini yaratib kelmoqda.

Nodir Rasulov doimiy ijodiy izlanishda: muzeylarning sara to‘plamlari va ilmiy izlanishlardagi an’anaviy naqsh bezaklariga murojaat etadi, yurtimiz bo‘ylab sayohat qilib, zardo‘zlikning hududlarga xos xususiyatlarini tadqiq etadi. U XXI asrda zarbof kashtachiligini asrab-avaylash maqsadida burungi ajdodlarning boy tajribasini zamonaviy dizayn bilan uyg‘unlashtirib, nafaqat O‘zbekiston, balki, chet davlatlari: Amerika, Fransiya, Eron, Turkiya, Angliya davlatlarini ham o’z ijodi bilan hayratga solib kelmoqda. Uning asarlari xorijiy muzeylarda saqlanmoqda.

Mazkur  ko‘rgazmada zardo‘zlik namunalaridan iborat 30 dan ortiq asarlar namoyish etilmoqda. Ko‘rgazma 30 oktyabrgacha davom etadi.                                                                                        

2023 yilning 19- iyul  kuni soat 17:00  da O‘zbekiston Badiiy akademiyasi Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura sana’ti muzeyida “Mumtoz miniatyuralarning zamonaviy talqini” nomli ijodiy ko‘rgazmasining ochilish marosimi  bo‘lib o‘tdi.

Tadbirda O‘zbekiston Badiiy akademiyasi bosh ilmiy kotibi Feruza Obidjonova, Kamoliddin Behzod nomidagi sharq miniatyura san’ati muzey direktori Gulabza Qarshiyeva, Miniatyurachi rassom, miniatyura sho‘basi raisi Begzod Xodjimetov va miniatyurachi rassom Abduhakim Karimovlar so‘zga chiqdilar.

Mazkur ko‘rgazmadan ko‘zlangan asosiy maqsad Sharq miniatyurasining betakror jilvasini zamonaviy talqinda nomoyish qilishdan iborat. Ko‘rgazmada 20 nafar dan ortiq rassomlarning 60 dan ortiq asarlari namoyish etilmoqda.

Muzeylar ajdodlardan meros bo‘lgan boylikni kelajak avlodga yetkazib beradigan ilmiy, ma’naviy-ma’rifiy xazina. Yillar davomida boyib, to‘lib boraveradigan bu xazina faqatgina madaniy qadriyatlar namoyishigina bo‘lib qolmay, uzoq tarix sahifalaridan so‘zlovchi bebaho kitob hamdir. 1977 yilning 18- may kuni Xalqaro muzeylar Kengashi tomonidan ta’sis etilgan kasb bayrami endilikda dunyoning bir yuz ellikdan ortiq davlatida keng nishonlanmoqda.

Shu munosabat bilan 2023 yil 18- may kuni Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyga bir qancha maktab va oliy o‘quv yurtlarining talaba, o‘qituvchi va o‘quvchilari tashrif buyurdilar. Shuningdek, Germaniya, Fransiyalik va boshqa sayyohlar hamda bir qancha san’at ixlosmandlari ham katta taassurotlarga ega bo‘ldilar. Barcha tashrif buyurgan tomoshabinlarga muzey xodimlari tomonidan muzey va eksponatlar haqida tushunchalar berib o‘tildi. Shuningdek, ekskursiya davomida xattotlik yo‘nalishi bo‘yicha O‘zbekiston Badiiy akademiyasi a’zosi, xattot  Orifjonov  Ulug‘bek, miniatyura san’ati bo‘yicha O‘zbekiston Hunarmand uyushmasi a’zosi Kamol Mirzayev va abru san’ati yo’nalishi bo‘yicha muzey xodimi Baxtiyor Dedashevlar tomonidan mahorat darslari tashkil etildi.

                                       

Muzey  2018-yil aprel oyida noyob, oʻzining rang-barangligi bilan bugungi kunda ham barchani hayratga solayotgan, dunyoning turli muzeylarida saqlanayotgan kitobat sanʼati durdonalarini oʻrganish, toʻplash va oʻzbekistonlik sanʼat ixlosmandlari eʼtiboriga havola etish maqsadida muzey xodimlaridan iborat ilmiy-ijodiy guruh Turkiyaning Istambul shahrida joylashgan Toʻpqopi saroyi muzeyi kutubxonasi hamda Turk va Islom asarlari muzeyi fondlarida saqlanayotgan qoʻlyozmalarni oʻrgandi. Tadqiqot natijasida 170 dan ortiq Sharq kitobat sanʼati namunalari oʻrganildi va ularning nusxasi Turkiya madaniyat va turizm vazirligi tomonidan Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura sanʼati muzeyiga bepul tarzda taqdim etildi.

Ko’rgazmada Toʻpqopi saroyi muzeyi kutubxonasi hamda Turk va Islom asarlari muzeyi fondlarida saqlanayotgan kitobot sanʼatining noyob durdonalarining faksimeli nusxalari namoyish etilmoqda. Koʻrgazmada ushbu nodir kolleksiyaning kichik bir qismi, jumladan, Kamoliddin Behzodning shogirdi Mahmud Muzahhib asarlari, Hofiz Abru, Firdavsiy, Nizomiy, Saʼdiy, Jomiy asarlarining noyob qoʻlyozmalariga ishlangan miniatyuralar, kitobat sanʼatining durdonalari oʻrin olgan.

                                                                                                       

2023 yil 16 mart kuni O‘zbekiston Badiiy Аkademiyasi Sirdaryo ixtisoslashtirilgan sanʼat maktab-internati Miniatyura fani o‘qituvchisi Husan Toshboyev va uning shogirdlari ishtirokida miniatyura asarlaridan iborat “Tasavvur va tasvir” nomli ko‘rgazma tashkil etildi. Sirdaryo ixtisoslashtirilgan sanʼat maktab-internatida hozirgi kunda dastgohli rangtasvir, interer dizayni, haykaltaroshlik, yog‘och o‘ymakorligi, gobelen, kashtachilik, badiiy naqqoshlik, badiiy kulolchilik, rangtasvir va amaliy sanʼat asarlarini qayta tiklash yo‘nalishlari, libos dizaynerligi yo‘nalishi bo‘yicha 400 nafarga yaqin iqtidorli o‘quvchilar tahsil oladi. Maktab-internet o‘quvchilari viloyat, respublika, xalqaro miqyosdagi festivallar, ko‘rgazmalar va tanlovlarda faol ishtirok etib kelmoqdalar.

Sirdaryo ixtisoslashtirilgan sanʼat maktab-internatida badiiy miniatyura yo‘nalishi o‘ziga xos o‘ringa ega. Tasviriy sanʼatning alohida turi sifatida bu yo‘nalish ijodkordan katta mahorat va professionallik talab etadi, chizma qanchalik nafis va yorqin bo‘lsa, miniatyura shunchalik yuqori baholanib, muallifning yuksak kasbiy mahoratining darajasini bildiradi. Shuningdek, miniatyura yaratish juda murakkab va ko‘p vaqt talab qiladigan jarayon bo‘lganligi sabab, u matonat, katta sabr-toqat, mustahkam qo‘l, o‘tkir nigoh hamda boy tasavvurni talab qiladi. Ko‘rgazma o‘z tasavvurlarini chizgilar orqali tasvirlarda ifodalagan O‘zbekiston Badiiy Аkademiyasi Sirdaryo ixtisoslashtirilgan sanʼat maktab-internati Miniatyura fani o‘qituvchisi Toshboyev Husan Baxtiyorovich va uning shogirdlarining asarlaridan tashkil topgan.

H.Toshboyev ijodini 1997 yil Guliston sanʼat bilim yurti “Bezakchi rassom” bo‘limida o‘qish jarayonida boshlagan. 2006 yil Guliston davlat universiteti “Tasviriy sanʼat va muxandislik grafikasi” taʼlim yo‘nalishi, 2008 yilda Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy rassomlik va dizayn instituti “Xattotlik va miniatyura” taʼlim yo‘nalishi magistraturasini tamomlagan. 2016 yilda Ukraina davlati Pereyaslav-Xmelnitsikiy shahrida 26-xalqaro ilmiy amaliy anjumanda “Аmir Temur va Temuriylar davrida Movarounnahr tasviriy sanʼat ustalari” hamda “Аnʼanaviy miniatyura sanʼatida zamonaviylik yoshlar nigohida” tadbirlarida asarlari bilan faol ishtirok etgan. H.Toshboyev Respublika va viloyat tasviriy sanʼat ko‘rgazmalari va koʼrik-tanlovlarida ishtirok etib, sertifikat va diplomlar bilan taqdirlangan.

Ko‘rgazmada uning shogirdlari, o‘quvchilari Saidqulov Shohjahon, Аbdunazarov Nuriddin, Sherbekov Nursaid, Ergasheva Malikalarning ijod namunalari namoyish etilyapti. Ular o‘z ustozlari rahbarligida doimo yangilikka intilib, o‘z mahoratlarini rivojlantirmoqdalar va shu bilan birga, yangi shakllarga ega bo‘lgan anʼanalarni saqlab qolishga harakat qilmoqdalar.

50 dan ortiq asarlar namoyish etilayotgan ko‘rgazma 12 aprelgacha davom etadi.                                                                                  

24-fevral kuni  O’zbekiston Badiiy ijodkorlar uyushmasi anjumanlar zalida Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi katta ilmiy xodimi, san’atshunoslik fanlari nomzodi, professor Zuhra Rahimovaning  «Movarounnahr miniatyura san’ati. XV asr – XX asr boshlari Taraqqiyot tarixidan ocherk» nomli  monografiyasi taqdimoti bo’lib o’tdi. Tadbirda san’atshunos professorlar, miniatyurachi rassomlar,  o’qituvchi va talabalar ishtirok etdi.                                                 Taqdimotda «San’at» jurnali bosh muharriri, san’atshunoslik fanlari doktori D.Qodirova, Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi direktori, filologiya fanlari nomzodi, dotsent G. Qarshieva, O’zbekiston xalq rassomi, akademik Sh.Muhammadjonov, san’atshunoslik fanlari doktori, akademik N. Ahmedova, me’morchilik fanlari doktori, professor M.Yusupova, O’zbekiston Badiiy ijodkorlar uyushmasi san’atshunoslik sho’basi  rahbari I.Ahmedova so’zga  chiqdilar.

2023 yil 3 fevral kuni Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura sanʼati muzeyida Badiiy ijodkorlar uyushmasi aʼzosi, miniatyurachi rassom Behzod Xadjimetov va yosh miniatyurachi rassomlarning “Sharq nafis sanʼati yoshlar nigohida – V” nomli anʼanaviy koʻrgazmasining ochilish marosimi boʻlib oʻtdi.

“Sharq nafis sanʼati yoshlar nigohida – V” nomli koʻrgazmani tashkil etish gʻoyasi rassom B.Xadjimetov tomonidan ilgari surilgan boʻlib, ilk koʻrgazma 2017 yilda tashkil etilgan. Beshinchi marta oʻtkazilayotgan “Sharq nafis sanʼati yoshlar nigohida” nomli koʻrgazma buyuk mutafakkir, hazrat Alisher Navoiy, shoh va shoir Zahiriddin Muhammad Bobur ham buyuk musavvir Kamoliddin Behzod tavalludiga bagʻishlab tashkil etildi.

Alisher Navoiy va Kamoliddin Behzod bilan bir davrda hamda ulardan keyin yashagan tarixchilar bu ikkala buyuk zotning oʻzaro munosabatlari, Behzodning buyuk musavvir boʻlib yetishishida Navoiyning oʻrni beqiyos ekanligini alohida qayd qilib  oʻtadilar. Navoiy va Boburni esa sheʼriyat birlashtirgan. Ular bir-birlari bilan uchrashmagan boʻlsalarda, Bobur Navoiyni oʻziga ustoz deb bilgan, Navoiy ijodini chuqur ixlos bilan oʻrgangan, koʻpgina gʻazallarini yod olgan. Hazrat Alisher Navoiy va Zahiriddin Muhammad Bobur oʻz faoliyatlari davomida ijod va ilm ahlining homiysi boʻldilar, bu davrda benazir qoʻlyozmalar yaratildi, Kamoliddin Behzod va uning shogirdlari tomonidan betakror miniatyuralar bilan bezaldi.

Alisher Navoiy, Zahiriddin Muhammad Bobur, Kamoliddin Behzod kabi buyuk ajdodlarimiz nafaqat, jahon madaniyati, adabiyoti va sanʼati rivojiga benazir, durdona asarlari bilan, balki amalga oshirgan ezgu ishlari, meʼmorchilik obidalari bilan ham katta hissa qoʻshdilar. Mana oradan VI asrga yaqin vaqt oʻtibdiki, ulugʻ mutafakkir ajdodlarimizning boy maʼnaviy merosi butun dunyoni hayratga solib, insonlar qalbiga, ongu shuuriga ezgulik, insonparvarlik, saxovat va mehr-muruvvat nurini taratib kelmoqda.

Kamoliddin Behzod izdoshlari bugungi kunda ham uning uslubini davom ettirmoqdalar. Alisher Navoiy va Zahiriddin Muhammad Bobur asarlariga murojaat qilib, miniatyuralar ishlamoqdalar. Bugungi koʻrgazmada Behzod izdoshlari – Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy rassomlik va dizayn instituti yosh oʻqituvchilari, oliygoh bitiruvchilari va talabalari – B.Xadjimetov, R.Alibayev, G.Abdullayeva, M.Kalbayeva, A.Soliyev, Ch.Payziyeva, A.Qodirov, Z.Yusupov  va ularning shogirdlari B.Dedashev, D.Xoshimova, M.Yo‘ldosheva, S.Jalilova, N.Nabiyeva, M.Jamoliddinova, Sh.Arifboyev, N.Xuriboyeva, Sh.Asadullayeva, Z.Eraliyeva, X.Tojimatov, N.Axmadaliyeva, M.Yusupova, Sh.Qambarovalarning miniatyura asarlari hamda hikmatli soʻzlardan iborat xattotlik namunalari tomoshabinlar eʼtiboriga havola etilmoqda.

Koʻrgazmada oʻziga xos kayfiyat baxsh etuvchi 60 dan ortiq asarlar namoyish etilmoqda. Koʻrgazma 2023 yil 12 martgacha davom etadi.

                                                                      

Хаттотлик – қадим Шарқ саньатининг беҳад камол топган турларидан бири ҳисобланган бўлиб фан даражасига кўтарилган бебаҳо санъатдир. Хаттотлик санъати жозибадор қадриятларимиздан бири. Бу санъат Шарқда ҳуснихат, хаттотлик, Ғарбда эса каллиграфия номи билан кенг шуҳрат қозонган. Ушбу санъат усталари – хаттотлар ўз даврларида катта обрў-эътиборга эга бўлиб, илм-фан аҳли қаторидан жой олганлар. Ўрта Осиёда китоб босиш вужудга келгунига қадар қўлёзма китоб тайёрлаш, уларнинг нусхаларини кўпайтириш билан хаттотлар шуғулланишган. Ана шундай хаттот усталаридан саналган, ушбу санъатни юқори даражага кўтарилишига ўзининг муносиб ҳиссасини қўшаётган,Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, ёшларга сабоқ бераётган хаттотлардан бири Турсуналиев Низомжондир.

Турсуналиев Низомжон 1979 йилда Тошкент шаҳрида зиёлилар оиласида таваллуд топган. Мактабни аъло баҳоларга тамомлаб, 2000 йил Тошкент давлат педагогика университетининг “Чизмачилик, тасвирий ва амалий санъат” йўналиши бакалавр босқичини, 2002 йил “Амалий санъат” мутахассислиги магистратурасини тамомлаган. Салимжон Бадалбоев (хаттот), п.ф.д., профессор Саидахбор Булатов, Неъмат Иноғомов (наққош), Баҳром Ниғмонов (наққош) сингари устозлардан хаттотлик ҳамда наққошлик сир асрорларини ўрганган. Н.Турсуналиев ўзининг иш фаолияти давомида икки саньат: наққошлик ва хаттотлик йўналишларида ижод қилиб бир қанча кўрик танловларда фаол қатнашиб келган. Жумладан: “Тасвирий ва амалий санъат” фестивали, Музейлар ҳафталиги доирасида ўтказилган “Анъаналар этади давом”, Ўзбекистон Республикасидаги Миср Араб Республикаси элчихонасида “Салимжон хаттот ва унинг шогирдлари“ номли кўрик танлови  ва  “Ҳикматлар олами” 1-Республика хаттотлик фестивали, “Замонавий миниатюра ва хаттотлик асарларининг халқаро кўргазмаси”да ўз асарлари билан қатнашиб, сертификат ҳамда  дипломлар билан тақдирланган.

Кўргазмадан ёш хаттотлар – Дедашев Бахтиёр ва Камилжонова Камиланинг ҳам бир нечта асарлари ҳам ўрин олган бўлиб, улар ўз устозлари раҳбарлигида доимо янгиликка интилиб, ўз маҳоратларини ривожлантирмоқдалар ва шу билан бирга, янги шаклларга эга бўлган анъаналарни сақлаб қолишга ҳаракат қилмоқдалар.

Кўргазма  намойишга қўйилган асарлар орасида ҳикматли сўзлардан иборат эътиборга молик ижодий намуналар томошабинлар эътиборига ҳавола этилди.  Шунингдек, кўргазмада 50 дан ортиқ асарлар ўрин олган.

Мамлакатимизда 5 кун давомида бўлиб ўтган, IX Тошкент халқаро замонавий санъат биенналесига дунёнинг 35 мамлакатидан 40 нафар хорижлик меҳмон ижодкорлар келди. Тўққизинчи бор ўтказилаётган Биеннале, дунё тасвирий санъат вакиллари ўртасида мустаҳкам кўприк, ижодий мулоқот, санъатда бой меросга эга Ўзбекистон номини жаҳонга тараннум этишга хизмат қилди.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи “МАЛАЙЗИЯ ВА ХИТОЙ ХАЛҚ РЕСПУБЛИКАСИ РАССОМЛАРИНИНГ КЎРГАЗМАСИ”ни тақдим этмоқда. Унда малайзиялик Абу Заки Хадрининг ўзига хос ранглар уйғунлигидаги график асарлари ўрин олган бўлиб, ёрқин бўёқлар абстракт композициянинг декоративлигини оширади. Шунингдек, Малайзия санъатини Леон Леонг ўз миниатюра асарлари билан намойиш қилмоқда. Шарқ миниатюраси анъаналарига асосан ишланган композициялари мавзуси жиҳатдан замонавий ҳаёт акс эттирилган. Туркум асарларида Малайзиянинг ривожланган марказларидан бирида замонавий шаҳарсозликка мутаносиб қозиқоёқларга ўрнатилган анъанавий уйлар мавжуд. Бироқ анъанавий уйлар инфратузилма муаммоларига дуч келмоқда. Шунга қарамай мазкур районни қайта қуриш уринишларига ер эгалари маданий мерос ва қишлоқнинг ўзига хослигини сақлаб қолиш мақсадида қаршилик қилиб келмоқдалар. Ғоясига кўра мазкур лойиҳа глобал ижтимоий муаммоларни юзага олиб чиқиб, бугунги кун ўтмиш билан, келажак бугунги кун билан ва умуман барчаси бир бири билан боғлиқлиги ҳақида фикр юритишга ундайди.
Шунингдек, кўргазма экспозициясидан хитойлик Луо Лининг анъанавий Хитой графикаси усулида ишланган композициялари ва Италиялик Патриция Далла Валленинг қадимги Византия мозаикаларидан илҳомланган ва ўзгача талқин этган мозаика асарлари ўрин эгаллади.                                            

Vatandoshimiz Faxriddin Abdujabborov Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi fondiga shaxsiy kolleksiyasining bir qismini, jami 197 dona ashyolar va kolleksiyalar sovg‘a qildi.

Kolleksiyadan XVIII, XIX hamda XX asrning birinchi yarmida Farg‘ona, Toshkent, Buxoro, Samarqand, Xorazm, Qо‘qon, Marg‘ilon, Shaxrisabz, Nurota hududlarida yaratilgan kandakorlik namunalari, sо‘zanalar, kiyimlar, lokli va teriga ishlangan miniatyura namunalari, shuningdek, Eron, Hindiston, Rossiya madaniyatiga oid ashyolar о‘rin olgan. Bundan tashqari qadimiy qо‘lyozma asarlar va miniatyura hamda amaliy san’at asarlariga oid kitoblar taqdim etilgan. Kolleksiyadagi barcha ashyolar noyob, chunki ular xalqimizning takrorlanmas merosi, nafis san’atlarning boy tarixidan sо‘zlaydi. Bundan tashqari ushbu kolleksiyada xalqimizning estetik didi, gо‘zallik tо‘g‘risidagi ideallari, xо‘jalik yuritishning о‘ziga xos jihatlari hamda maishiy turmushning ba’zi qirralari ham yaqqol kо‘zga tashlanadi.

                                                  

Amerikaning mashhur jurnallaridan sanalgan “Redux extra magazine”  jurnalida   Laurel Victoria Gray tomonidan “The enchanting world of Bekhzad” (Behzodning maftunkor olami) nomli maqola chop  etildi.

Ushbu maqolada Movarounnahr va Xurosonda XV-asrdagi Renessans (Uyg`onish davri) vakillaridan biri, Sharq rafaeli, ulug` musavvir va miniatyurasoz Kamoliddin Behzod hayoti va ijodi xaqida qisqacha ma’lumotlar keltirilgan. Shuningdek, Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi haqida qisqacha so‘z yuritilgan.

Қадимдан бой маданий меросга эга халқмиз. Хаттотлик санъати ана шундай жозибадор қадриятларимиздан бири. Бу санъат Шарқда ҳуснихат, хаттотлик Ғарбда эса каллиграфия номи билан кенг шуҳрат қозонган. Ушбу санъат усталари – хаттотлар ўз даврларида катта обрў эътиборга эга бўлиб, илм- фан аҳли қаторидан жой олганлар. Ана шундай хаттот усталаридан саналган, ушбу санъатни юқори нуқталарга кўтарилишига ўзининг муносиб ҳиссасини қўшаётган таниқли хаттотлардан бири Орифжонов Улуғбекдир.

Шу кунларда Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида  Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, хаттот  У. Орифжоновнинг  “Музаййана битиклар”номли хаттотлик асарларидан иборат кўргазмаси бўлиб ўтмоқда.

Орифжонов Улуғбек Аброрович 1971 йил Тошкент шаҳрида зиёлилар оиласида туғилган. 1977 йил Тошкент шаҳридаги 141-ўрта мактабда таълим олади. Ёшлигидан рассомлик санъатига қизиққани учун ота-онаси уни наққошлик ва рассомлик тўгарагига беради. У ерда 1985 йилгача наққошлик ва рассомчилик санъатини чуқур ўрганади. 1985 йили 38-мактабни битиради ва  П.П.Беньков номидаги рассомчилик билим юртига ўқишга киради. 1990 йили устози Маҳмуд Тўраев қўлларида наққошлик гуруҳини битиради. Сўнгра, аввал “Усто” кейин “Мусаввир” илмий ишлаб чиқариш марказларида ижодини давом эттиради.

У.Орифжонов наққошлик санъат соҳасида фаолият юрутган кезлари, хаттотлик санъатига ҳам қизиқиш билдиради ва у санъат турини ҳам ўрганади.  Ушбу санъатнинг сир синоатларини чуқур ўзлаштириб, энг машхур хат тури ҳисобланган куфий ёзуви бўйича моҳир уста бўлиб етишди.

Орифжонов Улуғбек ўзининг иш фаолияти давомида икки санъат: наққошлик ва хаттотлик санъати йўналишида ижод қилиб, бир қанча кўрик-танловларда иштирок этган. Жумладан: Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ва Ўзбекистон Ҳунарманд уюшмаси билан ҳамкорликда, Алишер Навоий шахсияти ва ижодига бағишланган “Тарих қаъридаги нур” кўргазма, Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллигига бағишланган Халқаро симпозиум, Туркия давлатида бўлиб ўтган “MESHK 4” Халқаро аньанавий санъат учрашувларида иштирок этиб, диплом ҳамда сертификатлар билан тақдирланган.

Кўргазмада 50 дан ортиқ асарлар ўрин олган бўлиб, мазкур асарлар томошабин тафаккурини юксалтириш учун хизмат қилади.

Шу йил 29 апрель куни соат 15.00 да Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, хаттот Улуғбек Орифжоновнинг “Музаййана битиклар” номли шахсий кўргазмасининг очилиш маросими бўлиб ўтади.

Кўргазмада 50 дан ортиқ ижод намуналари намойиш этилади.

Шунингдек, кўргазма доирасида хаттот У.Орифжонов томонидан маҳорат дарси ҳам ўтказилади.

17 февраль куни ўзбек мумтоз адабиётига улкан ҳисса қўшган сиймолар – Низомиддин мир Алишер Навоий таваллудининг 581 йиллиги, Заҳириддин Муҳаммад Бобур таваллудининг 539 йиллиги ҳамда буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод таваллудининг 567 йиллиги муносабати билан  Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ва Республика «Ҳунарманд» уюшмаси  ҳамкорлигида “Соҳир қалам мўжизаси” номли хаттотлик асарларидан иборат кўргазманинг очилиш маросими бўлиб ўтди.  

Xattotlik asarlaridan tashkil topgan “Sohir qalam mo‘jizasi” nomli badiiy ijodiy ko‘rgazma

2022 yilning 17 fevral kuni soat 15.00 da O‘zbekiston Badiiy аkademiyasi Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi va  «Hunarmand» uyushmasi bilan hamkorlikda, о‘zbek mumtoz adabiyotiga ulkan hissa qo‘shgan siymolar tavalludiga bag‘ishlangan “Sohir qalam mo‘jizasi” nomli badiiy ijodiy ko‘rgazmasining ochilish marosimi bo‘lib o‘tadi.

Миниатюра ва халқ амалий санъати (миниатюра санъати билан уйғунлашган соҳалари) йўналишидаги ёш ижодкорларнинг миллий ўзлигимизни англаш ғояларини тараннум этувчи ёрқин санъат асарларини яратишдаги фаолиятини рағбатлантириш ва ёш ижодкорларни қўллаб-қувватлаш мақсадида “Камолиддин Беҳзод издошлари” миниатюра ва халқ амалий санъати асарлари ижодий танлови эълон қилинади.

Танловда 15 ёшдан 23 ёшгача бўлган Ўзбекистон Республикасидаги ижодий йўналишга ихтисослаштирилган таълим муассасалари ва олийгоҳларнинг барча ўқувчи-талабалари иштирок этиши мумкин.

Танлов икки ёш тоифаларида ўтказилади:

15 ёшдан 17 ёшгача;
18 ёшдан 23 ёшгача.

Танлов икки босқичда ўтказилади:

Биринчи босқич-ҳудудий босқич. Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги, Ўзбекистон Бадиий академияси, Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тасарруфидаги Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳридаги болалар мусиқа ва санъат мактаблари, ихтисослаштирилган санъат мактаблари ва мактаб-интернатлари, Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти, соҳа йўналишидаги олий таълим муассасалари ҳамда Бадиий ижодкорлар уюшмаси ҳудудий бўлимлари томонидан 01 февралдан 01 мартгача ўтказилади.

Иккинчи босқич – республика босқичи.
Биринчи босқич ғолиблари 10 мартдан 10 апрелгача ўтказиладиган Республика босқичида иштирок этадилар.

Танловга битта иштирокчи томонидан эркин мавзуда яратилган миниатюра, графика, наққошлик, амалий санъат (миниатюра элементлари мавжуд бўлган) 4 (тўрт) донагача бўлган ижодий ишлар тақдим этилади.

Танловда иштирок этиш истагини билдирган ёш ижодкорлар қуйидаги ҳужжатларни тақдим қилиши лозим:

– қуйида жойлаштирилган намуна асосида тўлдирилган ариза;
– иштирокчининг паспорт (ёки шахсни тасдиқловчи бошқа ҳужжат) нусхаси;
– тақдим этилган барча ижодий ишлар ҳақида маълумот берилиши (асар номи, яратилган йили, техникаси);
– тақдим этилган барча ижодий ишлар номи ўзбек, рус тилларида берилиши;
– эркин мавзудаги сўнгги уч йил давомида яратилган муаллифлик ишлари.
– иштирокчининг охирги 3 ой ичидаги 4х6 ҳажмдаги 2 дона фотосурати.

Ҳудудий босқич иштирокчилари аризалари Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, Маданият вазирлиги, Ўзбекистон Бадиий академияси ҳамда Бадиий ижодкорлар уюшмаси ҳудудий бўлимларининг Ташкилий қўмиталарида 2022 йилнинг 1 мартидан 20 мартига қадар, Республика босқичи иштирокчиларининг ҳужжатлари 2022 йилнинг 01 мартидан 10 мартига қадар Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейининг Тошкент шаҳри, Ш.Рашидов кўчаси, 40-уй манзилидаги биносида (телефон: (71) 256-28-32, (71) 252-14-15) қабул қилинади.

Республика босқичи ғолиблари “Камолиддин Беҳзод издошлари” миниатюра ва халқ амалий санъат асарлари танлови ғолиби Дипломи ҳамда танлов ташкилотчилари томонидан тақдим этилган қимматбаҳо совғалар билан тақдирланадилар.

Танлов шартлари ва Низоми билан қуйида танишиб чиқишингиз мумкин.

Қўшимча маълумотлар учун телефонлар:
(+99871) 232-17-66, (+99871) 256-28-32

Бугун, 15 декабрь куни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон Бадиий Академияси Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, миниатюрачи рассом Бехзод Хаджиметов ва унинг шогирдлари иштирокидаги “Шарқ нафис санъати ёшлар нигоҳида – IV” номли анъанавий кўргазмасининг очилиш маросими бўлиб ўтди.

Асрлар оша инсонларга гўзаллик ҳадя этиб келаётган мусаввирлик, айниқса, унинг ўзига хос йўналиши саналган миниатюра санъати узоқ йиллар давомида шаклланган, сайқалланган ижод туридир. Шарқ миниатюрасининг нозик жиҳатлари, мураккабликлари ижодкордан катта меҳнат ва изланишни талаб этади. Миниатюра асарларида бир қарашда биз англамайдиган гўзалликни тасвирлаб, уни юксак санъат асарига айлантириш учун ижодкор кенг билим ва маҳорат, юксак савия, дид ва қобилият соҳиби бўлиши лозим.

“Шарқ нафис санъати ёшлар нигоҳида – IV” номли кўргазмани ташкил этиш ғояси рассом Беҳзод Хожиметов томонидан илгари сурилган бўлиб, илк кўргазма 2017 йилда ташкил этилган. Аньанага айланган ушбу кўргазмада миниатюрачи рассом Беҳзод Хожиметов ва ёш миниатюрачи рассомлар ўз ижодий ишлари билан иштирок этишмоқда.

Кўргазмада Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти ёш ўқитувчилари, олийгоҳ битирувчилари ва талабалари – Абдуллаева Гулҳаё, Дедашев Бахтиёр, Жалилова Саида, Аҳмадалиева Нилуфар, Жонибекова Сабрина, Бердиева Зилола, Пўлатова Муяссар, Мелибоев Хаётбек, Ҳошимова Дилшода, Жўрабоев Бегзод, Қамбарова Шарофат, Йўлдошева Махфуза, Бўтаев Шохрух, Умаров Абдуваҳҳоб, Азамова Лазокат, Маҳмудов Нозим, Арифбоев Шерзодларнинг ижод намуналари намойиш этиляпти. Улар ўз устозлари раҳбарлигида доимо янгиликка интилиб, ўз маҳоратларини ривожлантирмоқдалар ва шу билан бирга, янги шаклларга эга бўлган анъаналарни сақлаб қолишга ҳаракат қилмоқдалар.

Кўргазмада ижодкорларнинг бутун маҳорати сезилиб турган ўзига хос кайфият ҳукмрон бўлган 60 дан ортиқ асарлар намойиш этилган, устозларнинг шарофати ила  тасвирий санъатдаги анъаналарни давом эттирган ҳолда янги қарашларни ривожлантирган янги авлод яралмоқда.

Кўргазма 2022 йилнинг 30 январига қадар давом этади.

Шу йил 15 декабрь куни соат 15.00 да Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, миниатюрачи рассом Бехзод Хаджиметов ва унинг шогирдлари иштирокидаги “Шарқ нафис санъати ёшлар нигоҳида – IV” номли анъанавий кўргазмасининг очилиш маросими бўлиб ўтади.

Кўргазмада 60 дан ортиқ ижод намуналари намойиш этилади.

Мамлакатимизда 2021 йил – “Ёшларни қўллаб-қувватлаш ва аҳоли саломатлигини мустаҳкамлаш йили” га бағишланган Замонавий амалий санъат: безак ва услуб”  номли III Тошкент халқаро амалий санъат биенналеси маҳорат дарсларига бой ўтди.

Жумладан, Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида ҳам биеннале доирасидаги навбатдаги маҳорат дарси хаттотлик йўналишида бўлди.

Ушбу маҳорат дарси Салимжон Бадалбоев, Ислом Маматов ва Низомиддин Турсуналиев сингари нафис санъат усталари томонидан  ўтказилди. Хаттотлар  мазкур санъат турининг яратилиш тарихи ва йўналишлари ҳақида маълумот бериб ўтишди,  ташриф буюрган меҳмонларнинг исмини чиройли хат турлари билан моҳирона ёзиб  бердилар.

Хаттотлик Шарқ мамлакатларида ўзига хос алоҳида йўналиш касб этган ва фан даражасига кўтарилган бебаҳо санъатдир. Ўрта Осиё халқлари томонидан ислом динининг қабул қилиниши муносабати билан  ўлкага  араб ёзуви кириб келди. Ўрта Осиё халқлари муомаласидаги қадимий уйғур, ўрхун-энасой, суғд, хоразмий ёзувлари истеъмолдан чиқиб, VII аср охиридан араб ёзуви илму фан ва давлат ишларида расмий ёзувга айланди.

Ташкил этилган маҳорат дарсида  Ўзбекистон Бадиий академияси академиклари, санъатшунослар, хорижлик санъатшунослар, Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти талабалари, рангтасвир мухлислари, ОАВ вакиллари иштирок этди.

8 ноябрь куни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида III халқаро амалий санъат биенналеси доирасида “Хаттотлик, наққошлик, миниатюра: мерос ва замонавийлик” мавзусида замонавий миниатюрачи рассомлар ва хаттотлар томонидан яратилган дурдона асарлар намойиш этилди.

Шарқ миниатюраси дунёси – ҳаёт, хаёлот ва рамзлар уйғунлигидаги ҳайратлар оламидир. Жаҳон маданиятидан муносиб ўрин эгаллаган, Шарқ халқларининг муштарак бадиий мероси ҳисобланган миниатюралар қадимги нодир қўлёзмаларни зийнатлаш баробарида, мазкур асарлардаги илғор инсонпарварлик ғояларини, эзгу интилиш ҳиссини, гўзаллик тўғрисидаги тасаввурни ифодалашга ҳам хизмат қилади.

Кўргазмада Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси, Ўзбекистон Ҳунарманд уюшмаси аъзолари – Шоаҳмедов Шорасул, Тошев Даврон, Исоқжонов Ҳасан, Абдуллаев Камолиддин, Муҳитдинов Ҳайриддин, Каримов Абдухаким, Акбаров Асқарали, Мелибоев Равшан, Аҳмадназаров Шуҳрат, Хайтметов Дилшод, Жумаев Жасур, Қодирова Нозима, Саъдуллаева Нилуфар, Жалилова Саида, Лиситская Светлана, Юсупов Зафар, Мадмуродов Қуранбой, Собитова Мадинабону, Дедашев Бахтиёр, Арифбоев Шерзод, каби замонавий миниатюрачиларнинг ишлари ўрин олди.

Кўргазма очилиши маросимида Ўзбекистон Бадиий академияси раиси, Ўзбекистон халқ рассоми, академик Акмал Нур, III халқаро амалий санъат биенналесининг куратори Равшан Фатхуллаев ва Озарбайжон Республикаси Миллий Фанлар Академияси мухбир аъзоси, санъатшунослик фанлари доктори, профессор, Эртегин Саломзода сўзга чиқдилар.

Кўргазма давомида музей ходимаси Саида Жалилова томонидан қадимий ҳунармандлик йўналишларидан бири – қоғоз ишлаб чиқариш бўйича маҳорат дарслари ўтилди.

Мазкур кўргазмада замонавий миниатюра намуналаридан иборат 70 дан ортиқ асарлар намойишга қўйилган.

24 октябрь куни Ўзбекистон Президенти сайловига ташриф буюрган халқаро журналист, Япониянинг “The Sekai Nippon” газетаси бош муҳаррири Сусуму Фужихаши Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейига келди.

Меҳмон Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида сақланаётган миниатюра санъатига оид асарлар, нодир қўлёзма ва тошбосмалар, тарихий ҳужжатлар, амалий санъат асарлари ва бошқа экспонатлар билан атрофлича танишди.

Халқаро кузатувчига аждодларимиз маданий мероси намуналарини ўзида тўплаб, кўз қорачиғидек асраб келаётган ушбу маскан фаолияти ҳақида етарли маълумот берилди.

Меҳмон Ғарбда “Шарқ Рафаэли” деб тан олинган, ўзининг бетакрор ижоди, гўзал санъати билан нафақат Шарқ, балки дунё маданияти тарихида ўчмас из қолдирган забардаст мусаввир Камолиддин Беҳзод мўйқаламига мансуб Туркия Тўпқопи музейидан келтирилган факсимил асарлари билан ҳам танишди.

— Ўзбекистон ҳудудлари энг қадимги даврлардан бошлаб жаҳон цивилизациясининг ўчоқларидан бири эканлигига илмий жиҳатдан ҳеч қандай шубҳа йўқ. Юртингизнинг бой маданий мероси, санъати доимо мени ўзига жалб қилган. Бугун шу имкониятга эга бўлганимдан, Шарқ миниатюра санъатида ўчмас ҳиссаси бўлган буюк аждод намояндаларингиз ижоди намуналаридан танишганимдан, улкан таассурот олганимдан жуда мамнунман, — деди Сусуму Фужихаши жаноблари.

Joriy yilning 7-8 sentabr kunlari Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida  miniatyura, xattotlik  va qo‘lda qog‘oz tayyorlash san’ati yo‘nalishishlarida mahorat darslar tashkil etildi.

Qo‘lda qog‘oz tayyorlashni muzeyning miniatyura bo‘limi boshlig‘i Saida Jalilova namoyish qildi.

Jahonning ko‘plab davlatlarida qadimdan qog‘oz tayyorlash texnologiyasi bo‘lgan. Misrda papirusdan tayyorlangan qog‘ozlar, sharqda xitoy va yapon qog‘ozlari bunga misol bo‘la oladi. Samarqand ipak qog‘ozi esa o‘zining umrboqiyligi, silliqligi, har ikki tomoniga ham yozish mumkin bo‘lganligi, suvda ivimasligi va ayniqsa o‘ziga xos shaqirlashi bilan shuhrat qozongan. Ta’kidlash joizki, Samarqand qog‘ozi mutlaqo chiqitsiz texnologiya hisoblanadi. Tutning po‘stloqdan ajratilgan novdalari miniatyuralar uchun ramkalar, turli panjaralar yasash uchun ishlatiladi. Qattiq qobiqdan karton ishlab chiqariladi.

Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi xodimi Bahtiyor Dedashev xatottlik san’ati bo‘yicha mahorat darslarini mohirona tarzda ko‘rsatib berdi.

Xattotlik (arab. – husnixat yozuvchi), kalligrafiya – yozuv (xat) san’ati, kitob ko‘chirish hamda me’moriy inshootlarni yaratish kasbi. Xattotlik san‘ati yozuvning paydo bo‘lishi natijasida yuzaga keldi. Ayniqsa, arab yozuvining keng tarqalishi tufayli xatottlik san’ati rivojlanishi jadallashdi. Sharqda, jumladan, O‘rta Osiyoda kitob bosish vujudga kelguniga qadar qo‘lyozma kitob tayyorlash, ularning nusxalarini ko‘paytirish (matn ko‘chirish) bilan xattotlar shug‘ullangan.

Tashkil etilgan mahorat darslariga  Kamoliddin Behzod nomidagi milliy rassomlik va dizayn instituti, Pavel Benkov nomidagi Respublika ixtisoslashtirilgan rassomlik maktabi, Pespublika ixtisoslashtirilgan dizayn maktabi va Pespublika ixtisoslashtirilgan san’at maktab-internatidan 110 nafarga yaqin o‘quvchi va talabalar tashrif buyurdi.

Ўзбекистон Бадиий академияси тизимида Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи самарали фаолият юритмоқда. Бу ерда миниатюра санъатига оид асарлар, нодир қўлёзма ва тошбосмалар, тарихий ҳужжатлар, амалий санъат асарлари ва бошқа экспонатлар сақланади.

Аждодларимиз маданий мероси намуналарини ўзида тўплаб, кўз қорачиғидек асраб келаётган ушбу маскан фонди сўнгги йилларда музей ашёлари ва коллекциялар билан тобора бойимоқда.

Яқинда музей навбатдаги янги коллекцияга эга бўлди. Коллекционер Фаҳриддин Абдужабборов томонидан музей фондига жами 412 дона экспонат совға қилинди.

Аҳамиятлиси, XVIII, XIX асрлар ҳамда XX асрнинг биринчи ярмига оид тасвирий, амалий санъат асарлари, қўлёзма ва тошбосма намуналаридан иборат ушбу экспонатлар халқимиз нафис санъатининг бой тарихидан сўзлайди.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ва Бадиий академия ҳамкорликда келгусида мазкур коллекция кўргазмасини ташкил этишни режалаштирган.

Ўзбекистон Бадиий академияси, Камолиддин Беҳзод номидаги миллий рассомлик ва дизайн институти ҳамда Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ҳамкорлигида тайёрланган халқаро илмий-амалий конференция тўплами нашрдан чиқди.

Ушбу тўпламдан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 21 апрелдаги «Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир чора-тадбирлар тўғрисида»ги ПҚ-4688-сон Қарорига асосан буюк мусаввир ва наққош Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллигига бағишлаб 2020 йил октябрь ойида ўтказилган халқаро Симпозиум доирасида ташкил қилинган «Камолиддин Беҳзод ижоди Шарқ ва Ғарб бадиий маданияти кесимида» халқаро илмий-амалий онлайн конференцияга  тақдим этилган қимматли мақолалар ўрин олган.

Ушбу тўплам соҳа мутахассислари, тадқиқотчи-изланувчилар ва талабалар ҳамда буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод ижоди ихлосмандлари учун ўзига хос илмий-услубий манба вазифасини ўтайди.

Президент Шавкат Мирзиёевнинг Ўзбекистон Республикаси давлат мустақиллигининг 30 йиллик байрамига бағишланган тантанали маросимдаги нутқи.

Ассалому алайкум, қадрли ватандошлар!

Бугун юртимизда улуғ байрам, катта тантана. Кўпмиллатли Ўзбекистон халқи жонажон Ватанимиз истиқлолининг шонли ўттиз йиллик тўйини зўр шоду хуррамлик билан нишонламоқда.

“Янги Ўзбекистон” деб ном олган мана шу муаззам боғда биз бугун биринчи марта Мустақиллик байрамини ўтказмоқдамиз.

Шу муносабат билан сиз, азизларни, сизларнинг тимсолингизда бутун халқимизни чин қалбимдан табриклаб, ўзимнинг самимий ва энг эзгу тилакларимни билдираман.

Барчамизга аёнки, эл-юртимиз асрлар давомида озод ва эркин ҳаётни, адолатли жамиятни орзу қилиб яшади. Бу муқаддас мақсад йўлида жон олиб, жон бериб курашди, машаққатли синовларни мардона енгиб ўтди.

Халқимиз қалбидаги ҳуррият сари эзгу интилишни ҳеч қандай босқин, зулм ва зўравонликлар йўқота олмади. Бунга кўҳна тарихимизнинг ўзи гувоҳ.

1991 йил 31 август куни мамлакатимиз ҳаёти ва тақдирида туб бурилиш ясаган, том маънодаги буюк тарихий воқеа юз берди. Неча юз йиллар давомида келажакка катта умид ва ишонч билан қараб, ҳамиша сабр-матонат билан яшаган халқимиз улуғ орзусига эришди – ўзининг давлат мустақиллигини қўлга киритди.

Бугунги қутлуғ айёмда барчамиз, бутун халқимиз Ўзбекистон мустақиллигини эълон қилиб, тарихимизнинг энг мураккаб ва оғир даврларида давлатимизни бошқарган Биринчи Президентимиз муҳтарам Ислом Абдуғаниевич Каримов номини, у кишининг бевосита раҳбарлигида, халқимизнинг матонати ва жасорати билан амалга оширилган улкан ишларни эсга олишимиз табиийдир.

Истиқлол йилларида юртимизда янги давлат ва жамият қуриш йўлида муҳим ишлар бажарилди. Қисқа муддатда мамлакатимиз Конституцияси ишлаб чиқилди. Замонавий давлатчилик асослари, қонун чиқарувчи, ижро этувчи ва суд ҳокимиятлари шаклланди.

Мамлакатимиз мустақиллиги ва суверенитетини, сарҳадларимиз дахлсизлигини, халқимизнинг тинч ва осойишта ҳаётини ишончли ҳимоя қилишга қодир бўлган Қуролли Кучлар барпо этилди.

Миллий валютамиз – сўм жорий қилинди, олтин-валюта захираларимиз шакллантирилди. Қадимий тарихимиз, бой маданий меросимиз, миллий-диний қадриятларимиз, ўзлигимиз тикланди.

Мухтасар айтганда, кўпни кўрган халқимиз ўзининг мустаҳкам иродаси ва матонати, беқиёс салоҳиятини намоён этиб, тарихан қисқа фурсат ичида улкан тараққиёт йўлини босиб ўтди.

Ватанимиз жаҳон ҳамжамиятидан муносиб ўрин эгаллади.

Мана шундай буюк тарихий жараёнларда фаол иштирок этиш насиб қилганидан кўпчилик ватандошларим қатори мен ҳам бахтиёрман.

Ҳурматли тантана қатнашчилари!

Биз бугун халқчил ва демократик тамойилларга асосланган янги Ўзбекистон давлатини, эркин фуқаролик жамиятини барпо этмоқдамиз. Шу мақсадда аввало бебаҳо бойлигимиз бўлган тинчлик ва барқарорликни мустаҳкамлашга энг муҳим вазифа сифатида устувор аҳамият қаратмоқдамиз.

Бугун дунёда ва минтақамизда, чегараларимизда кескинлик, турли таҳдид ва хатарлар кучайиб бораётган бир шароитда бу масаланинг қандай беқиёс аҳамиятга эга эканини ҳаммамиз яхши тушунамиз.

Давлат ва жамиятимизнинг сиёсий-ҳуқуқий пойдеворини мустаҳкамлаш, мамлакатни модернизация қилиш, бу жараёнда парламент ва сиёсий партияларнинг ролини, жамоатчилик назоратини кучайтиришга қаратилган кенг кўламли демократик ислоҳотлар жадал амалга оширилмоқда. Демократиянинг асосий талаби бўлган инсон ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини, сўз ва виждон эркинлигини таъминлашга алоҳида эътибор берилмоқда.

Республикамизда Инсон ҳуқуқлари бўйича Миллий стратегия қабул қилинди. Кўп йиллардан буён жиддий муаммо бўлиб келган мажбурий ва болалар меҳнати тўлиқ тугатилди.

Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг фуқаролик масаласи бўйича чақириғига жавобан 2020 йилнинг ўзида 50 мингдан ортиқ юртдошимизга Ўзбекистон фуқаролиги берилди.

Маълумки, мустақил ва кучли суд ҳокимияти инсон ҳуқуқлари, демократия ва қонунийликни қарор топтиришнинг асосий шартидир. Бу йўналишдаги устувор вазифаларга доир 40 дан ортиқ қонун, фармон ва қарорлар қабул қилинди. Ҳозирги вақтда улар асосида жиддий амалий ишлар олиб борилмоқда.

Ана шундай хайрли ишларимизнинг мантиқий давоми сифатида мен куни кеча Мустақиллик байрами муносабати билан яна бир муҳим фармонга имзо чекдим. Ушбу ҳужжатга мувофиқ, озодликдан маҳрум этиш жазосини ўтаётган, қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлиб, тузалиш йўлига қатъий ўтган 215 нафар шахс афв этилиб, ўз оиласи ва яқинлари бағрига қайтиш имконига эга бўлди.

Ўзбекистон Республикаси тарихда илк бор Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгаши аъзолигига сайланди. Бу эса ушбу йўналишдаги ислоҳотларимиз халқаро ҳамжамият томонидан эътироф этилаётганининг яққол тасдиғидир.

Шуни алоҳида таъкидлаш зарурки, ўтган беш йиллик вақт барчамиз, бутун мамлакатимиз, халқимиз учун кескин синовлар даври бўлди. Айниқса, 2020 йили бошланган коронавирус пандемияси ва шу сабабли келиб чиққан иқтисодий инқироз глобал дунёнинг ажралмас қисми сифатида Ўзбекистон учун ҳам жиддий муаммоларни юзага келтирди.

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти хулосасига кўра, пандемия Иккинчи жаҳон урушидан кейин дунё миқёсида юз берган энг улкан синовдир.

Ёдингизда бўлса, биз пандемия бошланган илк кунларда бу қийинчиликлардан янада тобланиб, кучли ва қудратли бўлиб чиқишни ўз олдимизга мақсад қилиб қўйган эдик. Яратганнинг инояти, эл-юртимизнинг аҳиллиги ва фидокорона меҳнати билан бу машаққатли синовларни мардона енгиб ўтмоқдамиз.

Мамлакатимизда олиб борилаётган жадал ва кенг кўламли ислоҳотлар юртимизда янги даврни – янги Ўзбекистон даврини бошлаб берди.

Бугун юртимизда тарихан қисқа фурсатда бутунлай янгича сиёсий, ижтимоий-иқтисодий, илмий-маърифий ва маданий муҳит пайдо бўлди, деб айтишга барча асосларимиз бор.

Халқаро валюта жамғармаси ва нуфузли рейтинг агентликлари таҳлилларига кўра, ҳозирги қийин ва мураккаб шароитда Ўзбекистон жаҳоннинг саноқли мамлакатлари қаторида молиявий-иқтисодий барқарорликни таъминлаш, ишлаб чиқариш тармоқларини тиклаш ва иқтисодий фаолликни оширишга эришиб келмоқда.

Мана, яқинда Америка Қўшма Штатларининг “J.P.Morgan” инвестиция банки томонидан эълон қилинган “Ўзбекистон: юксалиш йўли” номли таҳлилий ҳисоботда ҳам айни шу фикрлар баён этилган.

Шу ўринда иқтисодиётимиздаги таркибий ислоҳотлар ва асосий макроиқтисодий кўрсаткичлар ҳақида айрим маълумотларни келтириб ўтишни зарур, деб биламан.

2017-2020 йилларда мамлакатимизнинг иқтисодий ўсиш даражаси 18,3 фоизни ташкил этиб, ялпи ички маҳсулот 60 миллиард долларга етди. Бу ҳақда гапирганда, ташқи савдо айланмаси 2016 йилдаги 24 миллиард доллардан 2020 йилда 36 миллиард долларга кўпайганини таъкидлаш лозим. Саноат маҳсулотлари ишлаб чиқариш 369 триллион сўмни ташкил қилиб, 2016 йилга нисбатан 23,4 фоизга ўсди. Натижада саноат маҳсулотларининг ялпи ички маҳсулотдаги улуши 19,5 фоиздан 27,4 фоизга кўтарилди.

Иқтисодий соҳани, жумладан, божхона тартибларини либераллаштириш туфайли 2020 йилда экспорт ҳажми 15,1 миллиард долларни ташкил қилиб, 2016 йилга нисбатан 25 фоизга ўсди.

Ислоҳотларимиз самарасининг турли халқаро рейтингларда тан олиниши мамлакатимиз учун халқаро молия бозорларига чиқиш имкониятини яратди. Жумладан, жорий йилда 635 миллион долларлик ва 2,5 триллион сўмлик давлат еврооблигациялари, Ипотека банкининг 785 миллиард сўмлик ва “Ўзавтомоторс” акциядорлик жамиятининг 300 миллион долларлик корпоратив облигациялари чет эл инвесторларига сотилди.

Сармоядорларнинг мамлакатимиз иқтисодиётига бўлган ишончини кескин оширишга муваффақ бўлдик. Инвестицияларнинг умумий ҳажми қисқа муддатда 2,1 мартага, шу жумладан, хорижий инвестициялар ҳажми 3 баробарга яқин ўсгани ҳам бунинг исботидир.

Ўтган уч йил мобайнида солиқ соҳасида янги тизим жорий этилди. Солиқлар сони сезиларли даражада камайтирилди, айланма маблағдан олинадиган солиқлар бекор қилинди. Қўшилган қиймат солиғи ставкаси 20 фоиздан 15 фоизгача пасайтирилиб, ушбу солиқ занжирининг яхлит тизими яратилди.

2017-2020 йилларда банкларимиз капиталини 5,7 баробар ёки 5 миллиард долларгача оширишга эришдик.

Электроэнергетика, нефть-газ, коммунал соҳаларда амалга оширилган таркибий ўзгаришлар натижасида давлат бошқаруви ва хўжалик функциялари бир-биридан ажратилди, рақобат муҳитини яратиш учун муҳим қадамлар ташланди.

Айни пайтда янги-янги инфратузилма тармоқлари барпо этилди. Минглаб километр узунликдаги янги йўллар, электр ва газ тармоқлари қурилди ва таъмирланди.

Жамоат транспорти изчил ривожланмоқда. Жумладан, Тошкент шаҳрида 2 та янги метро станцияси ҳамда қарийб 12 километрлик ер усти метро линияси фойдаланишга топширилди.

“Сергели” йўналиши бўйича 6,2 километрлик қурилиш ишлари якунланди.

Айни пайтда Ўзбекистонда кўплаб йирик инвестициявий лойиҳалар амалга оширилаётганини алоҳида таъкидлаш жоиз. Шулар қаторида яқинда Олмалиқ кон-металлургия комбинатининг қиймати 2 миллиард АҚШ долларига тенг бўлган 3-мис бойитиш фабрикаси қурилишига тамал тоши қўйилганидан барчангиз хабардорсиз.

Куни кеча Навоий вилоятининг Кармана туманида 110 миллион доллар инвестиция ҳисобидан ишга туширилган қуёш электр станцияси Ўзбекистон энергетика тизимида биринчи улкан қадам бўлди.

Айни пайтда “Навоийазот” акциядорлик жамиятида иккита янги завод – азот кислотаси ҳамда аммиак ва карбамид ишлаб чиқариш корхоналари ишга туширилди. Умумий қиймати 1,5 миллиард доллар бўлган ушбу лойиҳалар эвазига “Навоийазот”да маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажми 3 баробарга ошади.

Бундай муҳим воқеалар миллий саноатимиз тарихида янги давр бошланаётганидан далолат беради.

Юртимизда кичик ва хусусий бизнес субъектлари икки баробар кўпайиб, соҳада 1 миллион 400 мингта янги иш ўрни яратилди. Бу корхоналарнинг ярмидан кўпроғи кейинги уч йилда ташкил этилгани алоҳида аҳамиятга эга.

Тадбиркорлик фаолиятини эркинлаштириш мақсадида 16 та қонун, 100 дан зиёд қарор қабул қилинди. Ўтган бир йил давомида лицензия ва рухсатномаларни расмийлаштириш тартиби соддалаштирилди ҳамда уларни бериш муддатлари қисқартирилди. Тадбиркорлар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш мақсадида барча текширувлар учун мораторий эълон қилинди.

Шунингдек, ўзини ўзи иш билан банд қилган аҳоли учун қулай шароит яратиш натижасида бир йилда 500 минг нафар фуқаро рўйхатдан ўтиб, фаолиятини қонуний асосда йўлга қўйди.

Тадбиркорлик соҳасидаги мана шундай ёндашув натижасида Жаҳон банкининг “Бизнесни юритиш” халқаро рейтингида Ўзбекистон беш йил ичида 141-ўриндан 69-ўринга кўтарилди. Албатта, бу жиддий кўрсаткич, аммо у ҳали бизни қониқтирмайди. Шунинг учун биз ушбу йўналишдаги ишларимизни изчил давом эттирамиз.

Хабарингиз бор, яқинда тадбиркорлар билан янги форматдаги учрашув ўтказдик. Унда мамлакатимиз бўйича 10 мингдан зиёд ишбилармонлар қатнашди. Очиқ мулоқотга тайёргарлик доирасида 15 мингдан ортиқ таклиф ва ташаббуслар атрофлича ўрганилиб, тадбиркорлар кўтарган масалалар бўйича амалий чоралар белгиланди.

Биз миллий иқтисодиётимизда ҳақиқий бозор муносабатларини жорий этиш, шу асосда мамлакатимизни тараққий эттириш учун тадбиркорларга бундан буён ҳам барча шароитларни яратиб берамиз. Нега деганда, тадбиркор – иқтисодиётнинг, ислоҳотларимизнинг асосий таянчи ва локомотивидир.

Мана шу ҳақиқатни ҳеч ким унутмаслиги керак.

Бугунги кунда замонавий иқтисодиётнинг энг истиқболли соҳаси бўлган ахборот-коммуникация технологиялари мамлакатимизда кенг жорий этилмоқда. Шу мақсадда ўнлаб IT-парклар, кичик саноат зоналари, соҳа учун мутахассислар тайёрлайдиган ўқув масканлари, иқтидорли компьютер дастурчилари учун махсус лойиҳалар ташкил этилмоқда.

Аҳолимизнинг катта қисми яшайдиган қишлоқ жойларини ривожлантириш ва обод қилиш, аграр соҳанинг самарадорлиги ва рақобатдошлигини ошириш, тармоқда янги иш ўринлари яратиш масаласи доимий эътиборимиз марказида бўлиб келмоқда.

Биз қишлоқ хўжалигида нархлар шаклланишига давлат аралашувини бекор қилдик, пахта ва ғалла етиштиришда давлат буюртмаси тугатилди. 122 та пахта-тўқимачилик кластери фаолияти йўлга қўйилиб, юқори ҳосил олишга эришилди. Қишлоқ хўжалигини молиялаш тизими қайта кўриб чиқилмоқда.

Биз ҳудудларни тармоқлар билан бирга комплекс ривожлантириш бўйича янги тизимни жорий этдик. Бунинг натижасида ҳудудларнинг молиявий имкониятлари кенгайиб, 2021 йилнинг ўзида маҳаллий дастурлар учун қўшимча 3 триллион сўм маблағ шакллантириш имконияти пайдо бўлди.

Бугун ишонч билан айта оламизки, Ўзбекистон учун глобал инқирознинг оғир дамлари ортда қолмоқда.

Иқтисодиёт тармоқларининг ривожланиш суръатини аҳолининг реал ялпи даромади 2016 йилга нисбатан 28 фоизга ўсганида ҳам кўриш мумкин.

Ҳозирги кунда номинал ҳисобланган ўртача ойлик иш ҳақи 2,7 миллион сўмни ташкил қилиб, 2016 йилга нисбатан 2,1 баробарга оширилди.

Мана, яқинда қабул қилинган Фармонга биноан, мамлакатимизда 1 сентябрдан иш ҳақи, пенсиялар, стипендия ва нафақалар миқдорини яна оширдик.

Биз бундан буён ҳам аҳолимизнинг даромади ва турмуш даражасини мунтазам яхшилаб боришга жиддий аҳамият қаратамиз.

Юртимизда ижтимоий муаммоларни ҳал этишнинг ўзига хос янги тизими яратилганидан барчангиз яхши хабардорсиз. “Темир дафтар”, “аёллар дафтари”, “ёшлар дафтари”, “меҳр дафтари”, “маҳаллабай” ишлаш усуллари айнан шу мақсадда жорий этилмоқда.

Ислоҳотлар доирасида қабул қилинган йирик дастурлар жамиятимизда ижтимоий муҳитни яхшилаш ва аҳоли фаровонлигини оширишга хизмат қилмоқда. Биргина “Обод қишлоқ” ва “Обод маҳалла” дастурларини оладиган бўлсак, жорий йилнинг ўзида жами 8 мингга яқин қишлоқ ва маҳаллада умумий қиймати 20 триллион сўмлик қурилиш, таъмирлаш ва ободонлаштириш ишлари олиб борилаётгани, ўйлайманки, кўп нарсадан далолат беради.

Бу ишларнинг барчаси “Янги Ўзбекистонда эркин ва фаровон яшайлик” деган эзгу даъват асосида амалга оширилмоқда.

Аҳолини уй-жой билан таъминлаш масаласи ҳам биз учун устувор вазифа бўлиб келмоқда. 2017-2020 йиллар давомида 140 мингдан зиёд арзон ва сифатли уй-жойлар бунёд этилди. Ушбу кўрсаткич 2016 йилга нисбатан қарийб 11 баробар ошди. Республикамизда ипотека тизими изчил ривожланмоқда.

Шуни таъкидлаш зарурки, юртимизда илгари ҳеч қачон бундай катта кўламдаги қурилиш ишлари амалга оширилмаган.

Оғир турмуш шароитида яшаётган оилаларнинг уй-жой бўйича бошланғич бадаллари давлат бюджети ҳисобидан тўлаб берилмоқда. Бу йўналишдаги ишларимиз давом эттирилади, шу йилнинг ўзида яна 50 мингга яқин оила уй-жой билан таъминланади.

Давлат ва жамият тараққиёти, халқ фаровонлигини таъминлашда соғлиқни сақлаш, илм-фан, таълим-тарбия, маданият ва санъат, спорт соҳалари ҳал қилувчи ўрин тутишини ҳаммамиз яхши тушунамиз.

Бугунги кунда юртимизда тиббиёт соҳаси, унинг фаолият мазмуни тубдан ўзгармоқда, десак, янглишмаган бўламиз. Аввало, бирламчи тиббий-санитария ёрдами кўрсатишнинг сифати ва самарадорлиги, соғлом турмуш тарзи янги босқичга кўтарилди. Кўп тармоқли поликлиника ва касалхоналарнинг моддий-техник базаси, кадрлар салоҳияти мустаҳкамланмоқда.

Тез тиббий ёрдам тизими замон талаблари асосида қайта ташкил этилиб, молиявий таъминоти кучайтирилди.

2016 йилда мавжуд бўлган 800 та “Тез ёрдам” шохобчасининг сони бугунга келиб 1 минг 666 тага етказилди. Тез тиббий ёрдам бригадалари сони эса 1 минг 648 тадан 2 минг 685 тага кўпайтирилди.

Маълумки, илгари кўплаб юртдошларимиз мураккаб тиббий операцияларни ўтказиш учун чет элларга боришга мажбур эди. Кейинги йилларда тиббиёт соҳасини ривожлантиришга оид ислоҳотлар натижасида бундай амалиётлар энди ўзимизда ҳам муваффақиятли амалга оширилмоқда.

Республикамиз аҳолисига ихтисослашган тиббий ёрдам кўрсатаётган марказлар сони 2016 йилда 10 тани, уларнинг ҳудудий филиаллари эса атиги 2 тани ташкил этарди. Бугунги кунда бундай марказларнинг сони 20 тага етказилди, жойларда эса 124 та филиал фаолияти йўлга қўйилди. Бу ишни давом эттириб, жорий йилда яна қўшимча 48 та ҳудудий филиал ташкил этилади.

Ҳаммангиз кўриб турибсиз, соғлиқни сақлаш соҳасидаги ислоҳотларни ўз вақтида бошлаб, тўғри йўл танлаганимиз учун кутилмаган пандемия қаршисида саросимага тушиб қолмадик. Халқимизнинг соғлиғи ва ҳаётини асраш мақсадида зудлик билан барча тадбирларни ишлаб чиқдик. Жумладан, коронавирусга қарши курашиш учун махсус тиббий марказлар ташкил этилди. Дори-дармон ва ҳимоя воситаларининг захираси шакллантирилди.

Ҳудудларда ишга туширилган 60 та кислород станцияси тегишли шифохоналарни кислород билан узлуксиз таъминлашга хизмат қилмоқда. Мамлакатимизда вакцина ишлаб чиқариш бўйича амалий ишлар бошланди.

2021 йил учун давлат бюджетида 3 триллион сўм захира шакллантирилиб, аҳоли соғлиғини сақлаш ва коронавирусга қарши эмлаш чораларини кўряпмиз.

Халқимизни тезкор ва самарадор, сифатли тиббий ёрдам билан таъминлашга қаратилган ислоҳотлар изчил давом эттирилади.

Атоқли маърифатпарвар бобомиз Абдулла Авлонийнинг: “Тарбия биз учун ё ҳаёт – ё мамот, ё нажот – ё ҳалокат, ё саодат – ё фалокат масаласидир”, деган ҳикматли сўзларини мен қайта-қайта такрорлашдан чарчамайман.

Кейинги йилларда масалага мана шундай ёндашув бизнинг ушбу соҳадаги фаолиятимиз мезонига айланди. Чиндан ҳам, агар биз таълимни ўзгартирсак, таълим инсонни ўзгартиради. Инсон ўзгарса – бутун жамиятимиз ўзгаради.

Шу боис биз узлуксиз таълимни такомиллаштириш, фарзандларимизни ҳар томонлама баркамол инсонлар этиб тарбиялаш, юқори малакали педагог кадрлар тайёрлашни тубдан яхшилашга алоҳида аҳамият қаратмоқдамиз.

Таълим-тарбиянинг бошланғич бўғини бўлган мактабгача таълим тизимидаги ўзгаришлардан ҳаммангиз яхши хабардорсиз. Соҳада ягона давлат сиёсатини юритиш мақсадида Мактабгача таълим вазирлигини ташкил этдик.

2017 йили юртимизда 5 минг 211 та боғча фаолият юритган бўлса, жорий йилда бу рақам – тасаввур қилинг – 19 минг 316 тага етди. Давлат-хусусий шериклик механизмлари ҳамда оилавий боғчаларнинг жорий этилиши, бир қатор имтиёзлар берилиши туфайли 13 мингдан зиёд нодавлат мактабгача таълим ташкилотлари фаолияти йўлга қўйилди. Ушбу ислоҳотлар натижасида биз мактабгача таълимга қамров даражасини 62 фоизга, 6 ёшдаги болалар ўртасида эса 77 фоизга етказишга эришдик.

Янги турдаги таълим масканлари, хусусан, Президент мактаблари, ижод мактаблари, ихтисослашган мактаблар фаолияти йўлга қўйилмоқда. Биргина 2020 йилни оладиган бўлсак, юртимизда математика фани бўйича 56 та, кимё-биология фани бўйича 28 та, информатика ва ахборот-коммуникация технологиялари бўйича 14 та ана шундай мактаблар ташкил этилди.

Таълим соҳасида янгича ёндашувлар фаол жорий этилмоқда. Ўзингиз айтинг, бундан тўрт-беш йил олдин республикамизда хусусий мактаб ёки боғча бўлишини тасаввур қилиш мумкинмиди?

Биз бу соҳада жаҳон тажрибасини ўрганиб, янги тартиб-қоидаларни, замонавий таълим усулларини жорий этмоқдамиз. Жумладан, хусусий мактаб очиш учун лицензия олиш тартиби соддалаштирилди. Нодавлат таълим масканлари давлат томонидан кенг қўллаб-қувватланаётгани туфайли ҳозирги вақтда уларнинг сони 195 тага етди.

Буларнинг барчаси ўз ижобий натижасини бермоқда. Буни 2017-2020 йилларда ўқувчиларимиз нуфузли халқаро фан олимпиадаларида 30 та медални қўлга киритгани мисолида ҳам яққол кўриш мумкин.

Ёшларни талаб юқори бўлган замонавий касб-ҳунарларга ўргатиш учун ўтган ўқув йилида 339 та касб-ҳунар мактаби, 194 та коллеж ва 195 та техникум фаолияти йўлга қўйилди.

Бугунги кунда ислоҳотларимиз талаби, ҳаётнинг ўзи олий таълим соҳасини жадал ривожлантиришни тақозо этмоқда. Шу боис юртимизда сўнгги 5 йилда 64 та янги олий таълим муассасаси ташкил этилиб, уларнинг сони 141 тага етказилди. Қабул квотаси 3 баробар оширилди.

Эндиликда битирувчи ёшларни олий таълим билан қамраб олиш даражаси 2016 йилги 9 фоиздан – шунга эътибор беринг – 28 фоизга етказилди. Яқин келгусида ушбу кўрсаткични 50-60 фоизга етказиш мўлжалланмоқда.

Ижтимоий ҳимояга муҳтож аҳолини, авваламбор, ёшларни қўллаб-қувватлаш доимий эътиборимиз марказида турибди. Шу мақсадда жорий йилда ногиронлиги бўлган ёшлар учун – 3 минг 155 та, “Меҳрибонлик” уйлари ва Болалар шаҳарчалари битирувчилари учун – 1 минг 580 та, кам таъминланган оилаларга мансуб хотин-қизлар учун – 2 мингта қўшимча қабул квоталари давлат гранти сифатида ажратилди.

Бугунги кунда янгича ва мустақил фикрлайдиган, масъулиятли, ташаббускор, ватанпарвар ёшларимиз жаҳон майдонларида турли соҳа ва йўналишларда юксак марраларни эгалламоқда.

Мана, яқинда Японияда бўлиб ўтган ХХХII ёзги Олимпия ўйинларида моҳир спортчиларимиз ғолиб ва совриндор бўлиб, барчамизни қувонтирдилар.

Айни кунларда Токиода ёзги Паралимпия ўйинлари қизғин давом этмоқда. Унда иштирок этаётган Ўзбекистон жамоаси аъзолари бугунги кунга қадар 5 та олтин, 4 та кумуш, 6 та бронза медалларини қўлга киритиб, ўзларининг тенгсиз матонатини намоён этмоқдалар.

Юртимиз шарафини муносиб ҳимоя қилаётган мана шу жасоратли ўғил-қизларимизга янги муваффақиятлар ёр бўлишини тилаймиз.

Бугун мустақиллигимизнинг биринчи йилида туғилган болалар ўттиз ёшга – айни камолот ёшига етди. Мен мана шу навқирон ёшларимизга, азиз ўғил-қизларимга мурожаат қилиб айтмоқчиман.

Сиз истиқлол фарзандлари, озод ва эркин, ҳур фикрли инсонлар сифатида ҳаётга дадил кириб келаётганингиз биз учун энг катта бахт, катта давлатдир.

Мен ишонаман, сизлар замонавий билим ва тараққиёт чўққиларини пухта эгаллаб, биз бошлаган ишларни муносиб давом эттирасиз.

Юксак ғайрат-шижоатингиз ва фидокорона меҳнатингиз билан юртимизда Янги Ўзбекистонни – Учинчи Ренессансни бунёд этишга албатта қодир бўласиз.

Ҳеч қачон бўш келманг, азиз фарзандларим! Сизларга ҳамиша бахт ва омад ёр бўлсин!

Муҳтарам ватандошлар!

Ҳаммангиз гувоҳи бўлиб турибсиз, сўнгги йилларда биз “Халқ ва армия – бир тану бир жон” деган эзгу тамойил асосида Қуролли Кучларимизни янада такомиллаштириш, давлатимизнинг мудофаа салоҳиятини ошириш бўйича муҳим ислоҳотларни амалга оширдик. Миллий гвардия, Давлат мудофаа саноати қўмитаси тузилди.

Соҳада замонавий кадрларни тайёрлаш, ҳарбий хизматчиларни уй-жой билан таъминлаш, уларнинг оила аъзоларини, ҳарбий пенсионерларни қўллаб-қувватлашга доимий эътибор қаратилмоқда.

Бугунги кунда миллий армиямизнинг тезкор ва ихчам, ҳар қандай таҳдидларга муносиб зарба беришга қодир жанговар кучга айланиб бораётгани бизнинг энг катта ютуғимиздир.

Албатта, армия фақат қурол ва аслаҳа билангина кучли ҳисобланмайди. Армия аввало она Ватан учун жонини ҳам аямайдиган ҳарбийлар – аскар ва сержантлар, офицер ва генераллар билан қудратлидир.

Бугун Қуролли Кучларимиз сафида Ватан ҳимоячиси бўлишни ўз ҳаётининг маъно-мазмуни деб билган ҳақиқий баҳодир, марди майдон фарзандларимиз хизмат қилмоқда. Улар Амир Темур, Жалолиддин Мангуберди, Бобур Мирзо каби буюк боболаримизнинг жанговар маҳоратини шараф билан давом эттирмоқда.

Ҳар қандай шароитда ҳам ўз бурчини виждонан бажаришга қасамёд қилган мард ва жасур посбонларимизнинг фидокорона хизматлари ва жасоратини барчамиз яхши биламиз ва юксак қадрлаймиз.

Ўз ҳаётини Ватан ҳимоясидек муқаддас ва масъулиятли ишга бағишлаган ва буни ҳар куни, ҳар дақиқада амалда исботлаётган она юрт қалқонлари бизнинг фахримиз ва ғуруримиздир.

Мамлакатимизда тинчлик ва барқарорликни мустаҳкамлаш мақсадида давлат, жамият ва шахс хавфсизлигини таъминлаш тизими тубдан ислоҳ қилинмоқда. Бунинг учун энг қуйи тизим – профилактика инспекторлари тизими замонавий тузилма сифатида шакллантирилди. Улар эндиликда маҳалла идоралари билан яқин ҳамкорликда фаолият олиб бормоқда.

Бугунги кунда 2017 йилга нисбатан жиноятлар сони 12 мингга камайгани, жорий йилнинг олти ойи якунига кўра эса, мавжуд 9 минг 251 та маҳалладан қарийб 50 фоизида биронта ҳам жиноятга йўл қўйилмаганини алоҳида таъкидлаш лозим. Бу албатта ислоҳотларимизнинг ижобий самарасидан далолат беради ва бу ишларимизни изчил давом эттиришни тақозо этади.

Қадрли тантана иштирокчилари!

Мамлакатимиз янгиланиш даврига қадам қўйган биринчи кунлардан бошлаб биз очиқ, прагматик ва амалий ташқи сиёсат юритиб келаётганимиз сизларга яхши маълум.

Ўтган қисқа даврда Ватанимизнинг минтақа ва жаҳон миқёсидаги сиёсий ўрни ва нуфузи кескин ошди. Дунёда Ўзбекистонга нисбатан ишонч руҳи ва ҳамкорликка интилиш тамойиллари кучайди.

Аввало, минтақамиздаги давлатлар билан дўстлик ва яхши қўшничилик муносабатлари йўлга қўйилди. Чегаралар очилди, одамлар қавму қариндошлари билан алоқаларини тиклаб, бир мамлакатдан иккинчи давлатга эмин-эркин бориб кела бошлади.

Жаҳон сиёсатшунослигида “Марказий Осиё руҳи” деган ибора пайдо бўлди. Халқаро майдонда минтақа номидан янги ташаббуслар илгари сурила бошланди.

Марказий Осиё давлатлари раҳбарларининг мунтазам учрашувларини ўтказиш яхши анъанага айланди. Яқинда Туркманистонда бўлиб ўтган навбатдаги маслаҳат кенгашида ҳамкорликнинг янги, истиқболли йўналишлари белгилаб олинди.

Сўнгги кунларда ён қўшнимиз Афғонистонда юз бераётган воқеаларни ҳаммамиз ташвиш билан кузатиб турибмиз. Биз бу мамлакатда тезроқ тинчлик ва барқарорлик ўрнатилиши тарафдоримиз.

Афғонистон Марказий ва Жанубий Осиё минтақалари ўртасида ўзаро боғлиқликни мустаҳкамлашда кўприк вазифасини бажара олишига ишонамиз.

Афғонистон билан алоқаларимизда дўстлик ва яхши қўшничилик муносабатларини қўллаб-қувватлаш ҳамда ички ишларга аралашмаслик тамойилларига содиқ қоламиз.

Ушбу мамлакатда ҳокимият транзити халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф этилган меъёрларини инобатга олган ҳолда, миллий келишув асосида тинч йўл билан амалга оширилиши ўта муҳим, деб ҳисоблаймиз.

Ўтган даврда Россия, Хитой, Жанубий Корея, Япония, Туркия, Бирлашган Араб Амирликлари ва бошқа мамлакатлар билан самарали битим ва келишувларга эришдик. Америка Қўшма Штатлари ва Ғарб давлатлари билан прагматик ҳамкорлик сари янги қадамлар ташланди.

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти, Ислом ҳамкорлик ташкилоти, Шанхай ҳамкорлик ташкилоти, Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги каби халқаро тузилмалар билан алоқалар сифат жиҳатидан янги босқичда давом эттирилмоқда. 2019 йилда Туркий тилли давлатлар ҳамкорлик кенгашига тўла ҳуқуқли аъзо бўлдик. Бу мамлакатимиз учун халқаро майдонда янги иқтисодий, сиёсий ва маданий имкониятлар очиб берди.

Ўзбекистон Евроосиё иқтисодий иттифоқи билан кузатувчи давлат мақомида қисқа даврда самарали алоқаларни йўлга қўйишга эришди. 2020 йилда мамлакатимиз илк бор Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлигида раислик қилди. Бу давр пандемия шароитида ўтганига қарамасдан, Ўзбекистоннинг бу борадаги фаолияти муваффақиятли ташкил этилди ва юқори баҳоланди.

Бу йил Шанхай ҳамкорлик ташкилоти раислигини қабул қилиб оламиз ва унинг келгуси йили ўтадиган Саммитига пухта тайёргарлик кўраяпмиз.

Иқтисодий дипломатия воситаларидан самарали фойдаланиш республика экспорти ва инвестициялар оқимига ижобий таъсир кўрсатмоқда.

Чет эллардаги ватандошларимизни қўллаб-қувватлашга, улар билан самарали ҳамкорлик қилишга катта эътибор берилмоқда. Улар республикамиздаги ижтимоий-иқтисодий жараёнларга жалб қилинмоқда. Яқинда ана шундай муҳим вазифалар билан бевосита шуғулланадиган “Ватандошлар” жамоат фондини ташкил этганимиздан барчангиз хабардорсиз.

Айни пайтда узоқ-яқиндаги барча тараққийпарвар мамлакатлар билан ўзаро дўстлик ва ҳамкорлик муносабатларини мустаҳкамлаш бизнинг устувор мақсадимиз бўлиб қолади.

Бугунги қувончли кунда биз билан даврамизда ўтирган хорижий давлатларнинг муҳтарам элчиларига, халқаро ташкилотлар вакилларига, чет эллик шерикларимизга, Ўзбекистоннинг барча дўстларига тинчлик ва равнақ тилаймиз. Хусусан, тантанамизда иштирок этаётган Франция Сенатининг ҳурматли вакилларига чуқур эҳтиромимизни билдирамиз.

Ҳаммангизга яхши маълумки, шу йил 24 октябрь куни мамлакатимизда Ўзбекистон Республикаси Президенти сайлови бўлиб ўтади.

Сўнгги беш йил мобайнида мамлакатимиз миллий сайлов қонунчилигида жиддий ўзгаришлар юз берди. Нуфузли халқаро экспертлар таъкидлаганидек, янги Ўзбекистонда сайлов қонунчилигини изчил такомиллаштириш ҳамда сайловларни ўтказиш амалиёти сифат жиҳатидан янги поғонага кўтарилди.

Бу галги Президент сайловлари илк бор 2019 йилнинг 25 июнида қабул қилинган Сайлов кодекси асосида бўлиб ўтади.

Бу сайлов барчамиз учун Ўзбекистоннинг келгуси тараққиёти қандай йўлдан боради, фарзандларимиз, оиламиз, мамлакатимиз келажагини қандай барпо этамиз, деган ҳал қилувчи саволларга жавоб берадиган ғоят муҳим сиёсий тадбирдир. Шунинг учун ушбу сиёсий жараёнга кўпмиллатли халқимиз ҳам, жаҳон ҳамжамияти ҳам катта қизиқиш ва эътибор билан қарамоқда.

Сайловда дунёнинг 50 га яқин мамлакати ҳамда ўнлаб халқаро ташкилотлардан кузатувчилар иштирок этиши кутилмоқда.

Шу маънода, бўлғуси сайловлар юксак демократик мезонлар асосида ўтади ҳамда янги Ўзбекистон халқининг ўсиб бораётган сиёсий тафаккурини, ижтимоий фаоллиги ва маданий савиясини яққол намоён этади, деб ишонаман.

Азиз ва муҳтарам ватандошларим!

Биз кейинги йилларда белимизни маҳкам боғлаб, миллий манфаатларимизни таъминлаш, халқимизни рози қилиш йўлида сидқидилдан меҳнат қилиб, ғоят муҳим натижаларни қўлга киритмоқдамиз.

Энг асосий натижа – бошлаган ислоҳотларимиз ортга қайтмайдиган муқаррар тус олганида, бугунги жамиятимизнинг маънавий уйғонишида намоён бўлмоқда.

Маънавий уйғоқ жамиятни, ўз олдига улкан вазифалар қўйиб, келажак сари ишонч билан бораётган халқни ҳеч ким ўз йўлидан тўхтата олмайди. Бундай халқни Яратганимиз ҳам қўллаб-қувватлайди, доимо йўлини очиб беради.

Бугун миллион-миллион ватандошларимизнинг онгу тафаккури ўзгариб, улар ислоҳотлар жараёнига ўзини бевосита дахлдор деб билмоқда, бу ўзгаришларнинг фаол иштирокчисига айланмоқда.

Бугун биз ягона халқ, ягона миллат бўлиб, кўзлаган юксак мақсадларимиз сари дадил бормоқдамиз. Вужудимизда, қонимизда аждодларимиздан мерос буюк қудрат жўш ураётган экан, биз эзгу орзу ва мақсадимиз бўлмиш янги Ўзбекистонни албатта бунёд этамиз. Ўзбекистон ҳар томонлама обод ва фаровон, эркин демократик мамлакатга айланади.

Мен сиз, азизларни, миллати, тили ва динидан қатъи назар, барча юртдошларимизни ана шундай улуғ ва шарафли сафда – янги Ўзбекистон бунёдкорлари сафида кўриб турганимдан бахтиёрман.

Орадан ҳали қанча йиллар, асрлар ўтади. Юртимизда янги-янги авлодлар дунёга келади. Миллий давлатчилигимизни тиклаб, бизга тараққиёт ва фаровонликка эришиш йўлида мана шундай беқиёс имкониятларни яратиб берган истиқлолимиз жонажон Ватанимизнинг шонли тарихида ҳамиша энг ёрқин, ўчмас саҳифа бўлиб қолади.

Фурсатдан фойдаланиб, сиз қадрдонларимни, мўътабар нуронийларимиз, меҳрибон опа-сингилларимиз, азму шижоатли ёшларимизни, бутун халқимизни Мустақиллик байрами билан яна бир бор чин қалбимдан самимий табриклайман.

Мана шу муборак айёмда барча ютуқларимизнинг бунёдкори бўлган меҳнаткаш, мард ва саховатли, бағрикенг ва олижаноб халқимизга фарзандлик меҳри билан таъзим қиламан.

Барчамизни оқ ювиб, оқ тараб вояга етказган она халқимиз доимо омон бўлсин!

Юртимизда яшаётган ҳар бир оила, ҳар бир инсон эзгу мақсадларига етсин!

Мустақиллигимиз абадий бўлсин!

Эътиборингиз учун раҳмат.

16 август куни Ўзбекистон Бадиий академиясининг Анжуманлар залида Камолиддин Беҳзод  номидаги давлат стипендияси ғолибларига гувоҳнома топшириш тантанали маросими бўлиб ўтди.

Мамлакатимизда истеъдодли ёшлар, иқтидорли талабаларни қўллаб-қувватлаш, улар эришаётган ютуқларни рағбатлантириш ва муносиб тақдирлашга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Бунинг учун алоҳида давлат стипендиялари тайинланаяпти.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 21 апрелда қабул қилинган “Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида”ги Қарорида олий таълим муассасаларида тасвирий ва амалий санъат ҳамда дизайн йўналишида таълим олаётган иқтидорли ва ижодкор талабаларни моддий ва маънавий муносиб қўллаб-қувватлаш мақсадида Камолиддин Беҳзод номидаги давлат стипендиясини таъсис этиш вазифаси белгиланди.

Мазкур қарор ижроси доирасида Вазирлар Маҳкамасининг  2020 йил 6 ноябрда қабул қилинган “Камолиддин Беҳзод номидаги Давлат стипендиясини таъсис этиш тўғрисида” 691-сон қарори билан “Камолиддин Беҳзод номидаги давлат стипендиясини тайинлаш тартиби тўғрисидаги низом” тасдиқланди.

Камолиддин Беҳзод номидаги давлат стипендияси – республика давлат олий таълим муассасаларининг дастгоҳли рангтасвир, рангтасвир (турлари бўйича), графика ва миниатюра, ҳайкалтарошлик (турлари бўйича), амалий санъат (турлари бўйича), дизайн (турлари бўйича), санъатшунослик ва музейшунослик (турлари бўйича) йўналишларининг охирги икки курсида таълим олаётган бакалавриат босқичи талабаларига тайинланади.

Стипендия тайинлашда талабгорнинг олий таълим муассасасидаги таҳсил даврида вилоят, республика ва халқаро миқёсдаги шахсий кўргазмасини ташкил этганлиги, соҳа бўйича халқаро ва республика даражасидаги кўргазма, биеннале, фестиваль, симпозиум, танлов ва бошқа нуфузли тадбирлардаги иштироки ва натижаларга эришганлиги, ўқув жараёнида мутахассислик фанларини аъло баҳоларга ўзлаштирганлиги, ўзбек миллий санъатини тарғиб қилишга қўшган ҳиссаси инобатга олинади.

Жорий 2021 йилда илк бор Ўзбекистон Бадиий академияси томонидан олий таълим муассасаларининг иқтидорли ва ижодкор талабалари учун Камолиддин Беҳзод номидаги давлат стипендияси танлови ўтказилди.

Ўзбекистон Бадиий академияси томонидан тузилган Эксперт гуруҳининг қарорига асосан 7 нафар иқтидорли ижодкор талаба тегишли таълим йўналишлари бўйича Камолиддин Беҳзод номидаги давлат стипендиясини қўлга киритди.

Тантанали маросимда Ўзбекистон Бадиий академияси раиси, Ўзбекистон халқ рассоми А.Нуридинов иштирок этди ва талабаларга ушбу давлат стипендияси гувоҳномасини топширди.

Тадбирда таъкидланганидек, ўзбек тасвирий ва амалий санъати, дизайн йўналишида кўплаб ёш истеъдод эгалари ном чиқариб, санъат майдонида муносиб ўрин эгаллашга, кўргазмалар билан  миллий санъатимиз ютуқларини танитишга интилаётгани қувончли ҳолдир. Камолиддин Беҳзод номидаги давлат стипендияси истеъдодли ёшларнинг миллий ва умуминсоний қадриятларни тараннум этувчи ёрқин асарлар яратиш, ўзбек тасвирий санъатини изчил ривожлантириш фаолиятига яна бир катта рағбат бўлади.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Камолиддин Беҳзод номидаги Давлат стипендиясини таъсис этиш тўғрисида” 2020 йил 6 ноябрдаги 691-сон қарорига мувофиқ, Ўзбекистон Бадиий академияси раисининг 2021 йил 8 июлдаги И-87-сон буйруғи билан тузилган Эксперт гуруҳи томонидан жорий йилнинг 10-25 июль кунлари соҳа бўйича давлат олий таълим муассасаларининг жами 39 нафар талабгорлар йиғма жилдлари ҳамда давлат стипендиясини тайинлаш ҳақидаги тавсияномалар кўриб чиқилди.
“Камолиддин Беҳзод номидаги Давлат стипендияси”ни тайинлаш бўйича ўтказилган танловда Эксперт гуруҳининг тегишли қарори билан қуйидаги 7 нафар иқтидорли ва ижодкор талабалар тегишли таълим йўналишлари бўйича ғолиб деб топилди.

1. Дастгоҳли рангтасвир таълим йўналиши бўйича – Бухоро давлат университети талабаси Иброҳимова Ойша Улуғбек қизи

2. Рангтасвир (турлари бўйича) таълим йўналиши бўйича – Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти талабаси Мусирмонов Турсунмурод Баҳодир ўғли

3. Графика ва миниатюра таълим йўналиши бўйича – Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти талабаси Ҳошимова Дилшода Бахшило қизи

4. Ҳайкалтарошлик (турлари бўйича) таълим йўналиши бўйича – Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти талабаси Ахмедов Тоҳиржон Боходиржон ўғли

5. Амалий санъат (турлари бўйича) таълим йўналиши бўйича – Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти талабаси Йўлдошева Наргиза Дастон қизи

6. Дизайн (турлари бўйича) таълим йўналиши бўйича – Тошкент архитектура-қурилиш институти талабаси Мелибоева Гулчехра Файзулла қизи

7. Санъатшунослик ва музейшунослик (турлари бўйича) – таълим йўналиши бўйича – Нукус давлат педагогика институти талабаси Сарсенова Гулнур Сарсеновна

Давлат стипендияси 1 сентябрдан бошлаб бир ўқув йили муддатига белгиланган миқдорга мувофиқ тайинланади.

“Камолиддин Беҳзод номидаги давлат стипендиясининг соҳиби” гувоҳномаси Ўзбекистон Бадиий академияси томонидан шу йил 20 августга қадар тантанали равишда топширилади.

Аввал хабар қилинганидек, бу йил илк бор Ўзбекистон Бадиий академияси томонидан олий таълим муассасаларининг иқтидорли ва ижодкор талабалари учун Камолиддин Беҳзод номидаги давлат стипендияси танлови ўтказилади.
28 июль куни Ўзбекистон Бадиий академиясининг анжуманлар залида стпиендияга номзодларнинг ҳужжатларини Низом талаблари ҳамда баҳолаш мезонларига мувофиқ ўрганиб чиқиш бўйича Эксперт гуруҳининг йиғилиши бўлиб ўтди.

Унда Бадиий академия мутасаддилари ҳамда Эксперт гуруҳи аъзолари иштирок этди.

Йиғилишда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Камолиддин Беҳзод номидаги давлат стипендиясини таъсис этиш тўғрисида” 2020 йил 6 ноябрдаги 691-сон қарори ижросини таъминлаш, номзодларнинг ҳужжатларини ҳар томонлама адолатли, шаффоф ва холисона кўриб чиқиш билан боғлиқ масалалар муҳокама қилинди, фикр алмашинди.

Кун тартибидаги масала юзасидан Бадиий академиянинг Таълим муассасалари фаолиятини мувофиқлаштириш ва методик таъминлаш бошқармаси бошлиғи М.Қурбонов сўзга чиқиб, мазкур стипендия давлат олий таълим муассасаларининг дастгоҳли рангтасвир, рангтасвир (турлари бўйича), графика ва миниатюра, ҳайкалтарошлик (турлари бўйича), амалий санъат (турлари бўйича), дизайн (турлари бўйича), санъатшунослик ва музейшунослик (турлари бўйича) йўналишлари таълим олаётган бакалавриат босқичи талабаларига жами 7 нафарига тайинланишини ҳамда танловнинг барча босқичларидан ўтган 39 нафар талабгор ҳужжати келиб тушганлигини айтиб ўтди.

Ҳозирда талабгорлар ҳужжатини кўриш жараёни давом этмоқда.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи жамоаси  юртимизнинг бахтли болажонларини  1 июнь – Халқаро болаларни ҳимоя қилиш куни байрами билан  самимий табриклайди!

Ҳаётимиз давомчиларига келажакда катта зафарлар тилаймиз. Юртимизга, халқимизга керакли инсон бўлиб етишинг.

Ота-онангиз сиз билан доимо фахрлансин, азиз болажонлар!

Бугун, 31 май куни  Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ҳамда  “ВАҚФ” хайрия жамоат фондининг Тошкент шаҳар филиали ҳамкорлигида  1 июнь – Халқаро болаларни ҳимоя қилиш кунига бағишлаб Яккасарой туманида жойлашган 25-сон имконияти чекланган болалар учун ихтисослаштирилган мактабда “БОЛАНИНГ БЕГОНАСИ БЎЛМАЙДИ” номли хайрия тадбири ташкил этилди.

Дунёда болажонлар кулгиси, нурли чеҳраси, мурғак қалбидан-да беғубор нарса бўлмаса керак. Зотан, ҳар бир ота-она учун фарзандининг соғ-саломат, юрт корига яровчи оқил бўлиб улғайиши, саодатли ва бахтиёр дамларини кўриб яшаш умрининг асосий мазмунидир.

Айни кунларда республикамизнинг турли гўшаларида 1 июнь – Халқаро болаларни ҳимоя қилиш куни муносабати билан байрам тадбирлари бўлиб ўтмоқда.

Пойтахтимиздаги  25-сон имконияти чекланган болалар учун ихтисослаштирилган мактабда “Боланинг бегонаси бўлмайди ” номли хайрия тадбири ҳам ана шундай байрам тантанаси сирасига киради.

Ушбу хайрия тадбири доирасида болалар иштирокида концерт дастурлари, Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ходимлари томонидан маҳорат дарслари ва  Янгийўл шаҳар 11-сонли имконияти чекланган болалар учун ихтисосолаштирилган ёрдамчи мактабнинг 9 “б”-синф ўқувчиси Холмахматов Асрор Шариф ўғлининг шахсий кўргазмаси ҳамда оммавий сайр томошалари  ташкил этилди.

Миниатюра йўналиши бўйича маҳорат дарсларини Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейининг Миниатюра санъати бўлими бошлиғи Саида Жалилова  олиб борди.

Ҳаттотлик йўналиши бўйича маҳорат   дарсларини ушбу музей ходими Бахтиёр Дедашев  моҳирона тарзда кўрсатиб берди.

Бола қувончи -дунё қувончи, дейилганидек, улардаги шодлик,қувонч туйғулари барчага табассум улашди.

Тадбирда мактаб болаларига байрам совғалари улашилди.

31 май куни соат 9:00 да  Яккасарой туманида жойлашган 25-сон имконияти чекланган болалар учун ихтисослаштирилган мактабда  1 июнь – Халқаро болаларни ҳимоя қилиш кунига бағишлаб “БОЛАНИНГ БЕГОНАСИ БЎЛМАЙДИ” номли хайрия тадбири ташкил этилади.

Тадбир доирасида Янгийўл шаҳар 11-сон имконияти чекланган болалар учун ихтисослаштирилган ёрдамчи мактабнинг  9 “б”-синф ўқувчиси Асрор Холмахматовнинг «Она табиат» номли   шахсий кўргазмаси, концерт дастурлари, театр томошалари ҳамда Тошкент ҳайвонот боғига саёҳат ўрин олган.

Тадбир Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ҳамда “ВАҚФ” хайрия жамоат фондининг Тошкент шаҳар филиали билан ҳамкорликда ташкил этилмоқда.

Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги ҳузуридаги Давлат музейларининг тоифаларини белгилаш бўйича махсус комиссия мажлисининг қарори билан Ўзбекистон Бадиий академияси тасарруфидаги Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейига Биринчи тоифа берилди.

Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 12 апрелдаги 68-сон қарорига 2-илова, Давлат музейларининг тоифалари тўғрисида НИЗОМда қайд этилганидек: Музейларнинг асосий фондида сақланаётган музей ашёлари, музей коллекцияларининг ноёблиги, уларнинг сақланиш ҳолати, музей биносининг амалдаги талабларга мослиги, замонавий техника ва фонд жиҳозлари билан таъминланганлиги, ташриф буюрувчилар учун яратилган қулайликлар, экспозициясининг жаҳон стандартларига жавоб бера олиши, халқаро алоқалар йўлга қўйилганлиги ҳамда экспонатлар сони, музейга бир йил давомида ташриф буюрганлар сони давлат музейларининг тоифаларини белгилашда асосий кўрсаткичлар бўлиб ҳисобланади.

Таъкидлаш керакки, музей томонидан буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод ижодий меросини тўла ўрганиш ва тарғиб қилиш, китобот, ҳаттотлик, Шарқ миниатюра санъати ва уларни яратиш технологиялари билан таништириш, миниатюра мактаблари, тасвирий ва амалий санъатнинг муайян илмий муаммоларига бағишланган республика ва халқаро илмий анжуманларни ташкил этиш, санъат асарлари орқали ёш авлодни миллий ва умуминсоний қадриятлар, бебаҳо тарихий ва маданий меросимизга нисбатан ҳурмат ва ифтихор туйғуларида тарбиялаш борасида салмоқли ишлар амалга оширилмоқда.

Музей ташаббуси билан йўлга қўйилган лойиҳа – «Камолиддин Беҳзод издошлари» ижодий танлови,унинг доирасида ташкил этилаётган кўргазмалар бобокалонимиз Камолиддин Беҳзоднинг бетакрор ижодий меросини халқимизга тўла етказиш, ёш авлодни халқимиз маданияти тарихи билан ғурурланиш ва ватанпарварлик руҳида тарбиялашга хизмат қилувчи анъанавий тадбирга айланиб, ижодкор ёшлар ўртасида ҳақиқий иқтидор соҳибларини, миллий санъатимизнинг келажагини таъминловчи ёш истеъдод эгаларини топиш, рағбатлантириш, Камолиддин Беҳзод каби буюк маҳорат эгалари бўлиб, улкан ижодий ютуқларни қўлга киритиш, Ўзбекистон тасвирий санъатини дунёга танитишларида муҳим туртки бўлмоқда.

Музей фонди сўнгги йилларга келиб 600 дан зиёд музей ашёлари ва коллекциялар билан бойиди. Қиёслаганда, музейга ташриф буюрувчиларнинг сони аввалгидан кескин ошди. Олдин Камолиддин Беҳзод мемориал боғ-музейи деб аталган музей, асосли таклифлардан келиб чиқиб Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи, деб қайта номланди, бу билан унинг илмий тадқиқот маскани сифатида нуфузи ошди.

Фаолиятни ривожлантириш, жаҳондаги етакчи музейлар билан илғор тарибалар алмашиш, ҳамкорлик алоқаларини янги босқичга кўтариш борасида ҳам салмоқли натижаларга эришилмоқда, халқаро доирада ижодий мулоқотлар қамрови кенгаймоқда.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ва Қозоғистон Республикаси Миллий музейи ўртасида англашув меморандуми, Туркиянинг Истанбул шаҳридаги Тўпқопи саройи музейи ҳамда Турк ва Ислом санъати музейлари билан ҳамкорлик битими, Япониянинг Аичи санъат университети билан ўзбек қоғози ва миниатюрасини ўрганиш бўйича илмий-ижодий ҳамкорлик меморандуми имзолангани ҳамда режадаги ҳамкорлик лойиҳалари сўзимизга яққол мисолдир.

Бундан ташқари, музей томонидан “Ўзбекистон миниатюра санъати: генезиси, эволюцион жараён ва истиқболи” фундаментал лойиҳаси доирасида ўтказилган “Марказий Осиё китобот санъати ва миниатюраси” номли Республика илмий-амалий конференция, “Шарқ китобот санъати дурдоналари” мавзуида туркум кўргазмалар, «Мовароуннаҳр миниатюра санъатини ўрганиш аспектлари” номли монография миниатюра санъатини ўрганишнинг илмий-назарий аспектлари, тарихий манбаларда китобот санъати ва миниатюра ҳақида, Шарқ мумтоз адабиёти ва миниатюра санъати, хаттотлик санъати, тасаввуф ғоялари ва унинг миниатюрада акс этиши, миниатюра – ўрта асрлар меъморчилиги ва амалий санъатини ўрганиш манбаси сифатида, музейларда миниатюра асарларини сақлаш ва уларни намойиш этиш муаммолари масалалари муҳокама этилгани, ўзаро фикр алмашиш, аждодларимизнинг бой маънавий меросидан янада кўпроқ баҳраманд бўлиш ва энг асосийси, ёш ижодкорлар, тадқиқотчиларни изланишга, муттасил меҳнат қилишга чорлагани билан муҳим аҳамият касб этди.

“Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир чора-тадбирлар тўғрисида”ги Президент Қарорида мусаввир бобокалонимиз меросини ўрганишга алоҳида эътибор қаратилди. Қарор ижроси доирасида “Хорижда сақланаётган Камолиддин Беҳзод ва унинг издошлари ижодига мансуб асарларнинг асл ёки кўчирма нусхаларини юртимизга қайтариш бўйича 2020-2022 йилларга мўлжалланган “Йўл харитаси” тасдиқланди. Камолиддин Беҳзоднинг асарлари бугунги кунда АҚШ, Франция, Германия, Миср, Эрон, Россия каби хорижий давлатлар музейларида сақлаб келинмоқда. Буюк мусаввир ва унинг шогирдлари асарлари нусхаларини музей фондида тўплаш олдиндаги муҳим вазифалардан биридир. Бу миллий тасвирий санъатимиз учун жуда катта ютуқ бўлади.

Халқаро анъанавий  Тасвирий ва амалий санъат фестивали  доирасида Ўзбекистон Бадиий академиясининг Халқаро маданият карвон саройида анъанавий “Камолиддин Беҳзод издошлари” танлови Республика босқичи иштирокчиларининг миниатюра ва халқ амалий санъати асарлари кўргазмаси очилди.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 21 апрелдаги ПҚ-4688-сон “Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир чора-тадбирлар тўғрисида” Қарорига мувофиқ ёш истеъдодли ижодкорларни аниқлаш ва уларни қўллаб-қувватлаш мақсадида “Камолиддин Беҳзод издошлари” миниатюра ва халқ амалий санъати асарлари ижодий танлови ҳар йили анъанавий тарзда ўтказиб борилади.

Ушбу танлов бевосита миниатюра ва халқ амалий санъати йўналишидаги ёш ижодкорларнинг миллий ўзлигимизни англаш ғояларини тараннум этувчи ёрқин санъат асарларини яратишдаги фаолиятини рағбатлантириш ва ёш ижодкорларни қўллаб-қувватлашга қаратилган устувор вазифаларни изчил амалга оширишга йўналтирилган.

Танловнинг асосий мақсади миниатюра ва халқ амалий санъати соҳаларида миллий меросимизни тиклаш, Камолиддин Беҳзод ва унинг шогирдлари бой ижодий меросини халқимизга тўла етказиш, миллий санъатимизнинг келажагини таъминловчи ёш истеъдодларни излаб топиш, ёш истеъдодларни тасвирий ва амалий санъат асарларини яратишнинг янги ижодий услубларини излашга, халқимизнинг бой маънавий дунёси, озод ва обод Ватан келажаги олдида масъулиятли бўлиш, миллий ўзликни англаш ғояларини тараннум этувчи ёрқин асарлар яратишга йўналтиришдан иборат.

Бу йилги танлов анъанавий  Тасвирий ва амалий санъат фестивали  доирасида 2 босқичда ўтказилди. Танловнинг ҳудудий босқичи ғолиблари республика босқичида иштирок этиш имтиёзини қўлга киритдилар. Мазкур кўргазмада республика босқичига тақдим этилган ёш ижодкорларнинг ижодий ишлари намойиш этилмоқда.

Танловнинг республика босқичида Қорақалпоғистон Республикаси вилоятлар ҳамда Тошкент шаҳридан 284 нафар ижодкор 700 дан ортиқ ижодий ишлари билан иштирок этди. Танлов 15-17 ёш ҳамда 18 – 21 ёш тоифаларида алоҳида ўтказилди.

Танлов ҳакамлар ҳайъати томонидан 24 нафар ғолиб қуйидаги номинациялар бўйича аниқланди:

 – Энг яхши миниатюра асари учун;

– Энг яхши графика асари учун;

– Энг яхши наққошлик асари учун;

– Энг яхши амалий санъат асари учун.

Танловнинг Республика босқичи ғолиблари 23 апрель куни Марказий кўргазмалар залида бўлиб ўтган халқаро анъанавий Тасвирий ва амалий санъат фестивалининг тантанали ёпилиш маросимида танлов дипломи ҳамда “Илҳом” жамоат фонди томонидан совғалар билан тақдирландилар.

“Камолиддин Беҳзод издошлари” миниатюра ва халқ амалий санъати асарлари ижодий танлови республика босқичи ғолиблари :

  I ўрин соҳиби – Фатхуллаев Абдулазиз Алишер ўғли (Республика ихтисослаштирилган рассомлик мактаби ўқувчиси)

 II ўрин соҳиби – Абдувохидова Динора Жаҳонгир қизи (Жиззах ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернати ўқувчиси)

 III ўрин соҳиби – Атхамова Ноиля Шукурулло қизи (Тошкент вилояти Қибрай тумани 2-сон Болалар мусиқа ва санъат мактаби ўқувчиси )

 I ўрин соҳиби – Ғофуралиева Умида Суннат қизи (Республика ихтисослаштирилган дизайн мактаби ўқувчиси)

 II ўрин соҳиби – Шаробиддинова Шодиёнахон Зохидхоновна (Республика ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернати ўқувчиси)

III ўрин соҳиби – Усенова Аселя Абай қизи (Нукус шаҳридаги 12-сонли Болалар мусиқа ва санъат мактаби ўқувчиси)

I ўрин соҳиби – Зайнутдинов Иброхим Баҳодир ўғли (Тошкент вилояти Паркент туманидаги 29-сонли Болалар мусиқа ва санъат мактаби ўқувчиси)

II ўрин соҳиби – Бобохонова  Озода Шуҳрат қизи (Урганч шаҳридаги                   11-сонли  БМСМ ўқувчиси)

III ўрин соҳиби – Расулова Асилахон Давронжон қизи (Қўқон ихтисослаштирилган санъат мактаби ўқувчиси).

I  ўрин соҳиби – Турсунбоева Мадина Зафар қизи (Республика  ихтисослаштирилган дизайн мактаби ўқувчиси)

II ўрин соҳиби – Каримов Шохрух Умиджон ўғли (Республика  ихтисослаштирилган дизайн мактаби ўқувчиси)

III ўрин соҳиби – Ражабов Шерзод Ёрқин ўғли (Навоий ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернати ўқувчиси)

1.» Энг яхши миниатюра асари учун» номинацияси:

 I ўрин соҳиби – Ҳошимова Дилшода Бахшилло қизи (Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти талабаси)

 II ўрин соҳиби – Ашурова Суғдиёна Турғунбой қизи (Қўқон ихтисослаштирилган санъат мактаби ўқувчиси)

III  ўрин соҳиби- Файзуллаев Нозимбек Нурхон ўғли  (Бухоро давлат университети талабаси)

 I ўрин соҳиби- Обирқулов Салимжон Илҳом ўғли (Сирдарё ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернати ўқувчиси)

 II ўрин соҳиби- Абдулбоқиева Турсуной (Андижон давлат университети талабаси)

III ўрин соҳиби- Абдуллаев Умриазиз Атвар ўғли (Хоразм ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернати ўқувчиси)

I ўрин соҳиби – Валиева Мадинабону Соҳибжон қизи (Наманган давлат университети талабаси)

 II ўрин соҳиби – Аҳмаджанова Ойдина Абдулхамид қизи (Наманган давлат университети талабаси)

III ўрин соҳиби – Кубайбек Чўлиев (Самарқанд ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернати ўқувчиси)

I ўрин соҳиби – Ғуломов Шахромбек Жамшидович (Бухоро давлат университети талабаси)

II ўрин соҳиби – Мамадрахимова Ўғилой Авазбек қизи (Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти талабаси)

III ўрин соҳиби – Тошпулатова Фазилатхон Умид қизи (Қашқадарё ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернати ўқувчиси)

Рағбатлантирувчи диплом совриндорлари:

2021 йилнинг 19-23 апрель кунлари Тошкент шаҳрида халқаро анъанавий Тасвирий ва амалий санъат фестивали бўлиб ўтади. Шу муносабат билан Ўзбекистон Миллий матбуот марказида  фестиваль ишига бағишлаб матбуот анжумани ташкил қилинди.

19 апрель куни Ўзбекистон Бадиий академияси анъанавий Халқаро Тасвирий ва амалий санъат фестивалини тантанали равишда очади. 14 йилдан буён Ўзбекистон рассомлари, ихтисослаштирилган ўқув юртлари ўзларининг ютуқлари, ғоялари ва лойиҳаларини намойиш этиш учун қулай имкониятга эга бўладилар.

Ушбу санъат ҳафталиги қатор вазирлик ва идоралар, ижодий уюшмалар ҳамда ташкилотлар билан ҳамкорликда ўтказилмоқда.

Матбуот анжуманида таъкидланганидек, жорий  йилда ушбу  фестиваль ўз лойиҳаларини бироз ўзгача тарзда тақдим этмоқда. Хусусан, Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти ҳамда Павел Беньков номидаги Республика ихтисослаштирилган рассомлик мактаби ижодий лойиҳалари тўғридан-тўғри таълим муассасаларининг ўзида намойиш қилинади.

Аввалги йилларда асосий вектор бадиий таълим муассасаларининг турли бўлимлари ишларига йўналтирилган бўлса, фестивалда бу йил фарқли ўлароқ биринчи навбатда ёшлар лойиҳалари билан бирга кураторларнинг ва Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмасининг ижодий ҳамкорликдаги ишлари тақдим этилади.

Жумладан, Бадиий кўргазмалар дирекциясининг Марказий кўргазмалар залида узоқ кутилган “Самарқанд – Шарқ марвариди” вернисажи  ҳамда Ўзбекистон рассомларининг – рангтасвир, графика, амалий санъат асарлари кўргазмаси санъат ихлосмандларида катта қизиқиш уйғотиши шубҳасиз..

Тошкент Фотосуратлар уйида томошабинлар «Менинг шаҳрим» лойиҳасини томоша қилишлари асносида, унда икки ажойиб рассом Рустам Базаров ва Умар Ражабовлар ўзига хос кузатувчанликлари орқали бугунги замонавий Тошкент қиёфасини ва  ўзгаришларни ўз палитралари ёрдамида очиб берадилар.

Фестиваль доирасида Ўзбекистон Бадиий академиясининг Ижодкор ёшлар билан ишлаш бўлими “Ижод ниҳоллари” (рангтасвир, графика) лойиҳасини тақдим этмоқда.

Икуо Хирояма Халқаро маданият карвон саройининг боғ қисмида Тошкент архитектура-қурилиш институтининг ўқитувчилари ва уларнинг талабалари томонидан замонавий ландшафт дизайнини яратилади.

Фестиваль доирасида Ўзбекистон Бадиий академиясининг Ижодкор ёшлар билан ишлаш бўлими “Ижод ниҳоллари” (рангтасвир, графика) лойиҳасини тақдим этмоқда.

Икуо Хирояма Халқаро маданият карвон саройининг боғ қисмида Тошкент архитектура-қурилиш институтининг ўқитувчилари ва уларнинг талабалари томонидан замонавий ландшафт дизайнини яратилади.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон халқ рассоми, Ўзбекистон Бадиий академияси академиги Ниёзали Холматовнинг “Шарқ сюитаси” шахсий кўргазмаси очилади, унда марҳум ижодкор-устанинг миниатюраларидан ташқари ноёб заргарлик буюмлари ва эмалга ишланган асарлари ҳам намойиш этилади. Рассомнинг хотирасини абадийлаштириш мақсадида унинг ишини оиласи, дўстлари ва талабалари давом эттириб келмоқдалар.

Анъанага кўра, Ўзбекистон Бадиий академияси тасарруфидаги барча кўргазма заллари ва ўқув муассасалари ҳудудида маҳорат дарслари, анжуманлар ва турли тақдимот маросимлари ўтказилади.

Шу кунларда мамлакатимизда илк бор “Китобхонлик ҳафталиги” ўтказилмоқда. Китобхонлар байрамида Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ҳам фаол иштирок этаяпти.

5 апрель куни музей томонидан Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 14 декабрдаги 781-сонли қарори ижросини таъминлаш мақсадида А.С.Пушкин номидаги Самарқанд вилоят ахборот-кутубхона марказида “Санъат оламига сайёҳат” номли миниатюра санъати асарларидан иборат кўчма кўргазма ҳамда маҳорат дарслари ташкил қилинди.

“Китобхонлик ҳафталиги” доирасида Самарқанд вилоят ахборот-кутубхона маркази билан ҳамкорликда ўтказилаётган ушбу тадбирнинг очилиш маросимида давлат ва жамоат арбоблари, ёзувчи-шоирлар, адабиётшунослар, рассомлар, ёш ижодкорлар, вилоятдаги таълим муассасалари ўқитувчи ва ўқувчилари, ахборот-кутубхона марказлари ҳамда оммавий ахборот воситалари вакиллари иштирок этди.

Тадбирни Ўзбекистон  Республикаси Олий Мажлиси Сенати аъзоси, сенатор Ф.Тошев очиб берди. Шундан сўнг сўзга чиққан Самарканд вилояти ҳокимининг ўринбосари Д.Маматқулов, Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ Миниатюра санъати директори ўринбосари Ф.Назиров  китобхонлар байрами аҳамияти ҳақида фикр-мулоҳаза билдиришди.

— “Китобхонлик ҳафталиги” доирасида ташкил этилган “Санъат оламига саёҳат” номли кўргазмани ўтказишдан кўзланган мақсад – аҳоли ва ёшларда санъатга қизиқишни ошириш, нафосат орқали уларнинг интеллектуал салоҳияти ва маънавиятини бойитиш ҳамда буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод ижоди билан таништиришдан иборат. Зеро, бобокалонимиз Камолиддин Беҳзод нафақат Шарқ халқлари, балки жаҳон маданияти тарихида ўчмас из қолдирган, дунё тамаддуни хазинасини ўзининг ажойиб қимматбаҳо дурдоналари билан бойитган буюк мусаввир саналади.  Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи халқимизнинг асрлар давомида шаклланган нозик миниатюра санъатини асраб-авайлаш, ривожлантириш, келгуси авлодга етказиш ва миниатюра санъати асарларидан иборат кўчма кўргазмалар ташкил қилиш орқали халқимизни ушбу нафис санъатнинг ўтмиши ва бугуни билан яқиндан таништириш борасида хайрли ишларни амалга ошириб келмоқда. Юртимизнинг кўҳна ва навқирон Самарқанд шаҳрида ташкил қилинаётган бугунги кўчма кўргазма ва маҳорат дарслари ҳам сўзимизни тасдиқлайди, — деди Ф.Назиров.

Очилиш маросимидан сўнг тадбир иштирокчиларига кўргазма ва маҳорат дарслари тақдим этилди. Кўргазмада миниатюрачи рассомлар, Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзолари  Камол Мирзаев ҳамда Саида Жалилованинг  30 дан ортиқ нафис ва нозик дид билан ишланган ишлари намойиш этилиши баробарида  тадбир иштирокчиларига маҳорат дарслари ҳам ўтиб берилди. Унда иштирок этган нафис санъат ихлосмандлари ижод ҳисси ва завқини туйдилар.

Аввал хабар берилганидек, Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 14 декабрдаги 781-сонли қарори асосида жорий йилнинг 5-9 апрель кунлари Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон миллий кутубхонаси,  Республика Ёшлар ижоди саройида, Қорақалпоғистон Республикаси ҳамда вилоятлар ахборот кутубхона марказлари томонидан “Китобхонлик ҳафталиги” ўтказилади.

Тадбир доирасида бадиий асарларнинг ички безаклари, яъни китоб графикаси соҳасида таҳсил олаётган ёш расомлар ижод намуналари, саҳҳоф ва хаттотларнинг, уста ҳунармандларнинг маҳорат дарслари, кўргазмалари ҳам ташкил этилиши режалаштирилган.

Мазкур ҳафталикда Ўзбекистон Бадиий академияси  Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ҳам иштирок этади.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи томонидан шу йил 5 апрель куни А.С.Пушкин номидаги Самарқанд вилоят ахборот-кутубхона марказида “Санъат оламига саёҳат” номли миниатюра санъати асарлари кўргазмаси ҳамда маҳорат дарслари ташкил қилинади.

“Китобхонлик ҳафталиги” доирасида ташкил қилинаётган ушбу тадбирнинг очилиши маросими 5 апрель куни соат  9:00 да бўлиб ўтади.

Ўзбекистон фахрийларининг ижтимоий фаолиятини қўллаб-қувватлаш “Нуроний жамғармаси бошқаруви ташаббуси билан
Ўзбекистон Касаба уюшмалари Федерацияси Кенгаши, Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси,
Республика Маънавият ва маърифат маркази, Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси, Ўзбекистон Ёшлар ишлари агентлиги,
Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги,
Ўзбекистон Бадиий академияси, Ўзбекистон Республикаси “Тасвирий ойина” ижодий уюшмаси, Ўзбекистон журналистлари ижодий уюшмаси, Ўзбекистон “Маҳалла” хайрия жамоат фонди томонидан Ўзбекистон Республикаси мустақиллигининг ўттиз йиллигига бағишлаб   “ОФАРИН, НУРОНИЙ!” танлови эълон қилинади.

Танловда юртимизда ҳурмат топган нуронийларнинг ибрат мактабини янада тўлдирадиган ва қадимдан шаклланган милий қадриятларимизни улуғлашга хизмат қиладиган адабий-бадиий ва журналистик жанрлардаги ҳамда оммавий теле-видео туркумдаги оммабоп асарлар иштирок этади.

Танловга журналистиканинг асосий йўналишлари – босма ва электрон ОАВда чоп этилган, интернет-журналистика ва радио, телевидение, қисқа метражли кино маҳсулотлари (лавҳа, очерк, этюд, клип ва ҳ.к.) йўналишларида намойиш этилган асарлар қабул қилинади. Танловда барча турдаги оммавий ахборот воситалари, ижодий уюшмалар, нодавлат журналистик тузилмалар, давлат ва хусусий киностудиялар, давлат ва нодавлат ташкилотларининг матбуот хизматлари жамоалари ва шунингдек, мустақил ижодкор (блогер)лар ҳамда хорижий журналистлар мавзуга оид асарлари билан иштирок этишлари мумкин.

Танловга 2020 йилнинг 1 январидан 2021 йилнинг 1 августигача газета ва журналларда, интернет сайтларда чоп этилган, радио ва телевидениеда эфирга узатилган ва кино экранларида намойиш этилган ижодий ишлар ижодий уюшмалар ва жамоалар, оммавий ахборот воситалари ҳамда соҳанинг таниқли намояндалари томонидан тақдим этилиши мумкин.

Бош соврин – қимматбаҳо махсус мукофот.

1.Нуронийлар образини яққол намоён этган адабий-бадиий (проза, поэзия, жанрлари) асарлари учун.
1-ўринга – фотоаппарат;
2-ўринга – ноутбук;
3-ўринга – диктофон;
Бешта рағбатлантирувчи мукофот.

2.Нуронийлар ҳаёти ёрқин акс этган журналистик асарлар учун:
1-ўринга – фотоаппарат;
2-ўринга – ноутбук;
3-ўринга – диктофон;
Бешта рағбатлантирувчи мукофот.

3.Нуронийлар ҳаёти маҳорат билан акс эттирилган телевидение, радио ва киноэкран маҳсулотлари (қисқа метражли киносюжет, телеэтюд, клип, теле-радиолавҳа, теле-радио-очерк ва бошқа йўналишлардаги туркум материаллар) учун:
1-ўринга – фотоаппарат;
2-ўринга – ноутбук;
3-ўринга – диктофон;
Учта рағбатлантирувчи мукофот.

4.Нуронийлар турмуш тарзини ёрқин ва ҳаётий акс эттирган рангбўёқ, ҳайкалтарошлик асарлари учун:
1-ўринга – фотоаппарат;
2-ўринга – ноутбук;
3-ўринга – диктофон;
Учта рағбатлантирувчи мукофот.

5.Нуронилар сиймоси маҳорат билан акс эттирилган фотосанъат асарлари учун:
1-ўринга – фотоаппарат;
2-ўринга – ноутбук;
3-ўринга – диктофон;
Учта рағбатлантирувчи мукофот.

Муаллифлар қуйдаги маълумотларни тақдим этишлари лозим:

-иш фаолияти ҳақидаги маълумот (объективка);
-уй манзили ва телефон рақами;
-паспорт нусхаси;
-6х9 ҳажмдаги 2 та фотосурат.

Танлов натижалари “Нуроний”, “Ишонч-Доверие”, “Ўзбекистон адабиёти ва санъати”, “Ҳуррият” газеталарида, ЎзА сайтида ва бошқа оммавий ахборот воситаларида эълон қилинади. Танловда ғолиб деб топилган сара асрлар тўпланиб, китоб ҳолида нашр қилинади.

Ғолибларни тақдирлаш Ўзбекистон Республикаси давлат мустақиллигининг 30 йиллик байрами арафасида ўтказилади.

Шу йил апрель ойида республикамизда мустақиллигимизнинг 30 йиллигига бағишлаб Ўзбекистон Бадиий академияси ҳамда қатор вазирлик, идоралар билан ҳамкорликда анъанавий Тасвирий ва амалий санъат фестивали ўтказилади.

Бугун, 11 март куни Ўзбекистон Бадиий академияси анжуманлар залида ушбу фестиваль ишига бағишлаб Бадиий академия раҳбарияти ва тизимдаги ташкилот ҳамда таълим муассасалари раҳбарлари иштирокида йиғилиш бўлиб ўтди.

Йиғилишда миллий санъатимизда эришилган ютуқларни кенг тарғиб қилишга қаратилган ушбу санъат ҳафталигига пухта тайёргарлик кўриш, уни юқори ташкилий ва ижодий савияда ўтказишга оид масалалар муҳокама қилинди, тегишли қарорлар қабул қилинди.

Таъкидлаш керакки, анъанавий фестиваль доирасида Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида ҳам турли кўргазма ва  маҳорат дарсларини ўтказиш режалаштирилган.

Ўзбекистон Бадиий академиясининг Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида буюк мутафаккир, сўз мулкининг султони, давлат арбоби Алишер Навоий таваллудининг 580 йиллиги муносабати билан «Тарих қаъридаги нур» номли кўргазма очилди.

Ўзбек халқининг маданияти ва адабиёти жаҳон маърифатпарварлари тасаввурида энг аввало, Алишер Навоий сингари улуғ сиймолар тимсолида гавдаланади. Аждодларимизнинг ўлмас мероси асрлар давомида нафақат миллионлаб китобхонлар, балки санъатнинг барча жанрларида ижод қилиб келувчи санъаткорлар қалбини ҳам забт этиб келган. Алишер Навоий мероси энг бебаҳо дурдоналардан бири сифатида эътироф этилади.

Алишер Навоий яшаб, ижод қилган даврда китобат санъатининг ноёб намуналари яратилган. Китобат санъати усталари ҳукмдорлар ва бошқа амалдорнинг буюртмаси асосида, айни асарлар ғоят нафис безаклар, миниатюралар билан зийнатлашган. Ўрта Шарқ ва Мовароуннаҳрда узоқ ривожланиш йўлини босиб ўтган китобат санъатининг такомиллашиши бевосита адабиёт билан боғлиқ бўлиб, нафақат бадиий-ғоявий жиҳатдан, балки ифода хусусиятлари жиҳатидан ҳам ўзаро уйғунлашиб кетган.

Бадиий безакли қўлёзмалар яратиш учун энг баркамол бадиий ва тарихий асарлар танлаб олинган. Алишер Навоий асарлари ҳам ўз замонаси ва ундан кейинги даврларда китобат санъати учун асосий манба бўлиб, нодир безакли қўлёзмалари яратилган. Мазкур қўлёзмалар дунё маданий меросининг хазинасидан жой олган.

Ҳазрат Алишер Навоий таваллудининг 580 йиллигига бағишлаб миниатюра ва хаттотлик асарларидан ташкил топган “Тарих қаъридаги нур” номли кўргазмада Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси, Ўзбекистон “Ҳунарманд” уюшмаси аъзолари – Баҳодир Хаджиметов, Камол Мирзаев, Камол Абдуллаев, Хайриддин Мухиддинов, Кошип Аманов, Зокир Хакимов, Мирҳамид Мирсагатов, Комил Oмонов, Саида Жалилова, Сардор Махкамов, Улуғбек Орифжонов, Бахтиёр Дедашев, Бехзод Журабоев каби ижодкорларнинг асарлари ўрин олди. Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти ўқитувчиси, рассом-аниматор Нигора Ҳайдарова томонидан тақдим этилган анимацион ижод намунаси  намойиш этилди. Шунингдек, адабиётшунос олимлар иштирокида “Назм ва наво” кечаси ўтказилди.

Ҳазрат Aлишер Навоийнинг шахси ва унинг ижодига бағишланган шоирнинг тасаввуф, инсонпарварлик ва комиллик ғоялари акс этган 60 дан ортиқ асарлар ўрин олган кўргазма очилиш маросимида фаол рассомлардан бир гуруҳи диплом билан тақдирланди. Томошабин тафаккурини юксалтириш учун хизмат қиладиган ушбу кўргазма 19 февралга қадар давом этади.

Ўзбекистон Бадиий академияси ва Ўзбекистон “Ҳунарманд” уюшмаси билан ҳамкорликда 2021 йил 5 февраль куни соат 15:00 да Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида буюк мутафаккир Мир Алишер Навоий таваллудининг 580 йиллигига бағишланган “Тарих қаъридаги нур” номли кўргазма очилиши ҳамда “Назм ва наво” кечаси бўлиб ўтади.

Экспозицияда рассомларимизнинг ҳазрат Алишер Навоий шахси ва унинг асарлари қаҳрамонларига оид асарлар ўрин олади.

Мурожаат учун телефон: (71) 256-28-32

Маданият вазирлиги тақдим этган маълумотга кўра, “Миниатюра санъати” номли кўпмиллатли (Озарбайжон, Эрон, Туркия ва Ўзбекистон) номзоднома ЮНЕСКО Инсоният номоддий маданий мероси репрезентатив рўйхатига киритилди.



“Миниатюра санъати” номли минтақавий номзоднома ЮНЕСКО ишлари бўйича Ўзбекистон Республикаси миллий комиссияси томонидан Озарбайжон, Эрон, Туркия миллий комиссиялари ва Ўзбекистондаги мутасадди ташкилотлар мутахассислари билан ҳамкорликда тайёрланган ва 2019 йилда ЮНЕСКО Инсоният номоддий маданий мероси репрезентатив рўйхатига тақдим этилган.

3 декабрь куни  Ўзбекистон Бадиий академияси  Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ташаббуси билан пойтахтимиздаги 25-сонли имконияти чекланган болалар учун ихтисослаштирилган мактабда “Болаларга беринг дунёни ” шиори остида «Ватан суйган болалар» номли хайрия тадбири ва миниатюра  асарларидан  ташкил топган кўчма кўргазма ҳамда кўргазма доирасида  маҳорат дарслари ташкил этилди.

3 декабрь – Халқаро ногиронлар куни муносабати билан Миллий гвардия, Ёшлар ишлари агентлигининг Тошкент шаҳар бошқармаси ҳамкорлигида Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи томонидан ташкил қилинган ушбу хайрия тадбиридан кўзланган асосий мақсад – ақлан ва жисмонан нуқсони бор, имконияти чекланган болалар жамиятимизда эътиборда ва ҳар томонлама сафимизда эканлиги, уларнинг тенг ҳуқуқлилигини таъминлаш, қадр-қимматини ҳимоя қилиш, қўллаб-қувватлашдан иборатдир.

Тадбирни  мазкур 25-сонли мактаб директори Мадина Атаханова очиб берди. Шунингдек тадбирда Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи директори ўринбосари Фаррух Назиров  имкониятлари чекланган болалар давлатимиз муҳофазаси ва ардоғида экани, бугунги тадбир ана шундай хайрли ишга ўзига хос камарбаста бўлишини  таъкидлади.

Тадбирнинг концерт дастурида хушовоз хонанда Муниса Ризаева куйлаган қўшиқлар болажонларни хушнуд этди.  Шундан сўнг маҳорат дарслари ўтказилди.

Миниатюра санъати йўналиши бўйича маҳорат дарсини миниатюрачи рассом Камол Мирзаев, ёш рассомлар  Саида Жалилова ва Гулираъно Абдуллаева олиб боришди ва нафис асар яратиш усулларидан айримларини намойиш этишди.

Кўргазма ва маҳорат дарсларидан ўқувчилар тасвирий санъат асарларидан баҳраманд бўлибгина қолмасдан ўзлари ҳам  бевосита маҳорат дарсларига қатнашиб, ижод билан машғул бўлишди.

Тадбир доирасида тарбияланувчиларга музей томонидан ташкил этилган кўчма кўргазмага қизиқарли экускурсия уюштирилди.

Хайрия тадбири якунида 25-сонли имконияти чекланган болалар учун ихтисослаштирилган мактаб маъмурияти ушбу маҳорат дарслари ва кўчма кўргазма болажонларда катта қизиқиш уйғотиб, кўнгилларга шодлик улашгани учун  музей мутасаддиларига миннатдорлик билдиришди.

Ўзбекистон Бадиий академияси Бадиий ижодкорлар уюшмасининг анжуманлар залида жорий йилнинг 14-16 октябрь кунлари пойтахтимизда буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллигига бағишлаб ташкил қилинган Халқаро симпозиум якунига бағишланган ҳисобот тадбири ўтказилди

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 21 апрелдаги “Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир чоратадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-4688-сон қарори асосида Бадиий академия, Маданият, Ташқи ишлар вазирлиги, “Тасвирий ойна” ижодий бирлашмаси, “Илҳом” ижодкорларни қўллаб-қувватлаш фонди, тегишли идоралар ҳамкорлигида ташкил қилинган мазкур Халқаро симпозиум доирасида Бадиий академия тизимидаги кўргазма залларида бир неча тадбирлар ўрин олди.

Жумладан, Тошкент фотосуратлар уйида 100 дан ортиқ ҳаттотлик ва миниатюра асари қўйилган кўргазма экспозициясида машҳур мусаввир ва хаттотлар қатормда, ёш миниатюрачи рассомларнинг ҳам ижодидан намуналар берилди. Кўргазма халқаро миқёсда бўлгани сабабли экспозицияда 10 га яқин хорижий давлат – Эрон, Буюк Британия, Покистон, Туркия, Озарбайжон, Қозоғистон, Туркманистоннинг етук рассомлари асарлари янгича форматда, электрон шаклда намойиш этилди.

Экспозиция залларидан бирида илк бор анимацион шаклда намойиш этилган буюк мусаввир Камолиддин Беҳзоднинг миниатюра асарлари кўргазмага замонавий кўриниш бағишлади.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон халқ рассоми, Ўзбекистон Бадиий академияси академиги Шомаҳмуд Муҳаммаджоновнинг “Қалбим рангин олами” номли шахсий кўргазмасида 60 дан ортиқ миниатюра асарлари намойиш этилди. Ш.Муҳаммаджонов Шарқ миниатюраси ва китобат санъатидаги чуқур изланишлари натижасида, “Абру баҳор” деб номланувчи қоғоз тайёрлаш ва безашнинг қадимий услубини тиклади.

Марказий кўргазмалар залида “Камолиддин Беҳзод ва унинг даври” номли рангтасвир, графика ва ҳайкалтарошлик асарлари кўргазмаси ташкил этилди. Миллий ўзига хосликни излаб, Ўзбекистон рассомлари қайта-қайта Ўрта аср Шарқ маданий мероси – миниатюра санъатига мурожаат қилишади. Экспозициядан ўзбек тасвирий санъатининг шаклланиши бошида турган кекса авлод рассомлари – А.Николаев (Усто Мўмин), Н. Кашина, Ч. Ахмаров, шарқ миниатюраси техникасини ўзгача тарзда ўзгартирган Ш. Абдурашидов, Ф. Ахмадалиев, В. Зияев, Л. Ибрагимов, Б. Махкамов, А. Мирзаев, А. Нур, Ж. Усмонов, Р. Шодиев, романтик, лирик чизиқлар, декоративизм элементлари билан бойитган Ш.Абдумаликов, Н. Абдусаломхўжаев, Ш.Тошбоев, Й. Турсунназаров,  ўрта аср миниатюралари услуби  сюжетларига ва қаҳрамонларини ўз асарларида ўзига хос тарзда очиб берган О. Бобожонов, У. Маматов, И. Мансуров, Б. Маҳкамов, Т. Саъдуллаев, К. Юсупов, график рассомлар ва ҳайкалтарошлар П. Анненков, А. Ғуломов,  А. Дмитриев, О. Земцов, И. Кириакиди, А. Мамаджанов, Т. Мухамедов, Б. Йўлдошев, Л. Нестерович ва Қ. Норхўрозов асарлари ўрин олди.

Икуо Хираяма халқаро маданият карвон саройида “Камолиддин Беҳзод издошлари” танлови Республика босқичи иштирокчиларининг  миниатюра ва халқ амалий санъати асарлари кўргазмаси ҳамда ғолибларни тақдирлаш маросими бўлиб ўтди.Танловнинг республика босқичида Қорақалпоғистон Республикаси ҳамда вилоятлардан 15 ёшдан 20 ёшгача бўлган 78 нафар ёш ижодкор 234 га яқин ижодий ишлари билан иштирок этди. Танлов 15 ёшдан 17 ёшгача ҳамда 18 ёшдан 20 ёшгача бўлган ёш тоифалари бўйича алоҳида-алоҳида тартибда ўтказилди.

Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институтида эпидемиологик вазият туфайли ZOOM платформаси орқали ўтказилган “Камолиддин Беҳзод ижоди Шарқ ва Ғарб бадиий маданияти кесимида” мавзуида халқаро илмий-амалий онлайн конференцияни Ўзбекистон Бадиий академияси раиси Акмал Нуридинов, ЎзФА вице-президенти Баҳром Абдуҳалимов, Эрон ЭКО Маданият институти президенти Сарвар Бахти, ЮНЕСКОнинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси раҳбари Ян Хладиклар табрик сўзи билан очиб бердилар.

Олимлар (Франция, Афғонистон, Эрон, Ўзбекистон, Озарбайжон, Туркманистон олимлари) Камолиддин Беҳзод ва шогирдлари ижодининг  бошқа Шарқ ва Ғарб давлатлари миниатюраси ва тасвирий санъатига таъсири (Озарбайжон, Туркманистон, Ўзбекистон, Англия, АҚШ олимлари) ҳақидаги мақолалар билан бирга Ўзбекистон замонавий миниатюрасининг шаклланиш ва ривожланиш тенденциялари хусусида (Литва, Хитой), миниатюраларнинг бошқа санъат турларига таъсири (Ўзбекистон, Англия)га оид маърузалари билан иштирок этдилар.

Анжуманда Камолиддин Беҳзод, унинг шогирдлари ва издошларининг ижодини янада оммалаштириш, шунингдек, соҳага оид илмий-тадқиқотлар билан кенг жамоатчиликни таништириш долзарб аҳамиятга  эга эканлиги айтиб ўтилди, ижодининг дунё санъати ривожига таъсири атрофлича таҳлил қилинди.

Ушбу конференция ва унда тақдим этилган маърузалар буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод қолдирган беқиёс  ижодий меросга жаҳон миқёсида қизиқиш ниҳоятда катта эканлигининг амалдаги ёрқин бир ифодасидир.

Симпозиумда, Афғонистон, Эрон, Англия, АҚШ, Испания, Ирландия, Япония, Франция, Хитой, Россия, Озарбайжон, Қозоғистон, Тожикистон, Туркманистон, Покистон, Туркия ва бошқа давлатлардан 33 нафар ижодкорлар ҳамда олимлар асарларини тақдим этдилар.

Халқаро симпозиумнинг очилиши маросимида иштирок этган Афғонистон Республикасининг Ўзбекистондаги фавқулодда ва мухтор элчиси жаноб Аҳмад Ҳалид Элми, Эрон Ислом Республикасининг Ўзбекистондаги Фавқулодда ва мухтор элчиси жаноб Ҳамид Наййирободий ўз сўзида буюк мусаввир Камолиддин Беҳзоднинг кейинги юбилей тадбирларини Ҳирот ва Теҳрон шаҳарларида ўтказиш таклифини илгари суришди. Шунингдек, навбатдаги юбилей тадбирларида иштирокчи сифатида эмас, ҳамкор ташкилотчи сифатида қатнашиш истагини билдиришди.

ЮНЕСКОнинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси раҳбари Ян Хладик Камолиддин Беҳзоднинг кейинги юбилейи ЮНЕСКО бошчилигида ўтказилишини таклиф қилди.

Афғонистонлик олимлар Камолиддин Беҳзоднинг Ҳиротда жойлашган мақбараси ҳамда темурийлар даврида барпо этилган 800 га яқин таъмирга мухтож маданий мерос объектларни реставрация қилиш масаласи Ўзбекистон ҳукумати даражасида кўриб чиқилиши бўйича мурожаат қилдилар.

Шарқ миниатюраси олами – ҳаёт, хаёлот ва рамзлар уйғунлигидаги ҳайратлар оламидир. Унинг тимсоллари тантанавор, фусункор, кўнгилларга олам-олам ёруғлик улашади. Мўйқаламнинг соҳир ҳаракати ила ҳосил қилинган ёрқин бўёқлар, нозик шаклу шамойилларда табиат ва инсон бир тану бир жонга айланади. Миниатюра дурдоналарида буюк шоирларнинг фалсафий мушоҳадаларигина акс этиб қолмайди, улар коинотнинг боқий гўзаллигига ўқилган мадҳия ҳамдир.

Бугун ўзбекистонлик миниатюрачи рассомлар юртимиз ҳудудида ўтмишда мавжуд бўлган миниатюра мактабларининг унутилган анъаналарига қайта ҳаёт бахш этаётгани қувонарли.  Ўйлаймизки, ушбу симпозиум орқали юртимиз ва хорижий мусаввирлар, ҳаттотларнинг ижоди билан танишган ҳар бир томошабин уларнинг замонавий миниатюра санъати ривожига қўшган ҳиссасини муносиб баҳолайди.

Ҳисобот тадбири сўнгида Халқаро симпозиумни ўтказишда муносиб иштирок эган барча миниатюрачи рассомлар ва ҳаттотлик санъати усталари Ўзбекистон Бадиий академиясининг сертификати билан тақдирландилар.

Жорий йил 14-16 октябрь кунлари пойтахтимизда Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 21 апрелдаги “Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-4688-сон Қарори ижросини таъминлаш доирасида буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллигига бағишлаб Халқаро симпозиум ўтказилади.

Шу муносабат билан 9 октябрь куни соат 10:00 да Ўзбекистон Миллий матбуот марказида Халқаро симпозиум ишига бағишланган матбуот анжумани ташкил қилинади.

Халқаро симпозиум дастури:

Бугун, 9 октябрь куни Ўзбекистон Миллий матбуот марказида Ўзбекистон Бадиий академияси томонидан буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод таваллудинниг 565 йиллигига муносабати билан ўтказиладиган Халқаро симпозиумга бағишлаб матбуот анжумани ўтказилди.

Президентимиз Шавкат Мирзиёев томонидан олиб борилаётган улкан маърифий ислоҳотлар жараёнида халқимиз манъавиятини, тарихий қадриятларга асосланган миллий тасвирий ва амалий санъатимизни юксалтириш ва мустаҳкамлашга ҳам катта эътибор қаратилмоқда.

Давлатимиз раҳбари ташаббуси билан ўтмиш маданий меросимизни яратиб берган атоқли олимлар, донишмандлар, санъаткорлар ҳаёти ва улар қолдирган маънавий меросни чуқур ўрганиш, аввало, халқимизни, ёш авлодни, қолаверса, жаҳон ҳамжамиятини баҳраманд этиш масаласи давлат сиёсати даражасига кўтарилди.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг  2020 йил 21 апрелдаги “Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-4688-сон Қарори шу йўналишдаги яна бир муҳим ҳужжат бўлди.

Буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллигини жорий йил октябрь ойида мамлакатимизда кенг нишонлаш билан боғлиқ бўлган ушбу қарор, унинг бой ижодий меросини халқимизга тўла етказиш, миллий тасвирий ва амалий санъатимизни янада ривожлантиришга хизмат қилади.

Камолиддин Беҳзод ўзининг бетакрор гўзал санъати билан нафақат Шарқ халқлари, балки бутун дунё халқлари маданияти тарихида ўчмас из қолдирган, дунё рассомлари ижодига катта ижобий таъсир кўрсатган даҳо ижодкордир. Ўз даврининг буюк рассоми XV аср иккинчи ярми Ҳирот миниатюра мактаби асосчиси сифатида шуҳрат қозонган. Беҳзод ижодидаги ҳаётий мавзулар ва уларнинг моҳирона талқини рассом асарларини жаҳон санъати ноёб дурдоналари сифатида жуда катта маънавий қиймат ва аҳамиятга эгалигини кўрсатади.

ХV аср Уйғониш даврига Шарқ мутафаккирлари “асри тиллоий”, яъни “олтин аср” дея таъриф берадилар. Камолиддин Беҳзод умуминсоният маданияти тарихида ўчмас из қолдирган “олтин аср” нафосат оламининг Леонардо да Винчи, Микеланжело, Рафаэл каби буюк санъаткорларидан биридир.

Президентимизнинг “Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир чора-тадбирлар тўғрисида”ги Қарори билан мусаввир бобокалонимиз меросини ўрганишга ҳам алоҳида эътибор қаратилгани билан муҳим аҳамият касб этади. Мазкур Қарор қабул қилинганидан кейин ўтган вақт ичида Ўзбекистон Бадиий академияси томонидан қатор ишлар амалга оширилди.

Маълумки, Камолиддин Беҳзоднинг асарлари бугунги кунда АҚШ, Франция, Германия, Миср, Эрон, Россия каби хорижий давлатлар музейларида сақлаб келинмоқда. Буюк мусаввир ва унинг шогирдлари асарлари нусхаларини бир музей фондида тўплаш олдимизга қўйилган муҳим вазифалардан биридир. Бу миллий тасвирий санъатимиз учун жуда катта ютуқ бўлади. Шу муносабат билан Қарор ижроси доирасида “Хорижда сақланаётган Камолиддин Беҳзод ва унинг издошлари ижодига мансуб асарларнинг асл ёки кўчирма нусхаларини юртимизга қайтариш бўйича 2020-2022 йилларга мўлжалланган “Йўл харитаси” тасдиқланди. Ушбу “Йўл харитаси” ижросига масъул Ишчи гуруҳ томонидан айни пайтда белгиланган вазифалар юзасидан қизғин иш олиб борилмоқда.

Шу билан бирга Қарор ижросини таъминлаш ҳамда миниатюра ва халқ амалий санъати соҳаларида миллий меросимизни тиклаш, Камолиддин Беҳзод ва унинг шогирдлари бой ижодий меросини халқимизга тўла етказиш, соҳага кириб келаётган ёш ижодкорларни қўллаб-қувватлаш, улар ижодини ривожлантиришга кўмаклашиш мақсадида “Камолиддин Беҳзод издошлари”  миниатюра ва халқ амалий санъати асарлари Республика ижодий танлови Низоми ишлаб чиқилди.

Мусаввир Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллигига бағишлаб жорий йил 14-16 октябрь кунлари пойтахтимизда ўтказиладиган Халқаро симпозиум доирасидан кўргазмавий тадбирлар ўрин олган.

Жумладан, икки кун давомида Бадиий академия тизимидаги Тошкент фотосуратлар уйида Халқаро симпозиум очилиш маросими ҳамда замонавий миниатюра ва ҳаттотлик асарларининг халқаро кўргазмаси, Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон халқ рассоми, Ўзбекистон Бадиий академияси академиги Шомаҳмуд Муҳаммаджоновнинг шахсий кўргазмаси, Марказий кўргазмалар залида “Камолиддин Беҳзод ва унинг даври” номли рангтасвир, графика ва ҳайкалтарошлик асарлари кўргазмаси, Икуо Хираяма халқаро маданият карвон саройида “Камолиддин Беҳзод издошлари” танлови республика босқичи иштирокчиларининг миниатюра ва халқ амалий санъати асарлари кўргазмаси бўлиб ўтади.

Халқаро симпозиум ўз ишини “Камолиддин Беҳзод ижоди Шарқ ва Ғарб бадиий маданияти кесимида” мавзуида халқаро илмий-амалий онлайн конференция билан якунлайди.

Бугунги кунда дунё бўйлаб юзага келган эпидемиологик вазият туфайли ушбу халқаро анжуман онлайн тарзда ўтказилмоқда. Онлайн анжуманда дунёнинг  20 дан ортиқ давлатлари ва халқаро ташкилотларидан таниқли санъатшунослар, Шарқ миниатюра санъатининг етакчи мутахассислари, беҳзодшунослар иштирок этиши кутилмоқда.

Камолиддин Беҳзод ва Леонардо да Винчи…

Жаҳон санъати тарихида қад ростлаган бу икки улкан ­чўққига назар соларкансиз, инсон истеъдоди аслида коинот каби сарҳадсиз, ақл бовар қилмас жумбоқларга бой эканини ҳис этасиз. Беш аср муқаддам шундай етук ижодкорларнинг ҳаёт кечиргани, уларнинг замондош бўлганидан ҳайратланмай илож йўқ.

Камолиддин Беҳзод ва Леонардо да Винчи… Уларнинг ҳар иккиси ҳам ўз даврининг буюк мусаввирлари эди. Бири Шарқ миниатюрасининг афсонавий ижодкори, бири Ғарб Уйғониш даврининг етук мутафаккири сифатида шуҳрат қозонди. Беҳзод йигирма уч ёшида Ҳирот миниатюра мактаби етакчисига айланди. Ўсмир ­Леонардонинг беназир маҳоратини кўрган ­устози Андреа Верроккьо шогирди ўзидан-да юксак ­маҳоратга эришганини тан олди.

Камолиддин Беҳзод ва Леонардо да Винчи… Замона зиддиятлари, турмушнинг оғир синовлари уларни Ватандан йироқ, жаҳонгашталикда ҳаёт кечиришга мажбур этди. Ҳар иккиси ҳам турли ҳукмдорлар саройида хизмат қилди, ­мусаввир эришиши мумкин бўлган энг юксак мартабаларга сазовор бўлишди. Тақдир уларни учраштирмаган бўлса-да, ижод оламидаги ­изланишлар икки буюк мусаввирни бир ­манзилга етаклади.

Камолиддин Беҳзод анъаналари Густав Климт, Анри Матисс, Пабло Пикассо каби машҳур Ғарб рассомлари ижодига таъсир кўрсатгани ҳақида кўп ва хўб гапирилган. Эҳтимол, бу каби қиёслашлару тахминлар замирида муболаға бордек туюлар. Буюк мусаввирларнинг барчасида ҳам муштарак жиҳатларнинг бўлиши табиий ҳодиса эмасми!? Аммо бу уйғунлик фақатгина гўзалликка, инсонийликка бўлган умумий интилишда акс этади, деб ўйласак адашамиз. Камолиддин Беҳзодга “Шарқ Рафаэли” сифатида таъриф берилишининг замирида чуқур ҳақиқат мавжуд. ХV асрда нафақат Европа, балки Марказий Осиё санъати ҳам ўзига хос Ренессансни бошдан кечиради. Шубҳасиз, темурийлар ҳукмронлиги давридаги бу юксалиш жаҳон маданиятидан бўлак ҳодиса эмасди. Марказий Осиё Ренессанси ўз навбатида Европа Уйғониш даври санъатини руҳлантиргани, улар ўртасида ўзига хос мулоқот юз бергани айни ҳақиқат. Шу сабабли ҳам бу мавзуни тадқиқ этган академик Акбар Ҳакимов Европа классик рангтасвири Темурийлар даври санъати билан ягона эстетик манбага эга эканини қайд этади.

Хўш, Ғарб ва Шарқ анъаналари уйғунлашуви Камолиддин Беҳзод ижодида қандай акс этади? Беҳзод ва Да Винчи ижодида чиндан ҳам муштарак жиҳатлар мавжудми? Замонавий санъатшунослар учун бу саволларга аниқ жавоб топиш мушкул вазифа. Ҳар икки мусаввир ҳам бир даврда яшаган бўлишига қарамай, улар ҳеч қачон учрашмаган. Мисол учун ўз ижодий изланишлари ҳақида қоғоз қоралашни сира канда қилмаган Леонардонинг кундаликларида Шарқ мусаввирлари ҳақида бирорта қайд учрамайди. Хусусан, Ҳиротда ҳам Европа рангтасвиридан сабоқ берувчи ижодий устахона фаолият юритмагани аниқ. Шунга қарамай, Да Винчининг Шарқ миниатюрасидан хабардор бўлгани, Беҳзоднинг Европа портрет санъати асосларини мукаммал билганини қандай изоҳлаш мумкин?

Шу ўринда қизиқ бир тарихий воқеа эътиборимизни тортади. ХV аср охирида Ҳирот ҳукмдори Ҳусайн Бойқаро саройига усмонли турклар давлатининг элчилари ташриф буюришади. Элчилар тақдим этган совға-саломлар орасида венециялик машҳур рассом, Жентиле Беллини қаламига мансуб картиналар ҳам бор эди. Италия Уйғониш даврининг йирик ижодкорларидан бири бўлган рассом асарлари темурийлар ҳукмдорига тасодифан тақдим этилмаганди, албатта.

Анқара жангидаги мағлубиятдан сўнг ярим аср ўтиб, усмонлилар ниҳоят, Византия пойтахти Константинополни эгаллашга муваффақ бўлишади. Ўз мамлакатининг маданий нуфузини юксалтиришни мақсад қилган султон Мехмед II саройига европалик ижодкорларни ҳам таклиф этади. 1479 йили Венеция элчилари таркибида Константинополга йўл олган Жентиле Беллини бир қанча вақт давомида турк султони саройида ижод қилади. Ҳозир Лондон миллий галереясида сақланаётган машҳур “Мехмед II” (1480) портрети ҳам шу даврда чизилган. Ижодий сафар чоғида Беллини Италия Ренессанси ва Шарқ миниатюраси анъаналари уйғунлигида кўпгина асарлар яратишга эришади. Табиийки, бу ижод намуналари усмонлилар саройида юксак эътирофга сазовор бўлади.

ХV аср охирларида Ҳирот миниатюра мактабининг юксалиши турк султонларини ҳам бефарқ қолдирмайди. Ўз мамлакатининг маданий салоҳиятини намойиш этишни мақсад қилган Боязид II Ҳиротга венециялик рассом яратган сара картиналар тўпламини жўнатади. Турк султони аслида бу орқали Ҳирот ҳукмдори билан ўзига хос мусобақа уюштиришни мақсад қилган эди. Бу чорловни қабул қилган Ҳусайн Бойқаро янги миниатюра асарлари яратишни Камолиддин Беҳзодга топширади. Европа рангтасвир анъаналари Беҳзодда катта қизиқиш уйғотади. У қисқа вақт ичида Беллини асарлари асосида Уйғониш даври рангтасвири анъаналарини ўрганишга эришади. Бу изланишлар натижасида тасвирий санъат тарихида ҳали учрамаган, мутлақо янги услубдаги портретлар туркуми дунёга келади. Ҳиротлик мусаввир уларда Шарқ миниатюраси ва Ренессанс рангтасвири анъаналарини уйғунлаштиришга эришади. Академик Акбар Ҳакимов ушбу ҳодисага баҳо берар экан, Европа классик санъати тамойиллари Беҳзод томонидан ҳайратланарли даражада муваффақият билан ўзлаштирилганини алоҳида таъкидлайди.

Ушбу туркумдан ўрин олган асарлар орасида, айниқса, “Бағдодлик дарвеш” портрети мутахассисларда қизиқиш уйғотиши бежиз эмас. Беҳзодга хос юксак нафисликда ишланган асарнинг образли ечими Шарқ миниатюрасида мавжуд анъанавий портрет концепциясидан бутунлай фарқ қилади. Асарда дарвеш сиймоси ўзига хос бўшлиқда акс эттирилади. Орқа фондаги манзарадан воз кечиш орқали мусаввир томошабинлар эътиборини дарвеш образида жамлашга ҳаракат қилади. Сўфиёна қатралар, тилла тусли нақш ҳам томошабинни чалғитмайди.

Дарвеш сиймоси реалистик санъатга хос табиийлиги билан ажралиб туради. Унинг либоси ҳаққоний аниқликда тасвирланиб, ҳар бир бурамаю чокка алоҳида эътибор берилган. Қаҳрамоннинг чуқур мазмунли нигоҳида томошабинни ўзига ром этувчи сирли бир куч бор. Мусаввир аслида дарвешнинг ботиний оламини ифодалашни мақсад қилганини ҳис этасиз. Ҳаёт лаззатларию кундалик ташвишлардан озод бу инсон нима ҳақида ўй сураётганини билиш истаги туғилади одамда. Дарвешнинг сирли нигоҳи айнан томошабинга қаратилган. У гўё бизга нимадир айтмоқчи, қақраган лабларида қандайдир калима яширин. Дарвеш сиймосида гўё сўфиёна донишмандлик, акс этиб тургандек.

Буни қарангки, “Бағдодлик дарвеш” портрети билан деярли бир даврда Леонардо да Винчининг машҳур “Мона Лиза” (1503-1505) асари ҳам дунёга келади. Хўш уларнинг яратилиши ўртасида қандай боғлиқлик мавжуд? Бу савол кўпгина мутахассисларни ўйлантириб келаётган жумбоқлардан бири. Зеро, “Бағдодлик дарвеш” ва “Мона Лиза” асарларига назар ташласангиз уларда нафақат шаклий, балки ғоявий уйғунлик ҳам мавжудлиги яққол сезилади.

Аввало, дарвешнинг ҳокисор қўллари эътиборимизни жалб этади. Шу дамдаёқ “Мона Лиза”да акс этган аслзода аёлнинг нафис қўллари ҳолатини ёдга оламиз. Арзимас жиҳат бўлиб туюлган бу ўхшашлик замирида Беҳзод изланишлари нақадар кенг кўламни қамраб олиши маълум бўлади. Қанчалик мушкул бўлмасин, мусаввир Европа портретидаги шахс концепциясини Шарқ миниатюрасида қўллашга ҳаракат қилади. Да Винчи сингари Беҳзод ҳам қаҳрамонининг мураккаб руҳий оламини очиб беришни истайди. Дарвеш сиймоси қаршисида замон, макон тушунчалари ўз аҳамиятини йўқотади. Мусаввир чексиз бўшлиқ қаъридаги инсон руҳий оламининг нақадар сирли эканини, уни англаш учун тафаккур салоҳияти билан бир қаторда муҳаббатга, инсонийликкка тўла қалб нигоҳи зарурлигини таъкидлайди.

Юқоридаги файласуфона ёндашув “Мона Лиза” портретида ҳам идрок этилади. Тақдирнинг оғир синовларига дуч келган аёл қиёфаси Ренессанс даврида кенг тарқалган антик давр маъбудалар сиймосида акс эттирилмайди. Да Винчи ижодига хос юксак гуманизм “Мона Лиза” чеҳрасида қуёш мисол барқ уради. Ҳа, бу портретни яратиш учун шунчаки сурат чиза билишнинг ўзи етарли эмас. Чинакам руҳшуносгина бундай нозик ҳиссиётларни англай олади, буюк мусаввиргина уларни оқ матода акс эттиришга қодир. “Мона Лиза” сиймосига яна назар соламиз… “Бағдодлик дарвеш” сингари унинг нигоҳи ҳам сир-синоатга тўла. Аёлнинг маъноли нигоҳи томошабинга қараган. Юзидаги бу ифода ним табассумми ёки изтироб? ­Томошабин учун бу мавҳум бўлиб қолаверади. Назаримизда, картинанинг таъсир кучи ҳам аслида шунда.

“Бағдодлик дарвеш” ва “Мона Лиза”… Бу икки портретни яратишга ундаган илҳом куйлари бир создан таралган эмасми!? Агар шундай бўлса, бу сознинг соҳиби ким эди? Да Винчими ёки Камолиддин Беҳзод? Бу жумбоқнинг ечимини топишнинг иложи бўлмаса-да, ҳар икки портретга назар солганимиз сари янги саволлар туғилаверади. Дарвоқе, “Бағдодлик дарвеш” “Мона Лиза”дан бир неча йил аввал яратилганини ҳам унутмаслик лозим. Беҳзод италиялик мутафаккирнинг беш асрдан буён санъат ихлосмандларини ҳайратга солиб келаётган ўша машҳур сирини ҳам биринчи бўлиб кашф этган бўлса ажаб эмас. Ҳар икки асарда қўлланган нур ва соя техникаси, ранглар залвори нақадар ўхшаш. Мазкур уйғунликни асарларнинг умумий композициясида кўриш мумкин. Шакл ва мазмун уйғунлиги… Тасвирий санъат ижодкори эришишга қодир бўлган энг юксак чўққи шу эмасми аслида!

“Бағдодлик дарвеш” ва “Мона Лиза”… Бу портретлар икки буюк мусаввир ижодидаги муштаракликка бир мисол холос. Беҳзод яратган портретларни ўрганишда давом этарканмиз, Шарқ миниатюраси Ғарб рассомлари ижодига ҳам кучли таъсир кўрсатганига гувоҳ бўламиз. Беҳзод Ғарб классикларига шунчаки тақлид қилгани йўқ. У миниатюра ва Ренессанс анъаналарини янги шакл ва мазмунда англашга интилди. Бунинг ёрқин исботини “Рассом портрети”да (1487) ҳам кўриш мумкин. Ушбу портрет Жентиле Беллинининг “Хаттот” (1479-1480) асарига шу қадар ўхшашки, бу уйғунлик шунчаки тасодиф эмаслиги сезасиз. Беллини ҳам икки мактаб анъаналарини бирлаштириш йўлларини излайди. “Хаттот” Шарқ ­миниатюрасига хос нафис услубда ишланган бўлиб, унда Ренессанс портретига хос анъаналар ҳам ёрқин акс этади. Ҳар икки портретни бир-бири билан солиштирар эканмиз, Камолиддин Беҳзод нақадар юксак маҳорат эгаси бўлганига ишонч ҳосил қиламиз. Европа рангтасвир анъаналарини чуқур англаган мусаввир қаҳрамон образини Беллини сингари аниқликда тасвирлайди ва шу билан ­бирга, асарда миниатюрага хос поэтикани сақлаб қолишга эришади.

Ғарб ва Шарқ мусаввирлари ижодида мавжуд бундай ижодий уйғунликлар ҳар қандай санъат ихлосмандини ҳайратга солиши шубҳасиз. Зеро, узоқ йиллар давомида фанда Европа Ренессанси антик давр маданияти таъсирида ривожланган, деган қараш ­ҳукмрон эди. Аммо сўнгги тадқиқотлар шуни кўрсатмоқдаки, бу жараёнда Шарқ санъатининг ҳам салмоқли ўрни бор. Демак, Европа Ренессанси ҳам Шарқ санъатига ўзига хос таъсир кўрсатганини инкор этмаслик ­лозим. Мазкур жараён ижодий анъаналарнинг шунчаки ўзлаштирилиши эмас, балки кенг маънодаги ижодий мулоқот кўринишида кечди.

Таажжубки, Ғарб ва Шарқ санъати ҳақида сўз борганда ҳанузгача бири-биридан йироқ ва қарама-қарши ижодий жараёнларни тушуниш давом этмоқда. Ваҳоланки, бу узоқ йиллар давомида қолипга айланиб улгурган юзаки ёндашув холос. Камолиддин Беҳзод ва Леонардо да Винчи ижодига назар солар эканмиз, Шарқ ва Ғарб санъатининг мулоқоти афсона эмас, балки реал ҳодиса эканига гувоҳ бўламиз. Ҳа, бу мусаввирларнинг ҳар иккиси улкан бир олам. Улар босиб ўтган ижод йўли эса аслида санъат деб ­аталувчи сарҳадсиз уммонда ­бирлашувчи икки дарёдир.

Азизхон Имомов,
Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Санъатшунослик институти докторанти (PhD)

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 21 апрелдаги “Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-4688-сон Қарори ижросини таъминлаш мақсадида жорий йил октябрь ойида юртимизда буюк мусаввир ва наққош Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллиги тадбирлари доирасида Ўзбекистон Бадиий академияси ҳамда қатор вазирлик ва муассасалар ҳамкорлигида “Камолиддин Беҳзод издошлари” миниатюра ва халқ амалий санъати асарлари Республика ижодий танлови ўтказилади.

Мазкур ижодий танлов тасвирий ва амалий санъатнинг жамиятимиз ҳаётидаги ўрни ва таъсирини кучайтириш, соҳага кириб келаётган ёш ижодкорларни қўллаб-қувватлаш, улар ижодини ривожлантиришга кўмаклашиш, миниатюра ва халқ амалий санъати соҳаларида миллий меросимизни тиклаш, Камолиддин Беҳзод ва унинг шогирдлари бой ижодий меросини халқимизга тўла етказиш, ёш истеъдодларни янги ижодий услубларини излашга, миллий ўзликни англаш ғояларини тараннум этувчи ёрқин асарлар яратишга йўналтириш, уларда гўзал ва бетакрор Ватанимиз, миллий қадриятларимизга нисбатан ҳурмат ва ифтихор туйғуларини шакллантириш, миллий санъатимизни ҳар томонлама ривожлантириш, ёш мусаввирларнинг жамиятимиз ҳаётидаги ўрни ва таъсирини кучайтириш, истеъдодини тизимли асосда тарбиялашнинг янги истиқболларини яратиш мақсадида ташкил этилмоқда.

Танлов 15 ёшдан 17 ёшгача ҳамда 18 ёшдан 20 ёшгача бўлган ёшлар ўртасида “Энг яхши миниатюра асари”, “Энг яхши графика асари”, ”Энг яхши наққошлик асари”, ”Энг яхши амалий санъат асари” (амалий санъат турлари бўйича) номинацияларида уч босқичда ташкил этилади.

Ижодий танловнинг биринчи (ҳудудий) босқичи шу йил 15 сентябрда старт олади.

Танловда иштирок этиш учун ариза анкетаси:

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи 9 та янги коллекция билан бойитилди.

Ҳусусан, коллекционер Комил Камолов томонидан  тақдим этилган  турли даврларга оид 8 дона тошбосма китоблар шулар жумласига киради.

Ҳозирда музей ходимлари томонидан мазкур ашё ва коллекцияларнинг илмий паспортини ёзиш ишлари амалга оширилмоқда.

Шунингдек, илмий-тадқиқот фаолияти бўйича  “Ўзбекистон миниатюра санъати: генезиси, эволюцион жараён, истиқбол ва тараққиёти” мавзусида фундаментал давлат грант лойиҳаси раҳбари ва ижрочилари томонидан “Миниатюра санъатининг ўрганиш аспектлари” номли жамоа монографияси нашрга тайёрланди. Нашр ишлари якунлангач, бу ҳам музей коллекцияси бўлади.

Буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллигига.     

ХV аср Уйғониш даврига Шарқ мутафаккирлари “асри тиллоий”, яъни “олтин аср” дея таъриф берадилар. Камолиддин Беҳзод умуминсоният маданияти тарихида ўчмас из қолдирган, жаҳон маданияти хазинасини ўзининг бебаҳо ва бетакрор асарлари билан бойитган, бутун жаҳон маданияти ва санъати тарихида салмоқли ўрин олган “олтин аср” нафосат оламининг Леонардо да-Винчи, Микеланжело, Рафаэл каби буюк санъаткорларидан биридир.

Аср нодири сехрли мўйқаламининг илк сири шундаки, Устод қўйган ҳар бир ранг ва чизгилар энг аввало, шарқона қуёш ҳарорати билан тўйинган, ҳатто тўқ қорамтир рангларда ҳам поклик, тиниқлик, мусаффоликни ҳис қиламиз, уларни ҳаётийдек туясиз.

Бир боқсангиз ранглар ўйноқилиги, ўзаро мутаносиблиги, тасвирдаги воқеаликларни ҳаракатга келтириб, беиҳтиёр уларга ҳаёт бахш этаётгандек, баъзан  улар руҳиятига сингиб кетасиз, ҳатто тасвир эканлигини унутиб қўйясиз. Бежиз замондош тарихчи мавлоно Хондамир: “У қаламнинг ажойиб маҳорати  ила жонсиз нарсаларга ҳаёт бағишлади”,– дея таъриф бермаган.

Масалан, Буюк Британия музейида сақланаётган Низомийнинг ”Хамса” қўлёзмасига ишланган “Масжид қурилиши”тасвирида зарҳал ҳошияли зарҳал – сарғиш асосга битилган қурувчилар либосларидаги кўк, яшил, қизил, қизғиш жигарранг ва пушти рангларнинг уйғунлиги, воқеалар ҳаракатига оҳангдор, воқеани қизғинлигини, ҳатто қилинаётган меҳнатнинг мехр билан адо этилаётганлигини ифода этади.

Беҳзод иқтидорининг яна бир хусусияти: воқеалик ва тасвирдаги қаҳрамонлр ички руҳиятини энг аввало ранглар орқали очиш, бўёқлар зиммасига улкан ғоявий, фалсафий – рамзий фикрларни ифода этиш вазифасини юклай билиш маҳорати намоён бўлади.

Яна ўша “Хамса”га ишланган “Навфалнинг саҳродаги Мажнун ёнига келиши” асари. Атроф иссиқ, сариқ-зарҳал, пушти ва қизғиш тусда. Ҳайвонот олами: шеру-кийиклар, юмронқозиғу-қуёнлар жуфт-жуфт, лекин кўзларида  мунг, ҳижронда куйиб ёнаётган Мажнунга дардкашдек. Ҳатто ўнг томондан оқаётган ва гулларга тўла чашма суви мажнун қалби каби қоронғу. Фақат Навфал либоси қизил (зўравонлик, ҳукмронлик рамзи) рангда. Қизил рангдаги бу рамзийлик мусавиррнинг энг нодир асарларидан бири Шайбонийхон суратида янада таъсирчан намоён бўлади. Шоҳаншоҳ остидаги қизил гилам тинимсиз урушлар, бегуноҳ тўкилган қонлар рамзининг ифодасидек таъсир этади. Шунингдек суратда сехргар мўйқалам билан хондаги жасурлик, кучли ирода, паҳлавон келбат, ҳатто  зиёлилик жиҳатлари ҳам тўлақон ифода этилган. Тасвирдаги барча нарсалар қаҳрамон шаҳсиятини, ички руҳиятини тўла очиб бериш учун хизмат қилади.

Имонимиз комиилки, Беҳзоднинг бу каби инсон руҳиятини тўлақонли ифодалаган замондошлари суратлари кўп бўлган. Фақатгина шоир ва мутафаккирлардан Алишер Навоий ва Абдураҳмон Жомий, тарихчи Абдулло Ҳотифий, ҳукмдорлардан Ҳусайин Бойқаро, Исмоил Сафавий ва  Тахмасб портретларигина бизгача етиб келган.

Мусввирлар пешвоси қобилятидаги нодир жихатларидан яна бири, ғарб тасвирий санъатдаги переспектива руҳиятини миниатюра рисоласи конуниятига амал қилган ҳолда ифодалашда намоён бўлади. Бу борадаги тинимсиз изланишлари, ақл идроки ва нозик ҳис туйғулари самараси ўлароқ шарқ нафис санъатининг қонун қоидасини шу даражада бадиий юксакликка ва мукаммалликка олиб чиқдики, бу улкан кашфиёт сифатида нафақат унинг шогирдлари ёки кейинги минатюра мусаввирларига, балки хозирги кунгача бутун дунё рассомлари учун бир мактаб тариқасида аҳамиятга молик бўлиб келмоқда.

Аср нодирининг мухлисларни ғайратга солиб келувчи ва кейинги авлодларга мактаб бўладиган жиҳатларидан яна бири асар тархини тузишдаги олий тоифа муҳандислиги ҳамда тасвирий воситаларни жойлаштиришдаги, яъни рангтасвир композициясидаги буюк бастакорлигида намоён бўлади.

Устод Беҳзод  аср нодирларидан Шарафиддин Али Яздийнинг ”Зафарнома”,  Жомийнинг ”Соломон ва Ибсол”, Ҳусрав Деҳлавий, Низомиддин Ганжавий ва Алишер Навоийнинг “Хамса”, Саъдийнинг ”Бўстон” ва “Гулистон” каби дурдона асарларига ўнлаб тасвирлар битар экан, барча воқеалар жонли ҳаётий муҳит қўйнида ифодаланади-ки, тасвирдаги ҳар бир қисм: ҳоҳ у рўзғор буюми, ҳоҳ нозик ва нафис  бандлари-ю  гулларигача ифодаланган меъморий нақшлар бўлсин, ҳоҳ у дарахту қушлар ёки миллий либослар бўлсин, қаҳрамонлар ҳолати-ю, руҳий кечинмалари ўзаро уйғун ва мазмундор ранглар оғушида яхлитлик ҳосил қилади.

Асарларда на бир ортиқча ташбеҳ, на бир етишмаслик нуқсонига дуч келамиз. Шоир ёки адибларнинг қўлёзмалари учун ишланган устод Беҳзод рангтасвирлари иллюстрация (матн мазмунини ифодаловчи  тасвир) даражасидан чиқиб, мустақил бир тасвирий санъъат асари сифатида энг аввало, ўша насрий ёки назмий асар мазмунини ҳаётий лавҳалар билан тўлатса, иккинчидан ижодкор даври руҳиятини, тасвирланаётган воқеаликнинг давомийлигини барча кечинмаю зиддиятлари билан тўлақон ифода этади.

Беҳзод наққошлик мактаби ХIХ  аср 2-ярми – ХХ аср ғарб мамлакатларининг турли модернизм оқимидаги тасвирий санъати ривожига ҳам сезиларли таъсир кўрсатди. Санъат асарларини ўзгача композициявий тузилишида, рангларни кўришда, ифодалашда, бадиий образли тафаккур қилишда қотиб қолган академизм қобиғидан чиқиб, кенг, эркин ижод сари  янги уфқ очилишида катта аҳамият касб этди. Бу мерос ҳатто хозирги замон рассомлари учун ҳам, келгуси авлод тасвирий санъат аҳли учун ҳам битмас туганмас хазина, маҳорат ва ибрат мактаби сифатида қадрли бўлиб қолаверади.

Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси

Андижон вилояти бўлими бошлиғи, санъатшунос

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 21 апрелдаги “Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-4688-сон Қарорига мувофиқ жорий йил 14-16 октябрь кунлари юртимизда буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллиги кенг нишонланади.

Шу муносабат билан Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллигини кенг нишонлашга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш бўйича Ташкилий қўмитанинг  “Хорижда сақланаётган Камолиддин Беҳзод ва унинг издошлари ижодига мансуб асарларнинг асл ёки кўчирма нусхаларини юртимизга қайтариш бўйича 2020-2022 йилларга мўлжалланган “Йўл харитаси” тасдиқланди.

– Буюк мусаввир Камолиддин Беҳзод ва унинг издошлари асарларига оид адабиёт ва манбаларни аниқлаш;

– Камолиддин Беҳзод ва унинг издошлари ижодига мансуб асарларнинг хорижда сақланаётган намуналари рўйхатини шакллантириш;

– Камолиддин Беҳзод ва унинг издошлари асарлари сақланаётган хорижий музей ва кутубхоналар билан музокаралар олиб бориш;

– Камолиддин Беҳзод ва унинг издошлари ижодига мансуб хориждаги асарларнинг асл ёки кўчирма нусхасини олиб келиш сингари вазифалар ҳамда уларни амалга ошириш механизмлари белгиланди.

“Йўл харитаси”да кўзда тутилган вазифалар Ўзбекистон Бадиий академияси, Ўзбекистонга оид хориждаги маданий бойликларни тадқиқ этиш маркази ҳамда манфаатдор вазирликлар билан биргаликда ўрнатилган тартибда амалга оширилади.

2020 йил 19 июнь куни П. Беньков номидаги Республика ихтисослаштирилган санъат мактаби битирувчиси, ёш рассом Шахризода Қурбонованинг “Йўл” номли илк шахсий кўргазмаси очилиш маросими бўлиб ўтди.

Қурбонова Шахризода Тошкент шаҳрида таваллуд топган. 103-сонли ихтисослашган мактабни тамомлаган ва ҳозирда П.Беньков номидаги Республика санъат мактабининг “Китоб графикаси” йўналишининг битирувчиси ҳисобланади. Светлана Абдураззоқова, Борий Маҳкамов каби иқтидорли устозлар ва усталар қўлида таҳсил олмоқда.

Шахризода расм чизиш ва санъатга бўлган қизиқиш унда болалигидан бошланган. Бадиий иқтидор уни санъат дунёсига йўналтирган онаси томонидан ўтган. Аввалига у график асарларни ишлади, кейинчалик секин-аста унинг ижодида ранг палитраси пайдо бўла бошлади. Ишларида дунёни ҳиссий, сенсуалистик идрок этиш намоён бўлади. Бунда томошабин идрок этишни тафаккур қилишдан ажратади ва оламга фақатгина идрок орқали қарайди.

Ёш рассом танловларда ҳам бир неча бор иштирок этган. 2017 йил мактабда илк кўргазмасини намойиш этган ва Ўзбекистон болаларининг Республика газетаси “КЛАСС”да ёритилган. Мактаб йилларининг сўнгида “Ораста қизлар” клуби етакчиси ҳамда “Зулфияхоним қизлари” мактаб босқичининг қатнашчиси бўлган.

Кўргазмада тақдим этилаётган асарлар сокинлик ҳисси манбаи бўлиб, янги йўлнинг очилишида илҳом бўлиб келмоқда. Ёш рассом ўз асарларида сизнинг қалбингиз энг олис жойлар ва чексиз макондаги булутлар узра кўтарила оладиган серзавқ бахт дунёсини намоён этади.

26 июнга қадар давом этадиган кўргазмада биз болалик ва хаёлот оламига шўнғиб, ўзгача шабадани ҳис қилишимиз мумкин бўлган 40 дан ортиқ асарлар тақдим этилган.

Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъат музейида ёш рассом Фазлиддин Анваровнинг 18 май – Халқаро музейлар кунига бағишланган “Парвоз” номли илк шахсий онлайн кўргазмаси очилди.

Экспозицияда намойишга қўйилган 50 дан ортиқ асарлар тасвирий санъатдаги анъаналарни давом эттирган ҳолда ўзида турли ранглар тусидаги чизиқлар уйғунлашувини ифодалайди.

Жумладан, “Безакли натюрморт”, “Миллий натюрморт”, “Санкт Петербург”, “Океан”, “Соҳил” асарларида тасвирланаётган матодаги ҳар бир товушни тинглаётгандек, чизиқлар ҳаракатини ҳис этиш мумкин.

Фазлиддин Анваров ҳозирда П. Беньков номидаги Республика ихтисослаштирилган санъат мактабининг амалий графика йўналишида 3-босқичда ўқийди. Ёш рассом Ботир Пахруддинов, Шухрат Исломов, Гулирано Мирхамедова, Дилафруз Мамарасулова, Зухраой Ғофурова, Маҳбуба Ғуломова каби иқтидорли устозлар ва усталар қўлида таҳсил олмоқда.

Фазлиддин қатор танловларда иштирок этиб, совринли ўринлар, диплом ва сертификатлар билан тақдирланган. 2015 йил “Камалак юлдузлари” туман болалар ижодий саралаш фестивалида, кейинчалик кейинги саралаш босқичида иштирок этади ва иккита диплом билан тақдирланади.

2019 йилда анъанавий Тасвирий ва амалий санъат фестивали олтин медали соҳиби. 2019 йилда яна Санкт-Петербургдаги «Петровский Парадиз» халқаро танловида иштирок этиб, Гран-Прига муносиб топилган.

Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир чора-тадбирлар тўғрисида​

Тасвирий ва амалий санъат соҳаларида миллий меросимизни тиклаш, Камолиддин Беҳзоднинг бой ижодий меросини халқимизга тўла етказиш, соҳа ривожига катта ҳисса қўшган атоқли рассом ва халқ усталари хотирасини абадийлаштириш, ижодий йўналишда олий ўқув юртидан кейинги таълимни ташкил этиш, кадрларни қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш ҳамда мамлакатимизда тасвирий ва амалий санъат ҳамда дизайн соҳаси самарадорлигини янада ошириш мақсадида:

2020 йил октябрь ойида буюк мусаввир ва наққош Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллигини кенг нишонлаш;

Камолиддин Беҳзод хотирасини абадийлаштириш мақсадида Тошкент шаҳрининг кўчаларидан бирига унинг номини бериш;

2020/2021 ўқув йилидан бошлаб олий таълим муассасаларида тасвирий ва амалий санъат ҳамда дизайн йўналишида таълим олаётган талабалар учун Камолиддин Беҳзод номидаги давлат стипендиясини таъсис этиш;

ёш истеъдодли ижодкорларни аниқлаш ва уларни қўллаб-қувватлаш мақсадида “Камолиддин Беҳзод издошлари” миниатюра ва халқ амалий санъати асарлари ижодий танловини ташкил этиш ва уни ҳар йили анъанавий тарзда ўтказиб бориш белгилансин.

2. Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллигини кенг нишонлашга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш бўйича ташкилий қўмита таркиби (кейинги ўринларда – Ташкилий қўмита) 1-иловага мувофиқ тасдиқлансин.

3. Ташкилий қўмита (А.Абдуҳакимов):

а) бир ой муддатда Камолиддин Беҳзод таваллудининг 565 йиллигини кенг нишонлашга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш бўйича чора-тадбирлар дастурини ишлаб чиқсин ва тасдиқласин;

б) 2020 йил 15 сентябрга қадар Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи хиёбонининг замонавий қиёфада қайта ташкил этилиши ва унинг ҳудудидаги Камолиддин Беҳзод ҳайкалини 2022 йилда бронзага ўтказилишини;

в) 2020 йил 1 октябрга қадар Камолиддин Беҳзод ҳаёти ва ижоди ҳамда унинг Шарқ тасвирий санъатига қўшган беқиёс ҳиссасига бағишланган ҳужжатли фильмнинг тайёрланиши ҳамда марказий телеканалларда намойиш этилишини;

г) 2020 йил октябрь ойида:

“Камолиддин Беҳзод издошлари” миниатюра ва халқ амалий санъати асарлари ижодий танловининг ўтказилишини;

Камолиддин Беҳзод ва унинг издошлари асарлари, хаттотлик санъати намуналари, замонавий миниатюра асарлари кўргазмаси ҳамда илмий-амалий конференциясининг ўтказилишини;

д) “Ўзбекистон замонавий миниатюраси” каталогининг тайёрланиши ва жорий йил октябрь ойида нашр этилишини таъминласин.

4. Белгилансинки, Камолиддин Беҳзоднинг ҳайкалини бронзага ўтказиш билан боғлиқ харажатлар Ўзбекистон Бадиий академиясига мазкур мақсадлар учун ажратиладиган бюджет маблағлари доирасида амалга оширилади.

5. Ўзбекистон Бадиий академияси ҳузурида:

Бадиий таълим йўналишларидаги педагог ва мутахассис кадрларни қайта тайёрлаш ҳамда уларнинг малакасини ошириш маркази (кейинги ўринларда – Марказ);

олий ўқув юртидан кейинги таълим тизимида тайёргарлик босқичи сифатида Рассомлик маҳорат устахонаси (олий рассомлик курси)(кейинги ўринларда – Рассомлик маҳорат устахонаси) ташкил этилсин.

а) Марказнинг асосий вазифалари этиб белгилансин:

давлат олий ва профессионал таълим муассасалари, ихтисослаштирилган санъат ва маданият мактаблари ҳамда мактаб-интернатлари, болалар мусиқа ва санъат мактабларининг тасвирий ва амалий санъат, дизайн, санъатшунослик ҳамда музейшунослик йўналишлари (кейинги ўринларда – бадиий таълим йўналишлари) бўйича педагог ва мутахассис кадрларни қайта тайёрлаш ҳамда уларнинг малакасини ошириш;

иқтидорли ёш профессионал санъат намояндаларининг билим ва кўникмаларини ривожлантиришга йўналтирилган ўқитишнинг замонавий шакл ва услублари, самарали педагогик технологиялар, электрон ахборот ресурсларидан кенг фойдаланган ҳолда таълим жараёнининг юқори даражада олиб борилишини таъминлаш;

ўқув жараёнига замонавий педагогик ва ахборот-коммуникация технологияларини кенг жорий этишни ҳисобга олган ҳолда қайта тайёрлаш ва малака ошириш курсларининг ўқув режалари ва дастурларини тизимли равишда такомиллаштириш;

бадиий таълим йўналишларидаги педагог ва мутахассисларни қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш курсларининг ўқув-методик базасини шакллантириш ва фаолиятини мувофиқлаштириш ҳамда уларга ташкилий-методик раҳбарликни амалга ошириш;

б) Рассомлик маҳорат устахонасининг асосий вазифалари этиб белгилансин:

тасвирий санъат асарларининг юксак сифатини таъминлаш, тасвирий санъат ижодкорларининг салоҳиятини тўлақонли юзага чиқариш;

“устоз-шогирд” ва бадиий таълим анъаналарини сақлаган ҳолда ўқитишнинг илғор усулларини ишлаб чиқиш ва ўқув жараёнига ижодий устахоналар фаолиятини татбиқ этиш;

тасвирий санъат йўналишларида (дастгоҳли, графика, маҳобатли, миниатюра, ҳайкалтарошлик) фаолият олиб бораётган истеъдодли ижодкорларни саралаб олиш, уларнинг эстетик савияси ва маҳоратини юксалтириш;

санъат асарларида миллий ва умуминсоний анъаналарнинг юксак даражада ифода этилишига эришиш;

чет эллардаги кўргазма ва музейларда сақланаётган ноёб асарлар билан яқиндан танишиш, нусха кўчириш ҳамда тажриба алмашиш мақсадида хорижий мамлакатларга олий рассомлик курси ёш ижодкорларининг ижодий сафарларини ташкил этиш;

юртимиз музейлари фондларини юксак бадиий қийматга эга бўлган тасвирий санъат асарлари билан мунтазам бойитиб боришга кўмаклашиш.

7. Белгилаб қўйилсинки:

Марказ фаолияти 2022 йил 1 январдан, Рассомлик маҳорат устахонаси фаолияти 2022/2023 ўқув йилидан бошланади;

Рассомлик маҳорат устахонаси юридик шахс мақомига эга бўлмайди ва Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан молиялаштирилади;

ёш ижодкорлар Рассомлик маҳорат устахонасига стажёр-тадқиқотчилар учун белгиланган тартиб асосида жалб қилинади.

8. Ўзбекистон Бадиий академияси манфаатдор вазирлик ва идоралар билан биргаликда икки ой муддатда Марказ ҳамда Рассомлик маҳорат устахонаси фаолиятини ташкил этиш тўғрисидаги тегишли Ҳукумат қарори лойиҳасини ишлаб чиқсин ва белгиланган тартибда Вазирлар Маҳкамасига киритсин.

9. Республикада тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар дастури 2-иловага мувофиқ тасдиқлансин.

10. Ўзбекистон Бадиий академиясининг юртимиз тасвирий санъатига улкан ҳисса қўшган атоқли ижодкор Павел Беньков номини Республика ихтисослаштирилган рассомлик мактабига бериш тўғрисидаги таклифи маъқуллансин.

11. Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари 2022 йил 1 сентябрга қадар Ўзбекистон Бадиий академияси тизимидаги ихтисослаштирилган санъат мактаблари ҳамда мактаб-интернатларининг моддий-техник базасини мустаҳкамлаш ва ўқувчилар учун зарур шарт-шароитлар яратиш чораларини кўрсин.

12. 2020 йил 1 ноябрдан бошлаб Ўзбекистон Бадиий академияси марказий аппарати ходимларининг лавозим маошига Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан 100 фоиз миқдорида ойлик устамалар белгилансин.

13. Мазкур қарорда назарда тутилган харажатларни молиялаштириш 2020 йилда Ўзбекистон Республикасининг республика бюджетидан иккинчи даражали бюджет маблағларини тақсимловчи сифатида Ўзбекистон Бадиий академиясига ажратиладиган маблағлар доирасида, 2021 йилдан бошлаб эса Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети параметрларида назарда тутилсин.

14. Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги манфаатдор вазирлик ва идоралар билан биргаликда тасдиқланган лойиҳа-смета ҳужжатлари асосида 2021 йил ва кейинги йилларга мўлжалланган Инвестиция дастурида Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институтининг асосий биноси атроф ҳудудида қўшимча ўқув биноси ва замонавий ахборот-кутубхона маркази, кўргазмалар галереясини ўз ичига қамраб олувчи ёрдамчи бино қуриш ишлари учун зарур капитал қўйилма маблағларини назарда тутсин.

Ўзбекистон Бадиий академияси 2020 йил 1 октябрга қадар мазкур бандда назарда тутилган лойиҳа (объект) бўйича лойиҳа-смета ҳужжатлари ишлаб чиқилиши ва белгиланган тартибда экспертизадан ўтказилишини таъминласин.

15. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 16 августдаги “Ўзбекистон Бадиий академияси фаолиятини ривожлантириш ва янада такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ–3219-сон қарорига 3-иловага мувофиқ ўзгартиришлар киритилсин.

16. Ўзбекистон Бадиий академияси манфаатдор идоралар билан биргаликда икки ой муддатда қонун ҳужжатларига ушбу қарордан келиб чиқадиган ўзгартириш ва қўшимчалар тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритсин.

17. Мазкур қарор ижросини назорат қилиш Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири А.Н.Арипов ва Ўзбекистон Республикаси Президентининг маслаҳатчиси А.А.Абдувахитов зиммасига юклансин.

Ўзбекистон Республикаси

         Президенти                                                                                         Ш.МИРЗИЁЕВ

Ўзбекистон Бадиий академиясининг ҳақиқий аъзоси,  Ўзбекистон халқ устаси, кўҳна Шарқ миниатюра санъатининг юртимиздаги улкан вакили Ниёзали Холматов 20 март куни 73  ёшида вафот этди.

Ўзбекистонда лок миниатюрасига асос солган усталардан бири Ниёзали Холматов миллий тарихимизни, шонли ўтмишимизни нафақат англаш, балки Шарқ маънавиятини қалбдан ҳис қиладиган, унинг асл қадриятлари қаърига чуқурроқ кириб боришга интиладиган, асарларида шарқона турмуш тарзи, унинг янгиланиб бораётган анъаналаридан баҳраманд этишга ўз онгли ҳаётини бағишлаган рассомлардан бири эди. Андижон вилоятининг Қўрғонтепа қишлоғида дунёга келган Ниёзали Холматовнинг рассом сифатида ўсиб улғайиши бошқа ўзбек мусаввирлариникидан фарқ қилмайди. Андижондаги интернатда ташкил этилган тасвирий санъат тўгарагидаги машғулотларга қатнашиб, машҳур мусаввирлар яратган тасвирий санъат асарларига қизиқиб қолган бўлғуси мусаввирда Москва рассомлик-саноат билим юртида ўқиётганида бу қизиқиш янада кучайди. Чунки, у бу ерда илк бор локли рангтасвир санъати ҳамда жаҳон санъатидаги ноёб ҳодиса – Шарқ миниатюраси намуналарига дуч келди ва бу сирли оламни сабр-бардош билан ўрганди. Н.Холматовнинг диплом иши ҳам Шарқ миниатюраси услубида бажарилган эди.

Ўрта асрлар мусаввирлари асарларидан нусха кўчирмаган ҳолда, миниатюра санъатига янги ҳаёт бахш этиш усулини топган Н.Холматов кейинчалик машҳур ўзбек мусаввири Чингиз Ахмаров раҳбарлик қилган ижодий гуруҳнинг аъзоси сифатида фаолият олиб борди. Гуруҳ аъзолари лок миниатюраси санъатини тиклаш йўлида тинимсиз изланди. Н.Холматов ижоди, унинг асарлари замонавий санъатда тарихий миниатюра анъаналарини намоён этиш йўлини белгилаб бергани мана шундай изланишларнинг самарасидир. У маҳаллий миниатюра мактабларига хос қатъий тартиб-қоидалардан чекинган ҳолда, лок миниатюрасининг технологик жараёнига ҳам, ушбу йўналишдаги асарларнинг образли ечимига ҳам ўзига хос янгилик киритди.

Н.Холматов сингари усталарнинг изланишлари туфайли мустақиллик йилларида Ўзбекистонда миниатюра нафақат оддий анъана ёки санъат тури, балки ўзида лок миниатюраси, деворий расм, қоғоз, матога, чизилган миниатюрани мужассам этган бадиий-услубий йўналишга айланди.

Яна шуни алоҳида таъкидлаш ўринлики, Н.Холматов Ўзбекистондаги рассомлар орасида биринчилардан бўлиб ўз асарларида тасаввуфона ғояларни ифодалади. Бу таълимот ўрта асрларда бадиий ижодга, кишиларнинг маънавий-ахлоқий қарашларига самарали таъсир кўрсатган. Н.Холматов ушбу улкан ҳодисани чуқур ҳис қилган ва буни замонавий Ўзбекистон санъатида кўрсатиш зарурлигини англаган ижодкор эди. Н.Холматовнинг асарларини кузатар экансиз, у тасаввуф таълимоти моҳиятини чуқур ҳис этгани билинади. Мусаввирнинг “Бебаҳо дунё” асари шундай дейиш учун тўла асос бўла олади.

Н.Холматов Шарқ миниатюраси анъаналари асосида яратган асарларида Шарқ рассоми сифатида кўринди. У воқеликни Шарқ санъати поэтикаси, унга хос анъана, қонун-қоидалар асосида гавдалантирди. Рассом бунга ўрта асрлар Шарқ бадиий ижодидаги шеърият, миниатюра, хаттотлик, нақш санъат асосини белгилаган аруз тизимини ўрганиш орқали эришди. Шунинг учун ижодкор ўз асарларида санъатнинг ноёб турини “қотиб” қолган тарзда эмас, балки анъанавий миниатюра санъатига янги нафас, янги ҳаёт бахш этган ҳолда кўрсатди.

Ниёзали Холматов халқ амалий санъати, хусусан заргарлик санъатида ҳам ўзига хос услуб яратди. Ниёзали Холматов – ўз ижодий “дастхат”ига эга рассом эди. Унинг “дастхат”и Ўзбекистондаги бошқа бир рассомникига ўхшамайди. Бу у яратган асарларнинг бадиий услубидагина эмас, уларда ифодаланган фалсафий мазмун, борлиқни англаш борасидаги изланишларда ҳам аниқ билиниб туради. У серқирра ижодкор бўлса-да, лок миниатюраси, заргарлик санъати, маҳобатли деворий безак, китобларга чизган расмлари, дастгоҳли асарларида ҳам унинг ўзига хос услуби, теран нигоҳи яққол сезилади. Ижодкор барча асарларида тарихий анъаналарга эҳтиром билан қараб, уларга ижодий ёндашди. Шунинг учун у яратган асарлар таъсирчан ва маънодор.

Бугун шуни комил ишонч ва фахр билан айтиш мумкинки, рассом ўз ортидан ноёб тарихий-маданий мерос анъаналари билан йўғрилган ижодий ишларни, замонавий санъат ривожига муносиб улуш бўлган янгиликларини мерос қолдирди. Нафақат юртимиз, балки дунёнинг турли давлатларида, жумладан, Бишкек, Геттенген, Айблинг, Аугсбург, Ганновер каби ва бошқа шаҳарларда шахсий кўргазмалари ўтказди, ўзбек миниатюра санъатининг янги қирраларини намойиш этди.

Ниёзали Холматов улкан ижодкор баробарида қалби кенг, камтарин, беозор, устоз йўлини тутган шогирдларга ниҳоятда меҳрибон, қўлидан келадиган ёрдамини аямайдиган инсон эди. Бетакрор мусаввир ҳаёти давомида маҳоратли педагог сифатида Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институтида ҳам фаолият юритди, кўплаб қиз-ўғил шогирдлар етиштирди, тарбиялади. Қадимий Самарқанд қоғозини тайёрлаш технологиясини ўзига хос услубда йўлга қўйган ижодкор, авлодларга етказиш учун Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида ҳормай-толмай ёшларга  маҳорат дарсларини йўлга қўйган эди. Унинг шогирдлари бугунги кунда устоз ижодини қадрлаб, миниатюра санъатида изланиш ва ижодни муносиб давом эттириб келмоқдалар. Бу бизда фахр ҳиссини уйғотади.

Ажойиб рассомнинг оила аъзоларига, у кишини билган, санъатидан баҳраманд бўлган барча-барчага мана шундай оғир йўқотиш онларида чуқур ҳамдардлик билдирамиз, сабр тилаймиз.

 Ўзбекистон Бадиий академияси жамоаси

Бугун Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг тегишли фармойиши асосида ташкил этилган, Наврўз  байрамига бағишланган  умумхалқ хайрия ҳашарида  ҳамюртларимиз қаторида Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ходимлари ҳам фаол қатнашмоқда.

Бугун эрталабдан Музейга  тегишли ҳудудда, майдончаларда йўл ва йўлакларни тартибга келтириш, ариқ ва зовурларни тозалаш, барча жойни саранжом-саришта ҳолатга келтириш билан боғлиқ ишлар амалга оширилди.

Чиқиндилар олиб ташланди, дов-дарахтлар оқлаб қўйилди.

Шу йил 16 март куни соат 16:00 да Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида ёш рассом, П.Беньков номидаги Республика ихтисослаштирилган рассомлик мактабининг ўқувчиси Фазлиддин Анваровнинг “Парвоз” номли илк шахсий кўргазмасининг очилиш маросими бўлиб ўтади.

Кўргазмада Фазлиддиннинг 40 дан ортиқ ижод намуналари намойиш этилади. Асарларда янги ижодкорлар авлодининг шаклланаётганлиги ва тасвирий санъатдаги анъаналарда давомийлик руҳияти сезилиб туради.

Бугун, 4 март куни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон Бадиий академияси Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, рассом Мусаввар Ўлмасованинг “Баҳор нафаси” номли шахсий кўргазмаси очилди. Тақдим этилган асарларда бетакрор табиатнинг лаҳза камолотини акс эттириш маҳорати намоён бўлган.

Мусаввира ўз шахсий кўргазмасида  табиатнинг бор гўзаллигини кўрсата туриб, томошабинни  нафисликнинг чуқур дунёсига олиб киради. Кўргазмада муаллифнинг 40 дан ортиқ асарлар намойиш этилмоқда.

Мусаввар Ўлмасова 1955 йил 28 июлда Тошкент шаҳрида таваллуд топган.

1971 йил П.Беньков номидаги Республика рассомлик коллежининг “Театр рассом-безакчиси” бўлимига ўқишга киради.

1975-1976 йилларда «Ўзбекфильм»нинг мультфильм бўлимида мультипликатор рассом сифатида фаолият юритган. 1976 йили Островский номидаги театр-рассомлик институтига киради. Иккинчи мутахассисликни у, 2006 йил Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг “Тасвирий санъат ва муҳандислик графикаси” бўлимида олади. 1990-2000 йилларда мазкур таълим даргоҳида дарс беради. 2005 йилдан  Бадиий академия тасарруфидаги  Республика ихтисослаштирилган дизайн мактабида  устозлик фаолиятини олиб бормоқда.

Ижодий фаолияти давомида Мусаввар қатор кўргазма ва фестивалларда фаол иштирок этиб, дипломлар билан тақдирланган.

2015 йилда ҳам  Ўзбекистон Бадиий академияси Марказий кўргазмалар залида “Орзулар рўёби” мавзусида шахсий кўргазмаси бўлиб ўтган эди.

2017 йилда Ўзбекистон тасвирий санъати ривожига қўшган ҳиссаси учун “Шуҳрат” медали билан тақдирланган.

«Баҳор нафаси» кўргазмаси 15 мартга қадар давом этади.

4 март куни соат 16:00 да Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон Бадиий академияси Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, рассом Мусаввар Ўлмасованинг “Баҳор нафаси” шахсий кўргазмасининг очилиш маросими бўлиб ўтади.

Кўргазмада 40 дан ортиқ асарлар намойиш этилади, уларга боқиб табиат гўзаллигига маҳлиё бўлиш фикрлари инсон қалбида туғён уради. Кўргазма 4  мартдан 15 мартга қадар давом этади.

Маълумот учун телефон: (71) 256–28–32

4 февраль куни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида  Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, “Шуҳрат” медали соҳиби, миниатюра устаси Даврон Тошевнинг “Кўнгил гулузори…” номли шахсий юбилей кўргазмаси очилди. Мазкур кўргазма  бобокалонларимиз – Ҳазрат Алишер Навоийнинг  579 йиллик ҳамда Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг  537 йиллик таваллуд айёмига бағишланди.

Аждодларнинг хотираси ўтмиш ва келажакни боғлайдиган ип сифатида хизмат қилади. Даврон Тошев ўз асарларида тарихий меросимизни, миллий қадриятларимиз ва урф-одатларимизни келгуси авлодларга етказишга интилади. У замон, воқеалар хронологиясини асарларидаги қаҳрамонларининг тасвирлари орқали ўзининг бадиий нигоҳи ёрдамида очиб беради.

Рассом асарлари қалб, мусиқа ва мўйқаламдан таркиб топгандай гўё. Ўзининг миниатюра асарларида мусиқанинг ажойиб уйғунлигини нозик чизгилар ёрдамида томошабинга етказади.

Рассом асарларидаги нафис нақшлар, деталларнинг аниқ, нозик ва ўзаро уйғун тасвирланиши Алишер Навоий ва Заҳириддин Муҳаммад Бобур асарларида тасвирланган қахрамонларнинг лирик кайфиятини акс эттиради.

Муаллиф фаолияти давомида у кўплаб кўргазма ва фестивалларда совринлар, дипломлар билан тақдирланган.  2001, 2003 йилларда Қозоғистонда бўлиб ўтган “Ўрта Осиё ҳунармандлари” фестивалида қатнашган. 2005 йилдан бери Белгия ва Франция давлатларида ўтказиладиган турли халқаро кўргазмаларда қатнашиб келмоқда. 2006 йилда Белгияда рассомнинг шахсий кўргазмаси бўлиб ўтди. 2007-2011 йиллар оралиғида  Францияда бир неча бор шахсий кўргазмалари бўлиб ўтган.

Ўзбекистон тасвирий санъати ривожига қўшган ҳиссаси муносиб тақдирланиб, 2005 йилда Даврон Тошев “Шуҳрат” медали билан тақдирланди.

Даврон Тошевнинг 70 га яқин асарлари намойиш этилаётган ушбу  кўргазма 29 февралгача давом этади.

4 февраль куни соат  17:00 да Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, миниатюра устаси Даврон Тошевнинг “Кўнгил гулузори…” номли шахсий кўргазмасининг очилиш маросими бўлиб ўтади.

Кўргазмада  муаллифнинг  50 дан ортиқ ижодий ишлари намойиш этилади.

Шу йил 3-5 декабрь кунлари Халқаро ногиронлар кунига бағишлаб Камолиддин Беҳзод номидаги шарқ миниатюра санъати музейида ёш истеъдодли рассомлар Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти, Тасвирий санъат факультети 3- босқич талабаси Худойшукур Ражабов  ҳамда  Қўқон давлат педагогика университети, Тасвирий санъат факултети 4-босқич талабаси Лутфулло Қодировнинг  “Санъатнинг мўъжизавий кучи” номли шахсий кўргазмаси бўлиб ўтди.

Истеъдод – мўъжизалар яратишга қодир. Инсоннинг руҳий иродаси чиниққан бўлса, жисмоний имкониятларнинг чегараланган бўлиши унга орзуларини амалга оширишга тўсиқ бўла олмайди. Муҳими, инсон ўзини ва ўз орзуларини тўғри англаб унга интилиши зарур. Кучли руҳий иродага эга ижодкорлар бугун жисмоний имкониятларидан қатъий назар баланд марраларга интилиб яшамоқдалар. Aна шундай истеъдод эгалари бўлган Ражабов Худойшукур ҳамда Қодиров Лутфулло бугун ўз орзулари сари дадил қадам ташлаб бормоқда.

Ёш истеъдод соҳиблари кўпчилик рассомлардан фарқли ўлароқ жисмоний имкониятининг чекланганлиги туфайли ўз асарларини оёқда яратади. Лекин уларнинг асарларига назар ташлар экансиз, буни бирон жойда ҳис қилмайсиз. Чунки улар асарларини юракдан чизади. Шунинг учун ҳам бу кўргазманинг номи “Санъатнинг мўъжизавий кучи”, деб номланди. Бу кўргазмада намойиш этилаётган асарлар инсоннинг туйғулари ва табиатнинг кўркамлигини ўзида жамлаган яхлит бир образни шакллантирган.

Мазку кўргазма Ўзбекистон Бадиий академияси, Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти ҳамкорлигида  ташкил этилди.

3 декабрь куни соат 15:00 да Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти билан ҳамкорликда 3 декабрь – Халқаро ногиронлар кунига бағишлаб ёш истеъдодли рассомлар – Камолиддин Беҳзод номидаги МРДИ Тасвирий санъат факультети III босқич талабаси Худойшукур Ражабов ҳамда Қўқон давлат педагогика университети, Тасвирий санъат факультети IV босқич талабаси Лутфулло Қодировнинг шу номли кўргазмаси очилади.

5 декабрга қадар давом этадиган мазкур кўргазмада ёш рассомларнинг 60 дан ортиқ ижодий ишлари намойиш этилади.

27 ноябрь куни Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ташаббуси билан Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонасида талаба ёшларга «Беш ташаббус – беш қанот» шиори остида «Санъатнинг сеҳрли жилоси» номли миниатюра асарларидан ташкил топган кўчма кўргазма ҳамда кўргазма доирасида миниатюра, рассомлик йўналишлари бўйича маҳорат дарслари ташкил этилди.

Тадбирни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи директори Гулабза Қаршиева очиб берди. 

— Президентимиз томонидан илгари сурилган 5 муҳим ташаббус ижросини таъминлаш доирасида турли масканларда мунтазам ташкил этилаётган кўчма кўргазмамиз ва олиб борилаётган маҳорат дарслари ўсиб келаётган ёш авлод онгида миллий ва умуминсоний қадриятлар, бебаҳо тарихий ва маданий меросга ҳурмат, ғурур ва ифтихор, Ватанга садоқат ва муҳаббат туйғуларини шакллантиради. Миллий санъатимизнинг барча намунаси ёшларимизни эзгулик руҳида тарбиялашга хизмат қилади. Хусусан, миниатюра санъати халқимизда қадимдан ривожланган бўлиб, уларда миллий удумлар, анъаналар ўз аксини топган. Қўли гул усталаримиз ишлаган асарларни кўриб, уларда илғор инсонпарварлик ғоялари, гўзаллик тўғрисидаги тасаввурлар нақадар нозиклик билан ифодаланганига гувоҳ бўласиз. Ўйлайманки, кўргазма ва маҳорат дарслари сизларда катта таассурот қолдиради, санъатга меҳр уйғотади, — деди Гулабза Қаршиева ўз сўзида.

Ўзбекистон Миллий кутубхонаси ҳамда Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати ҳамкорлигида уюштирилган мазкур тадбирга 100 дан зиёд ёшлар, ўқитувчи ва мураббийлар таклиф этилди.

Миниатюра санъати бўйича маҳорат дарсларини миниатюрачи рассом Камол Мирзаев ҳамда ёш рассом Саида Жалилова олиб борди ва миниатюра асарларини яратиш усулларини маҳорат дарслари орқали намойиш этиб беришди. Муҳими, иштирокчи ёшлар тасвирий санъат асарларидан баҳраманд бўлибгина қолмай, ўзлари ҳам бевосита санъат асарларини яратишга ҳисса қўшдилар.

Тадбир давомида ёшларга ва бошқа иштирокчиларга кўргазма бўйлаб экскурсия ташкил этилди, уларни қизиқтирган саволларга мутасаддилар томонидан жавоб берилди.

Тадбир сўнгида Ўзбекистон Давлат санъат ва маданият институтининг театр безаги кафедраси катта ўқитувчиси Сирожиддин Хидиров сўз олиб, ушбу маърифат масканида бугунги маҳорат дарслари ва кўргазмадан жудаям мамнун бўлганликларини, умрибоқий минитаюра санъати ҳақидаги билимларини бойитишганини айтиб ўтди ва музей маъмуриятига ўзининг миннатдорчилигини билдирди.

26 ноябрь куни Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, рассом Баҳрам Намозовнинг “Чизиқлар оханги” номли илк шахсий кўргазмаси очилди.

Баҳром Намозов 1982 йилда Қашқадарё вилоятида таваллуд топган. 2008 йилда Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институтини битирган. 2018 йилдан ҳозирга қадар институтнинг “Реклама ва амалий графика” кафедрасида  фаолиятини давом эттирмоқда.

Мусаввирда рассомчиликка қизиқиш  болалик  даврида уйғонди. Қуршаб турган теварак-атрофни кузатиб,  қоғозга туширишга ҳаракат қилди. Рассом ўзининг илк шахсий кўргазмасига қўйган портретларида  тасвирланаётган инсоннинг ташқи кўринишидаги ўзига хосликларни, манзараларда рангларнинг оғир-босиқлигини кўрсатишга интилган. Ҳаракатни кўрсатувчи чизиқлар ва рангларнинг босиқлиги такрорланмас таассуротлар уйғотади.

Шу йилнинг 1 декабрига қадар давом этадиган кўргазмада рассомнинг 60 дан ортиқ асарлар намойиш этилаяпти.

Ўзбекистон Бадиий академияси тасарруфидаги Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ҳамда Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти  мутахассисларидан иборат  делегация ноябрь ойида Японияда бўлиб қайтди.

2015 йилда Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти ҳамда Япониянинг Aичи префектураси тасвирий санъат ва мусиқа университети ўртасида ҳамкорлик меморандуми имзоланган бўлиб, ўтган давр ичида ушбу меморандум доирасида ҳамкорликда қадимий Самарқанд қоғозини ўрганиш ва тайёрлашни қайта тиклаш борасида қатор тадқиқот ишлари олиб борилди. Лойиҳа мазмуни ҳамда тадқиқот доирасида олиб борилган ишлар тўғрисида Япония ва жаҳон санъат намояндаларини, соҳа мутахассисларини Самарқанд қоғози билан кенгроқ таништириш мақсадида Aичи префектураси тасвирий санъат ва мусиқа университетида халқаро конференция ташкил этилди.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи директори Гулабза Қаршиева «Самарқанд қоғози тадқиқоти, исломий қўлёзмалар ва миниатюралар» номли илмий-амалий семинарда «Камолиддин Беҳзод ва Шарқ миниатюра санъати» мавзусида маъруза қилди.

Ғарбда “Шарқ Рафаэли” деб тан олинган, ўзининг бетакрор ижоди, гўзал санъати билан нафақат Шарқ, балки дунё маданияти тарихида ўчмас из қолдирган забардаст мусаввир Камолиддин Беҳзод ва унинг бой меросига бағишланган мазкур мавзу хорижий иштирокчиларда катта қизиқиш уйғотди. Маърузачи ва мутахассисларимиз хорижий иштирокчиларнинг китобот, ҳаттотлик, миниатюра санъати ва уларни яратиш технологиялари, хусусан, бой анъаналарга эга миниатюра санъатимиз ва улардаги рамзий маънолар тўғрисида саволларига батафсил жавоб беришди.

Семинарда Ўзбекистон Бадиий академияси академиги, Ўзбекистон халқ рассоми Шомаҳмуд Муҳаммаджонов ҳам иштирок этди ва «Китобот санъати турлари» мавзуида маъруза қилди.

Илмий-амалий семинардан сўнг бўлиб ўтган ўзаро мулоқотлар доирасида 2020 йилнинг 3-6 март кунлари Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида қўлда тайёрланган қоғоздан яратилган турли санъат асарларининг кўргазмасини ташкил қилиш ҳамда шу йўналишга бағишлаб илмий семинар ўтказиш масалалари келишиб олинди.

Сафар давомида мутахассисларимиз Япониянинг диққатга сазовор жойларида ҳам бўлишмоқда. Жумладан, машҳур қадимий қўлда қоғоз тайёрлаш устахонаси – Эчизен ваши ҳамда Қоғоз музейига саёҳат уюштирилди. Мутахассисларимиз япон қоғозини қўлда тайёрлаш жараёнларини кўздан кечиришди ҳамда ўзларини қизиқтирган саволларга жавоб олишди.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 29 октябрдаги 01-07/1-2048 – сон мажлиси Баёнига мувофиқ, шу йил 11 – 15 ноябрь кунлари Ўзбекистон Бадиий академияси ҳамда қатор вазирлик ва ташкилотлар ҳамкорлигида пойтахтимизда II Тошкент халқаро амалий санъат биенналеси ўтказилади.

Миллий анъаналарни асраб-авайлаш, халқимизга ва жаҳон хамжамиятига замонавий амалий санъат асарларини такдим этиш, шунингдек, унутилиб бораётган халқ анъаналарини қайта тиклаш ва замонавий амалий санъатда юз бераётган жараёнларни амалда намойиш этиш орқaли турли халқлар ўртасида дўстлик ва ҳамкорлик риштaларини янада мустаҳкамлаш, маданий-ryманитар алоқаларни халқаро миқёсда кучайтиришни мақсад қилган мазкур халқаро амалий санъат биенналеси мамлакатимизда 2019 йил – «Фаол инвестициялар ва ижтимоий ривожланиш йили”га бағишланди ва «Инсон. Муҳит. Санъат-2019» номи остида ташкил этилмоқда.

8 ноябрь куни соат 11:00 да Ўзбекистон Бадиий академиясининг анжуманлар зали (Марказий кўргазмалар зали) да ушбу халқаро Биеннале ишига бағишланган матбуот анжумани, 11 ноябрь куни соат 17:00 да эса Марказий кўргазмалар залида тантанали очилиш маросими бўлиб ўтади.

Биенналенинг 4- иш кунида, яъни 14 ноябрда Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъат музейида  ЎзБА академиги  Н.Холматов ва шогирди С.Жалилова томонидан Ипак қоғоз таёрлаш бўйича маҳорат дарси ўтказилади.

Маҳорат дарси музейда 14 ноябрь куни соат 15:00 да бошланади.

Ўзбекистон Бадиий Академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ташаббуси билан Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн Институти ҳамкорлигида 21 октябрь куни Тошкент шаҳар, Яккасарой туманида жойлашган Имконияти чекланган болалар учун 25-сонли ихтисослашган мактаб ўқувчилари учун  “Беш ташаббус – беш қанот” шиори остида “Тилга эътибор-элга эътибор”  номли  минатюра  асарларидан  ташкил топган кўчма кўргазма ҳамда кўргазма доирасида  “Миниатюра, ҳайкалтарошлик, кулолчилик” йўналишлари бўйича маҳорат дарслари ташкил этилди.

Тадбирни  Имконияти чекланган болалар учун  25-сонли мактаб директори Мадина Атаханова байрам табриги  билан очиб берди.

Шунингдек тадбирда Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи директори Гулабза  Қаршиева сўзга чиқди,  барчани байрам билан қутлади. Шундан сўнг ушбу тадбир концерт дастури, кўргазма, маҳорат дарсларига уланиб кетди.

Миниатюра йўналиши бўйича маҳорат дарсларини  миниатюрачи рассом Камол Мирзаев ҳамда  ёш рассом Гулираъно Абдуллаева олиб бордилар.  Улар миниатюра асарларини яратиш  усулларини маҳорат дарслари орқали намойиш этиб беришди. Жаҳон маданиятидан муносиб ўрин олган, Шарқ халқларининг муштарак бадиий мероси ҳисобланадиган миниатюралар китобат санъатининг таркибий қисми бўлиб, улар қадимги нодир қўлёзмаларни зийнатлаш баробарида, мазкур асарлардаги илғор инсонпарварлик ғояларини, эзгулик , гўзаллик тўғрисидаги тасаввурни ифодалашга ҳам хизмат қилган. Қадимий қўлёзмаларга чизилган миниатюралар – мўъжаз суратлар, китоб зийнатларининг нақшинкор хусусиятига эга, улар яратилган давр ижодкорлари дунёқараши, кишиларнинг маданияти, тафаккур тарзи билан бевосита боғлиқдир.

Кулолчилик йўналиши бўйича. Кулолчилик лойдан  гўзаллик яратган Шарқнинг энг қадимий ҳамда навқирон санъатидир. Бу лой – саховат, ҳалоллик, эзгулик тимсолидир. Кулолчилик ва хайкалтарошлик сир-асрорларини Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн  институтининг Амалий санъат факультети ўқитувчи ва талабалари  томошабинларга ўзларининг ижодий ишлари орқали амалда кўрсатиб берди. Маҳорат дарслари жараёнида кулолчилик мактабларининг ўзига хос ясаш усули, технологияси, нақш композицияси, колорити, динамикаси билан алоҳида ўрин тутиши ҳақида ҳам тушунчалар берилди.

Хайкалтарошлик санъати йўналиши бўйича.   Жахон халқлари тарихий-маданий тамаддунида халқ ҳунармандчилиги, амалий безак санъати, меъморлик, айникса, тасвирий санъат турларининг кенг- ривожланиши муҳим аҳамият касб этади. Чунончи, ўтмишда тасвирий санъатнинг ҳайкалтарошлик тури сермаҳсул ижод манбаи сифатида кўплаб халқ ва элатлар бадиий маданиятининг ажралмас қисмини ташкил этган. Шунинг учун хайкаллар ўзининг мазмуни ва ўрнатиладиган жойига караб ҳар хил материаллардан ишланиши мумкин. Ҳайкалтарошлик материаллари  қуйидагилардан иборат: пластилин, лой, ёғоч, металл, мармар, гранит, суяк, цемент, гипс ва хоказолардир. Қимматбаҳо металлар-олтин, кумуш, никеллар хам хайкалтарошликда қўлланилиши ҳақида ҳам ўқувчиларга маълумотлар берилди.

Ушбу кўргазма ва маҳорат дарсларида ўқувчилар тасвирий санъат асарларидан баҳраманд бўлибгина қолмай,ўзлари ҳам  бевосита қатнашиб санъат асарларини яратдилар. Тарбияланувчиларга кўчма кўргазма ҳақида қизиқарли экускурсия ташкил этилди. Музейда томонидан ташкил этилган кўчма кўргазма ва маҳорат дарслари, болажонларда жуда катта таассуротлар қолдирди.

Мактаб директори Мадина Атаханова  музей  жамоасининг мактабда уюштирган  маҳорат дарслари ва кўргазмадан жудаям мамнун бўлганликларини айтиб ўтди ва музей маъмуриятига ўзининг миннатдорчилигини ҳамда самимий тилакларини билдирди.

12 октябрь куни Ўзбекистон Бадиий академияси тизимидаги Самарқанд вилояти ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернатида Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи билан ҳамкорликда  “Ўқитувчи ва мураббийлар” кунига бағишланган “Шарқ дурдоналари” номли кўчма кўргазма ташкил этилди. “Таъзимдамиз сизга устозлар” шиори остида уюштирилган мазкур кўчма кўргазмада миниатюра санъат асарларидан намуналар қўйилди.

Кўргазманинг очилиш маросимида Ўзбекистон Бадиий академияси тизимидаги Самарқанд вилояти  ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернати ўқитувчилари, ўқувчи ёшлар ва рассомлар иштирок этишди.

Тадбирда Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи  директори Г.Қаршиева сўзга чиқди ва кўчма кўргазманинг аҳамияти ҳақида тўхталиб ўтди. — Ушбу кўчма кўргазмани ташкил этишдан кўзланган мақсад – мустақиллик йилларида миллий тасвирий ва амалий, миниатюра санъати соҳаларида эришилган ютуқлар ҳамда замонавий миниатюра йўналишларида ижодкорлар томонидан амалга оширилаётган ишлар билан кенг жамоатчиликни, айниқса, ёшларни таништириш, ёш авлодда узоқ ўтмишга эга миллий санъатимиз анъаналари ҳақидаги билимларини бойитишга қаратилгандир, — деб таъкидлади Г.Қаршиева.

Кўчма кўргазмада ХIV-ХVI асрларга доир Шарқ миниатюра санъати дурдоналари ҳамда замонавий миниатюра намуналаридан иборат 40 дан ортиқ асарлар намойиш этилди. Зеро, Шарқ миниатюра санъати ўта нафислиги, рангларининг уйғунлиги, рамзий маъноларга бойлиги билан жаҳонни ҳайратга солиб келмоқда. Миниатюра санъати Шарқ китобат санъатининг таркибида ривож топиб, ХV-ХVI асрларда ўзининг юксак чўққисига кўтарилди.

Очилиш маросимидан сўнг кўчма кўргазма бўйича Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи директори Г.Қаршиева экскурсия олиб борди.

Кўргазма доирасида ташкил қилинган “Миниатюра асарларининг яратилиши” мавзуидаги маҳорат дасрларини эса миниатюрачи рассом Камол Мирзаев олиб борди. Рассом миниатюра санъати, яъни каллиграфия, саҳифаларни зийнатлаш, муқова безаги, матн мазмунини кенг маънода ёритиб беришга оид маълумотларни келтириб ўтди.

— Миниатюра қадимги нодир қўлёзмаларни зийнатлаш билан биргаликда, асарларда инсонпарварлик, олийжаноблик, гўзаллик кабиларни ифодалашдир. Айнан юқорида қайд этилган сабаблар бадиий санъатда миниатюранинг ўрни муҳимлигини намоён этади, — деди миниатюрачи рассом.

Таъкидлаш керакки, инсонни нафосатга чорловчи миллий меросимиз намуналари ўрин олган “Шарқ дурдоналари” кўргазмаси Самарқанд вилояти  ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернати ўқитувчилари, ўқувчи ёшларида катта қизиқиш уйғотди.

Шу йил 25 сентябр куни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи  томонидан  Самарқанд  шаҳридаги “Чорсу” тасвирий ва миллий санъат галереясида  миниатюра санъат асарларидан ташкил топган “Шарқ дурдоналари” номли кўчма кўргазма ташкил этилди.

Кўргазманинг очилиш маросимида Ўзбекистон Бадиий академияси тизимидаги Самарқанд вилояти  ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернати ўқитувчилари, ўқувчи ёшлар ва рассомлар иштирок этишди.

Тадбирда Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи  директори Г.Қаршиева сўзга чиқди. Нотиқ таъкидлаганидек, ушбу кўчма кўргазмадан кутилган мақсад мустақиллик йилларида миллий тасвирий ва амалий, миниатюра санъати соҳаларида эришилган ютуқлар ҳамда замонавий миниатюра йўналишларида ижодкорлар томонидан амалга оширилаётган ишлар билан кенг жамоатчиликни таништириш, ёшларда узоқ ўтмишга эга миллий санъатимиз анъаналари ҳақидаги билимларини бойитишдан иборатдир.

Мазкур кўчма кўргазмада ХIV-ХVI асрларга доир Шарқ миниатюра санъати дурдоналари ҳамда замонавий миниатюра намуналаридан иборат 40 дан ортиқ асарлар намойиш этилмоқда. Зеро, Шарқ миниатюра санъати ўта нафислиги, рангларининг уйғунлиги, рамзий маъноларга бойлиги билан жаҳонни ҳайратга солиб келмоқда. Миниатюра санъати Шарқ китобат санъатининг таркибида ривож топиб, ХV-ХVI асрларда ўзининг юксак чўққисига кўтарилди.

Кўргазма доирасида, шунингдек, Ўзбекистон бадиий ижодкорлар уюшмаси Самарқанд вилояти бўлими томонидан ташкил этилган “Ватан менинг нигоҳимда!” мавзуидаги кўрик-танлов ғолибларини тақдирлаш маросими бўлиб ўтди.

Ташриф чоғида  Самарқанд вилояти  ихтисослаштирилган санъат мактаб-интернати раҳбарияти таклифи  билан 5 – 6 октябрь кунлари мазкур кўчма кўргазмани мактабда ташкил этиш ва миниатюра санъати усталари томонидан маҳорат дарсларини ўтказиш масаласида келишиб олинди.

24 сентябрь куни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида очилган Тоҳир Газиевнинг “Қадр топган қадрият” деб номланган илк шахсий кўргазмасида устанинг нозик дид билан яратган ёғоч ўймакорлик санъати асарлари намойиш этилмоқда. Мазкур кўргазма 2 октябрга қадар  давом этади. 

Ўзбекистонда ёғоч ўймакорлик – кўп асрлик тарихга эга бўлган анъанавий ҳунармандчилик бўлиб, Тоҳир Газиев ушбу анъанани ўз ишларида эҳтиёткорлик билан сақлаб келмоқда. Ёғоч билан ишлаш катта иқтидор, чидамлилик ва усталик талаб этади. Уста ёғоч ўймакорликнинг 3 асосий услубларига тўхталади, уларнинг ҳар бири ўзига хос бўлган оҳанг ва композиция, таъсир ва усуллар билан характерланади.

Ўзбекистонда ёғоч ўймакорлик – кўп асрлик тарихга эга бўлган анъанавий ҳунармандчилик бўлиб, Тоҳир Газиев ушбу анъанани ўз ишларида эҳтиёткорлик билан сақлаб келмоқда. Ёғоч билан ишлаш катта иқтидор, чидамлилик ва усталик талаб этади. Уста ёғоч ўймакорликнинг 3 асосий услубларига тўхталади, уларнинг ҳар бири ўзига хос бўлган оҳанг ва композиция, таъсир ва усуллар билан характерланади.

«Бағдоди» – анча оддий услуб бўлсада, лекин нозик, унинг асосида геометрик нақшлар ётади.

«Паргори» – «паргор» сўзидан келиб чиқиб, циркуль маъносини англатади, чунки уста геометрик тўр тушираётганда айнан шу асбоб ёрдамида ишлайди. Ярим маҳсулотга доиралар, тўртбурчаклар, учбурчакларни чизади, кейин эса улар орқали ўта нафис ва нозик нақшни белгилаб чиқади.

«Ислимий» – нафис ўсимликлар тасвирли нақш санаб ўтилганлар орасида энг мураккаби бўлиб, унинг асоси этиб чирмовуқ ва спиралнинг уйғунлиги олинган.

Кўргазмада уста томонидан ёғочдан яратилган 30 дан ортиқ асарлар – панжара, курси, лавҳ, лаганлар, қутичалар намойиш этилади. Уста асбоблари остида ёғоч такрорланмас нақшлар яратувчи чинакам мафтункор гўзалликка айланади. Ўсимликсимон ва геометрик нақшлар ёғочда шундай нақшлар яратадики, улар кўзни қамаштириб, унутилмас таассурот қолдиради.

Тоҳир Газиев 1985 йил 1 июнда Тошкентда таваллуд топган. 1997 йил Республика ўқувчилар саройида ёғоч ўймакорлик бўйича ўзининг илк устози Шомурод Салимов қўлида таҳсил олади. 2000 йилдан бошлаб ёғоч ўймакор уста Эргаш Алиевнинг устахонасида ўқийди. 2001 йил Республика санъат билим юртига, “Ёғоч ўймакорлик” бўлимига ўқишга киради.

Тоҳир Газиев ўзининг иш фаолияти давомида бир қанча кўрик-танловларда иштирок этган. Жумладан: 2004 йилда “Иқтидорли ўқувчи” шаҳар танловида 2-ўрин, 2004 йилда Ўзбекистон Бадиий Академияси кўргазмаси иштирокчиси, 2007 йилда “Келажак овози” таловининг шаҳар боскичи ғолиби, 2008 йилда “Ташаббус” кўрик-танлови қатнашчиси, 2009 йилда “Ташаббус” кўрик-танлови туман босқичида 2-ўрин, “Ташаббус-2010” туман босқичида 1-ўрин, “Ташаббус-2013” танлови туман босқичида фахрли 2-ўрин, “Ташаббус-2014” туман босқичида 1-ўрин, 2008 йилда “Навқирон Ўзбекистон” 3- анъанавий ва замонавий фестиваль иштирокчиси, 2010 йилда “Ташаббус” кўрик-танловида 1-ўрин соҳиби бўлди. Япония, Уммон ва Туркия каби чет давлатларда ўтказилган фестиваллар ва кўргазмаларда, “Навқирон Ўзбекистон”, “Мустақил юрт ҳунармандлари” кўргазмаларида ўз маҳсулотларини намойиш этган. “Ватаним тараққиётига менинг ҳиссам” танловининг республика босқичи ғолиби бўлган, 2019 йилда “Ўзбекистон: Замонлар оша маданият” Ўзбекистон ва Туркия ижодкорларининг кўргазмасида иштирок этди.

Маълумот учун телефон: (71) 256-28-32

Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи  томонидан Самарқанд  шаҳридаги “Чорсу” тасвирий санъат галереясида “Шарқ дурдоналари” номли  миниатюра санъати асарларидан ташкил топган кўчма кўргазма ўтказилади.

Мазкур кўргазманинг очиилиш маросими 25 сентябрь куни соат 11:00 да «Чорсу» тасвирий санъат галереясида бўлиб ўтади.

Маълумки, ватанимизнинг қадимий ва бой тарихини чуқур ўрганиш, ушбу йўналишдаги илмий-тадқиқот ишларини фаоллаштириш, ёш авлодни миллий қадриятлар ва аждодларимизнинг бебаҳо мероси асосида тарбиялаш, жамиятда ватанпарварлик ва ўз халқи билан ғурурланиш туйғусини шакллантириш асосида миллий ўзликни англаш ҳиссини мустаҳкамлаш ва ватандошларимиз дунёқарашини кенгайтириш мақсадида жорий йилнинг 11 июль куни  давлатимиз раҳбари “O‘zbekiston tarixi” телеканалини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида” қарорни имзолаган эди. Қарорга мувофиқ 1 сентябрдан “O‘zbekiston tarixi” телеканали иш бошлади.

Ўзбекистоннинг кўҳна ва бой тарихи, халқимизнинг жаҳон цивилизацияси ривожига қўшган ғоят катта илмий, маданий ва маънавий ҳиссаси ҳақида мамлакатимиз аҳолисини, шунингдек, чет эл жамоатчилигини кенг кўламда хабардор қилиш,  буюк ватандошларимиз – олимлар, мутафаккирлар ва азиз-авлиёлар, шоир ва ёзувчилар, саркардалар, давлат арбобларининг бебаҳо меросини кенг кўламда ўрганиш ва оммалаштириш мақсадида уларнинг ҳаёт йўли ва қаҳрамонлиги тўғрисида, шунингдек, дунё аҳамиятига эга бўлган Ўзбекистон энг янги тарихининг ғоят ёрқин ва унутилмас саҳифалари ҳақида ҳикоя қилувчи илмий-оммабоп дастурлар ва ҳужжатли фильмлар туркумларини яратиш, доимий ишлаб турувчи телевизион студия – “мунозара майдончаси” фаолиятини таъминлаш, Ўзбекистон тарихи бўйича илмий тадқиқотлар натижаларини, маданий ва кўҳна ёдгорликларни сақлаш билан боғлиқ муаммоларни, шунингдек, халқимиз тарихига тааллуқли ва умуммиллий аҳамиятга эга бўлган бошқа ғоят муҳим масалаларни очиқ муҳокама қилиш учун олимлар, тарихчилар, тадқиқотчилар, ўқувчи-ёшлар ҳамда кенг жамоатчилик вакилларини таклиф қилиш мазкур янги телеканал фаолиятининг асосий вазифалари ва йўналишлари сирасига киради.

Шу йилнинг 10 сентябрь куни  ушбу телеканалнинг “Музейга саёхат” ва “Осори атиқа тарихи” кўрсатувлари ижодкорлари Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида бўлиб, буюк мусаввир ва наққош бобокалонимиз – Камолиддин Беҳзоднинг ижоди йўлининг ёрқин тарихи ҳақида телекўрсатув тайёрлашди.

Бугун, 16 сентябрь куни соат 20:30 да Камолиддин Беҳзод музейига уюштирилган саёҳат ҳақида батафсил танишасиз.

Бугун, 29 август куни соат 11:00 да Ўзбекистон Бадиий Академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи Тошкент шаҳар Яккасарой тумани Баркамол авлод болалар марказида мустақиллигимизнинг йигирма саккиз йиллик байрамига бағишлаб “Жонажон Ўзбекистоним, мангу бўл омон!” шиори остида    “Биз сенинг фарзандларингмиз, Ўзбекистон”  номли  миниатюра  асарларидан  ташкил топган кўчма кўргазма ҳамда кўргазма доирасида  маҳорат дарслари ташкил этилди.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи буюк мусаввир Беҳзод ижодий мероси тарихини ўрганиш ва уларнинг энг яхши намуналарини тарғиб қилиш мақсадида таниқли миниатюрачи рассомларимиз ва хаттотларимизнинг музей фондида сақланаётган ижодий ишларидан кўчма кўргазмалар ҳамда ёш ижодкорлар билан биргаликда миниатюра, хаттотлик, йўналишларидан мақорат дарслари ўтказиб келмоқда.

Миниатюра санъати бўйича ёш рассомлар  – Саида Жалилова ва Гулираъно Абдуллаева устозларидан ўрганган санъатнинг ўзига хос хусусиятларини ўзларининг такрорланмас ижоди, гўзал санъатини ва ажойиб маҳорати билан кўргазмага ташриф буюрганларга маҳорат дарслари орқали намойиш этиб беришди.

Махорат дарси жараёнидаги ижодий муҳитда, етук истеъдодлар томонидан яратилган,  ўта нозик ва  нафис санъат асарлари тадбир иштирокчиларида санъатга ҳавас ва қизиқиш уйғотди.

Миниатюрани яратишдан аввал, мусаввир оддий сув шимдирилган мўйқалам билан хомаки тасвирларни чизди. Тасвир мақбул кўринишга келтирилгандан сўнг қизил ёки қора сиёҳда устидан юритиб чиқилади. Кейинги босқичда тасвирга ранг берилади. Ранг бериш жараёнида мусаввир ҳар бир гул устидан нозиклик билан иш олиб боради.

Ҳаттотлик санъати йўналишида Ўзбекистон Бадиий академияси Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси Баходир Солиев маҳорат дарсларини моҳирона кўрсатди.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи директори Гулабза Қаршиева бу каби кўчма кўргазмалар ва маҳорат дарсларининг ўтказилиши фуқароларда, айниқса ўсиб келаётган ёш авлод онгида миллий ва умуминсоний қадриятлар, бебаҳо тарихий ва маданий меросга ҳурмат, ғурур ва ифтихор, Ватанга садоқат ва муҳаббат туйғуларини шакллантиришини таъкидлади.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 8 июлдаги “Ўзбекистон Республикаси давлат мустақиллигининг йигирма саккиз йиллик байрамига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш тўғрисида”ги ПҚ-4386-сон Қарори ижросини таъминлаш мақсадида Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ҳамда Тошкент шаҳар Яккасарой тумани баркамол авлод болалар маркази ҳамкорлигида “Жонажон Ўзбекистоним, мангу бўл омон!” шиори остида маънавий-маърифий тадбир ташкил этилади.

Жорий йилнинг 29 август куни соат 11:00 да бошланадиган тадбирда миниатюра, кулолчилик, ҳаттотлик санъати бўйича маҳорат дарслари ўтказилади.
Манзил: Тошкент шаҳар Яккасарой тумани, Шота Руставели кўчаси, 17-уй

Мурожаат учун тел.: (71) 252-30-88; (71) 252-74-73

17-18 август кунлари умумхалқ хайрия ҳашарида Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ходимлари музей ҳовлиси ва атрофини тозалашди, тартибга келтиришди.

13 август куни  Ўзбекистон Бадиий Академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи томонидан Тошкент шаҳридаги “Чинобод” санаториясида мустақиллигимизнинг йигирма саккиз йиллик байрамига бағишлаб “Жонажон Ўзбекистоним, мангу бўл омон!” шиори остида “Санъат сеҳри”  номли  миниатюра  асарларидан  иборат кўчма кўргазма ҳамда кўргазма доирасида  миниатюра, кулолчилик, сомон санъати йўналишларида  маҳорат дарслари ташкил этилди.

Миниатюра йўналишда маҳорат дарсларини ўтган ёш рассомлар – Саида Жалилова ҳамда Гулираъно Абдуллаева тадбир иштирокчиларига миниатюра асарларини яратиш усулларидан намуналар намойиш этишди.  Маълумки, миниатюра – каллиграфия, саҳифаларни зийнатлаш, муқова безаги билан бир қаторда қўлёзманинг асосий мураккаб декоратив унсурларидан бири. Асосий аҳамияти – матн мазмунини тушунтириш, китоботларни безашдан иборат. Миниатюра қадимги нодир қўлёзмаларни зийнатлаш билан бир қаторда мазкур асарлардаги илғор инсонпарварлик  ғоялари, гўзалликга оид тасаввурларни ифодалашга ҳам хизмат қилади. Бугунги кунда юртимизда  ёш истеъдодлар устозлар изидан бориб, миниатюра сир-асрорларини ўрганиш баробарида янги асарлар яратишмоқда, миллий санъатимизнинг муҳим қисми ҳисобланган миниатюранинг тикланиши ва ривожланишига ўз ҳиссаларини қўшмоқдалар.

Томошабинларга кулолчилик сир-асрорларини машҳур кулол, Ўзбекистон Бадиий академияси Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, Ўзбекистон халқ устаси Воҳиджон Мамажонов сидқидилдан ўртоқлашди. Айтиш жоизки, кулолчилик Шарқнинг лойдан турфа гўзаллик яратадиган, саховат, эзуглик ғояларини ифодаловчи қадимий санъат турларидан биридир. Усталар турли-туман кулолчилик буюмларини ясашдан ташқари, уларни юксак дид билан безайдилар. XIX асрда Ўрта Осиёда тожик ва ўзбек халқлари ўртасида кулолчилик жуда кенг ривожланиб, кулолчилик марказлари пайдо бўлди. Бугунги кунда Тошкент, Андижон, Фарғона, Самарқанд, Бухоро ва бошқа шаҳарларда кулолчилик мактабларининг ўзига хос ясаш усули, технологияси, нақш композицияси, колорити, динамикаси алоҳида ўрин тутади.

Сомон санъати йўналишида  Жасур Жумаев ўз ижодий ишларини намойиш этибгина қолмай, маҳорат дарсларини ҳам ўтиб берди. Сомон санъатида юртимиз ва хориждаги тарихий бинолар, шу билан бир қаторда, ўзбек халқ оғзаки ижодидаги қаҳрамонлар образи тасвирланиши инсонда алоҳида қизиқиш уйғотади.

Мазкур санъат турида асосан,  сомон ва ҳар-хил  рангдаги бархитлар, елимлардан фойдаланилади. Бу санъат тури оддий туюлса-да, лекин ижод жараёни мураккабдир. Чунки сомон санъати инсондан сабр- тоқат, матонат, юксак дид ва эстетикани талаб қилади.  Бугунги кунда бу санъат тури замонавий назар ва дунёқараш билан ҳамоҳанг, янги мавзу ва мазмун касб этиб, ривожланиб бораяпти.

“Чинобод” санаториясида нафақат юртимиз, балки қўшни давлатлардан ҳам келиб, муолажа оладиганлар кўплаб топилади. Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи томонидан энг улуғ, энг азиз байрамимизга бағишлаб  миниатюра, кулолчилик ва  сомон санъати бўйича ташкил этилган мароқли маҳорат дарслари ва кўчма кўргазма санаториядагиларда катта қизиқиш уйғотди, тасаввурларини бойитди.

“Чинобод” санаториясида маданий тадбирлар бўйича маъсул ходим Вахобжон Жўраев: “Мен бу каби ноёб миниатюра асарлари, кулолчилик буюмлари қай тарзда яратилар экан, деб ўйлардим. Бугун шу жараёнга гувоҳ бўлдим, энг ёқимлиси,  маҳорат дарсларида бевосита иштирок этиб, қўлдан келгунча ижод қилдим, у менга эсталик бўлиб қолади. Тўғрисини айтсам, санъат асарини яратишда инсон нозик дид, метиндек сабр-тоқат, иродага эга бўлиш керак экан. Айниқса миниатюра санъати одамдан кенг дунёқараш  талаб қилар экан. Битта санъат асарини яратиш учун унинг ортида қанчадан-қанча меҳнат, машаққат борлигини мана, бугун ўз қўлларим билан яратган кичкинагина санъат асаримда юракдан ҳис қилдим. Бугунги маҳорат дарслари орқали ҳам  маънан, ҳам руҳан озуқа олдик, деб ишонч билан айтоламан. Бу каби кўргазма ва маҳорат дарслари умрибоқий миллий санъатимизга бўлган қизиқиш, меҳрни кучайтиради, ёш авлодни тарбиялайди”.

Мамлакатимизда  барча соҳада туб бурилишлар юз бераётган бугунги кунда ислоҳотлар шиддатига мос янги авлодни тарбиялаш Президентимиз томонидан энг муҳим ва долзарб вазифа сифатида   давлат сиёсати даражасига кўтарилди. Бу борадаги эзгу интилишларнинг устувор йўналишлари эса давлатимиз раҳбари томонидан илгари сурилган беш ташаббус замирида аниқ ифдоасини топди.

Фарзандларимизни мусиқа, рассомлик, адабиёт, театр ва санъатга ошно қилишга қаратилган биринчи ташаббус юксак дид, юксак фаросат соҳибларини тарбиялашга йўналтирилган интилишларни ўзида мужассам этган. Санъат, шубҳасиз, инсонни, борлиқни англашга, унинг бор жозибадорлигини ҳис этишга ўргатади, эзгуликка чорлайди, руҳни озиқлантиради.

26 июль куни Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи томонидан Сирдарё вилояти, Бахт шаҳрида жойлашган Республика ўғил болалар ўқув-тарбия муассасасида биринчи ташаббус доирасида “Болаларга беринг дунёни” номли  миниатюра ва “Абру” (сувда чизиш бўйича қадимий санъат) санъати асарларидан ташкил топган кўчма кўргазма ҳамда миниатюра ва Абру санъати бўйича маҳорат дарслари ташкил этилди.

Миниатюрачи рассомлар – уста Камол Мирзаев ва Саида Жалилова тасвирий санъатдаги энг ажойиб кўринишлардан бири бўлган миниатюра асарларини яратиш усулларини маҳорат дарслари орқали намойиш этиб беришди. Мўйқалам остида миниатюрачи рассомлар томонидан сопол тарелкаларда ўсимликлар дунёси, ҳайвонот олами ва Шарқ шеърияти намуналари бадиий тасвирлаб берилди.

Кейинги санъат тури – “Абру” бўлиб, у сув юзасида мармар тасвирли қадимий санъати тури ҳисобланади. Бу бир вақтнинг ўзида ҳам мураккаб, ҳам оддий санъатдир, бу ерда сув ижоднинг илк дақиқаларидан энг асосий ёрдамчи бўлиб хизмат қилади. Сув юзасида яратилган расм, қоғоз ёки матога туширилади. “Абру” санъати устаси Насиба Сотволдиева сувда ўйнаётган бўёқлар орқали  қизиқарли санъат асарларини яратди бу эса илк маротаба ўз қўли билан бу каби ноёб  санъат асарини яратган ҳар бир инсон учун мамнуният бахш этишини маҳорат дарслари орқали кўрсатиб берди.

Шунингдек тадбир доирасида эстрада хонандаларини чиқишлари ва Ўзбекистон Давлат цирки томонидан ёшлар учун томошалар намойиш этилди.

Тадбирда иштирок этган  Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи директори Гулабза Қаршиева Президентимиз томонидан ёшларимиз таълим-тарбияси учун яратилаётган шароитлар ҳақида сўзлаб берди, бу каби кўргазма ва маҳорат дарсларини ўтказишдан мақсад ёшларни мусиқа, рассомлик, адабиёт, театр ва санъатнинг бошқа турларига қизиқишларини ошириш, ёшлар маънавиятини юксалтиришга, келажагимиз эгалари бўлган фарзандларимизнинг ҳар жиҳатдан  маънавий дунёсини бойитиш, баркамол етук, зукко инсон бўлиб етишишига хизмат қилишини айтиб ўтди.

Тадбир сўнгида маҳорат дарсларида фаол иштирок этган ўқувчилар музей томонидан совға сифатида бадиий асарлар тўпламлари билан тақдирландилар.

Ўзбекистонда Шарқ миниатюра санъатини ўрганишда муайян ютуқларга эришилган. Чунки Ўрта Шарқ миниатюрасини ўрганишга бағишланган мавжуд каталоглар, тарихий ва оммабоп альбомлар, қўлёзмалар тўғрисидаги тўплам, махсус тадқиқотлар, миниатюрали қўлёзмалар тўғрисидаги адабиётлар, мақолалар, илмий-оммабоп нашрларнинг ҳар бири ўзига хос хусусиятга эга.

Ушбу мақолада анъанавий йўналишдаги санъатшунослик  тадқиқотлари хусусида  сўз юритишни  мақсад қилиб қўйдик ва уларни учта гуруҳга ажратдик. Биринчиси – эвристика, яъни бирор янгиликни топиб, уни илмий муомалага киритиш. Бу Г.Пугаченкованинг аксарият илмий мақолаларида, Ҳ.Сулаймон чоп этган альбомларда ўз аксини топган.

Мамлакатимизда мумтоз миниатюра ва китобат санъатини ўрганиб, нашр қилиш, уларни дунёнинг нуфузли музей ва кутубхоналаридан қидириб топишда профессор Ҳамид Сулаймоннинг хизмати беқиёсдир. Чунки унинг “Бобурнома” расмлари” ҳамда  ҳамда Ф.К.Сулаймонова  билан ҳамкорликда чиқарган  “Алишер Навоий асарларига ишланган расмлар. XV-XIX асрлар” ва “Амир Ҳусрав Деҳлавий  асарларига ишланган  расмлар” альбомларини кенг жамоатчилик  қизғин кутиб олган. Айни альбомлар юксак савияда чоп этилган.

“Алишер Навоий асарларига ишланган расмлар. XV-XIX асрлар” китобида буюк шоир асарларининг  XV-XVII, XIX асрларда  кўчирилган 35 та ноёб қўлёзмасига ишланган зийнатлар ва 114 та расм юқори матбаа савиясида чоп этилган. Уларнинг аксарияти  биринчи  марта илмий муомалага киритилган. Китобдаги мақолада  Алишер Навоий асарларининг  тасвирий санъат  тараққиётидаги ўрнига баҳо берилган  (7-36-бетлар, учта тилда).

Альбомнинг расмлар қисмидан 285 та ноёб қўлёзманинг муқовалари, миниатюралари ва шамс, унвон, лавҳа ва хотима  намуналари ўрин олган. Ҳар бир қўлёзма тўғрисида  алоҳида саҳифада ихчам маълумот  берилиб, унда асар номи, яратилган шаҳар номи, санаси, хаттотнинг исми, шарифи, ҳозирги пайтда қўлёзма қаерда сақланаётгани, кутубхона номи, тартиб рақами ва ўлчами қайд қилинган. Китоб охиридаги расмлар рўйхатида расм ёки зийнат  номи уч тилда ёзилган. Аммо мазкур альбомда  қўлёзма муқоваси, унга ишланган зийнатлар ва расмлар санъатшунослик нуқтаи назаридан таҳлил қилинмаган.

“Амир Ҳусрав Деҳлавий  асарларига ишланган расмлар” 1983 йил чоп этилган. Китоб аввалида  икки муаллиф томонидан ёзилган мақола, нашр охирида эса 117 та расм ва улар ҳақида маълумот берилан. Альбомда қўлёзма ва расмлар рўйхати  (128-132-бетлар) берилиб, ўзбек, рус ва инглиз тилида асар номи,у сақланаётган жой, тартиб рақами, қўлёзма кўчирилган вақт, қўлёзма  ўлчами, унга ишланган миниатюра номи, қайси асар ёки достонга ишлангани, қўлёзманинг қайси варағига жойлашгани маълум қилинган. Қўлёзма зийнатлар, яъни  ундаги муқова, шамс, лавҳа ва унвон намуналари рўйхати алоҳида келтирилган.

Анъанавий санъатшуносликдаги тадқиқотларнинг иккинчи гуруҳига альбомлар мансуб бўлиб, унда санъатни оммага кенг тарғиб этиш асосий мақсад этиб қўйилади. Б.Дейнекенинг “Живопись Ирана”, Б.Веймарннинг  “Искусство арабских стран”, Л.Ремпелнинг “История искусства Узбекистана”, М. Ашрафий, К.Керимов, Е.Поляковалар нашр қилдирган альбомлар санъатшуносликдаги шундай тадқиқотлар сирасига киради.

Ярим аср аввал Марказий  Осиё  маданияти тадқиқотчилари Г.Пугаченкова ва Л.Ремпель ўз китобларидан биридаги кириш сўзида  Ўзбекистон ҳудудидаги  ноёб қадимий  санъат асарларининг аксраияти  маҳаллий ва хорижий  музейлар омборларида  сочилиб ётгани, уларни жамлаб нашр этиш фақат келажакда амалга ошиши мумкинлигини ёзишган. Машҳур олимлар орзу қилган ана шу вақт етиб келди. Улкан лойиҳа – “Ўзбекистон маданий мероси жаҳон тўпламларида” биринчи жилди нашрдан чиққанига бугун гувоҳ бўлиб турибмиз”, – дейди  Россия давлат Третьяков галереяси бош директори З.И.Трегулова.

Кейинги туркумга  Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган журналист Ф.Абдуҳолиқов лойиҳаси асосида ташкил этилган “Ўзбекистон маданий мероси дунё тўпламларида” альбом-каталогини, “Ўзбекистон маданий мероси” муаллифлик туркумидаги  “Россия Фанлар академияси Шарқ  қўлёзмалари институти тўплами” номи остидаги  уч тил ( ўзбек, рус ва инглиз)да нашр этилган бир неча жилдлик китоб-альбомнинг VII жилдини киритиш мумкин…

15 июнь куни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида ёш рассом Фотима Хусенованинг “Мусиқа ичра олам” номли шахсий кўргазмаси очилди.

Фотима Хусенова 1998 йилда Самарқандда таваллуд топган. Ислом Каримов номидаги 21-сонли ўрта мактабни тамомлаган. 2014-2017 йилларда А.Хўжаев номидаги Республика Дизайн коллежида таҳсил олган. Ҳозирда Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институтида маҳобатли рангтасвир йўналишининг иккинчи босқичида Алишер Алиқулов, Содиқ Раҳмонов, Козим Умрзоқов каби иқтидорли устозлар ва усталар қўлида таълим олмоқда. Бир неча бор танловларда иштирок этган ва совринли ўринлар, диплом ҳамда сертификатларга эга бўлган.

Фотима ушбу илк шахсий кўргазмасида бўёқлар орқали куйнинг ўз палитраси мавжудлиги ва мусиқавий оҳанглар инсонда ранг билан уйғун ҳолат уйғота олишини акс эттиради.

Экспозициядан ўрин олган асарлар мусиқа ва рангларнинг уйғунлигини намоён этади. Людвиг ван Бетховен мусиқасига ишланган “Ой сонатаси”, Франц Шубертнинг “Оқшом серенадаси”, Фридерик Шопеннинг “Ноктюрн”, Петр Чайковскийнинг “Оқ қуш кўли”, Пол Морионинг “Севги тарихи”га бағишлаб яратилган асарларида оҳанг билан рангларнинг ўзига хос кўринишларини тасвирлаган. Мисол учун, “Ижод гулхани” асарига қараб, томошабин ўзини мумтоз мусиқа оҳанглари остида балет ҳаракатларини бажараётгандек ҳис этади.

25 июнга қадар давом этадиган мазкур кўргазмада 40 дан ортиқ ишлар намойиш қилинмоқда, уларни томоша қила туриб, матодаги совуқ ёки илиқ ранглардан қатъий назар қалбингизда куй жаранг сочгандек туюлади.

Шу йилнинг 8-12 июнь кунлари Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, график-рассом Борий Махкамов ва шогирдлари – П.Беньков номидаги Республика ихтисослаштирилган санъат мактаби талабалари кўргазмаси бўлиб ўтди.

Устоз, энг аввало, билимлар дунёқарашини ифодалайди, у илҳом билан йўғрилган келажак йўлимизни ёритади. У шогирдларига намуна эмас, балки ўзига хос маёқ ролини ижро этувчи йўл бошловчи бўлиб хизмат қилади ва керакли вақтда ҳар бир шогирдига тўғри йўлни кўрсата олади. Рассом Борий Маҳкамов педагог сифатида болаларни гўзаллик дунёсига ошуфта қила олди.

Борий Маҳкамов 1960 йил Тошкент шаҳрида таваллуд топди. 1975 йилдан 1979 йилга қадар Тошкентдаги П.Беньков номидаги санъат билим юртида таҳсил олди. Билим юртини тугатгач, Тошкент санъат ва маданият институтига қабул қилинди. 2003 йилдан бошлаб П.Беньков номидаги Республика ихтисослаштирилган санъат мактабида дарс бера бошлайди. У Ўзбекистон Бадиий академияси Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, кўплаб кўргазмалар иштирокчиси ҳамдир. Рассом А.Абдуазимованинг “Севилганда”, А.Пулканнинг “Оҳанг”, О.Хамроқуловнинг “Зангори дарё” каби асарларига иллюстрациялар ишлаган.

Экспозициядан ўрин олган ижодкор асарлари ўзидаги сокинлик ва осойишталиги билан ажралиб туради. Табиатдаги сукунат ва ҳамоҳанглик билан тўйинган “Ўсимликларнинг ажойиб дунёси”, “Табиат инъоми”, “Кўл бўйида”, “Оққушлар”, “Сув бўйида” каби асарлари ўзига хос кўриниш касб этади.

Рассомнинг шогирдлари П.Беньков номидаги Республика ихтисослаштирилган санъат мактаби талабаларидир. Устозларининг раҳбарлиги остида ёш ижодкорлар ўз асарларига янгилик олиб кириш билан бир қаторда, янги шаклларга таянган анъаналарни сақлаб қолишга ҳаракат қилмоқдалар.

Кўргазмада 90 дан ортиқ ижод намуналари намойиш этилди. Асарларда устоз кўмагида янги ижодкорлар авлодининг шаклланаётганлиги ва тасвирий санъатдаги анъаналарнинг давомийлик руҳияти сезилиб турди.

Наманган вилоят тарихи ва маданияти давлат музейида ёш ижодкорларнинг “Биз – Беҳзод ворисларимиз” номли кўргазмаси ташкил этилди.

Наманган ижодкорлар уюшмаси томонидан ўтказилаётган мазкур кўргазмада Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институтининг тасвирий санъат факультети талабалари, наманганлик Беҳзод Жўрабоев, Бахтиёр Дедашев, Шарофат Абдумуталоваларнинг хаттотлик ва миниатюра йўналишида яратган тарихий ва замонавий услубдаги санъат асарлари намойиш этилмоқда.

Ёш ижодкорларнинг пойтахтда олган билимини наманганлик тенгдошларига улашиш ҳамда вилоятда миллий миниатюра мактабини яратиш мақсадида ташкил этилган кўргазма 28 майга қадар давом этади.

Ўзбекистон Бадиий Академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида 18 май – “Халқаро музейлар куни”га бағишлаб “Қўлда қоғоз яратиш” санъати, “Абру (махсус буёқлар сувда расм солиш)” санъати ва “Миниатюра асарини яратиш” бўйича маҳорат дарслари (мастер класс) ўтказилади.

Тадбир 18 май куни соат 11.00 да бошланади.

Ватанимизда тарихан шаклланган тасаввуф тариқатининг асосий эзгу ҳақиқатлари энг аввало? бадиий ижодда ўз аксини топган. Аждодларимизнинг руҳий, аҳлоқий ва жисмоний комиллик, халқпарварлик, биродарлик каби эзгу ғоялари тасаввуф таълимотининг негизини ташкил қилади. Руҳиятни поклашга ишора қилинувчи мазкур таълимотнинг рамзий тасвирлари рассомлар ижодида ҳам ўз ифодасини топган.

Ҳирот, Самарқанд ва Бухоро миниатюраларида сўфийлар, шайхлар, авлиёлар, пиру-муршидлар, дарвешлар, қаландарлар, зоҳидлар, мусофирлар образлари кўп ишланган. Бир қатор миниатюраларда сўфий шайхи жигарранг, тўқ яшил, кўк ёки мовий рангли олди очиқ, кенг, оддий чакмонда тасвирланган. Аммо турли миниатюра мактабларида ишланган сўфийлик мавзусига ҳар хил ёндошилган. Бу уларнинг тасвир услублари, қўлланилган ранглари ва бадиий ечимларида ҳам яққол кўзга ташланади. Бугунги кунда замонавий рангтасвир, ҳайкалтарошлик ва миниатюра санъатида мавзуга турли нуқтаи-назардан ёндошаётган ижодкорлар талайгина.

Шуларни эътиборга олиб, 15 май куни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти билан ҳамкорликда “Тасаввуф ва тасвир” мавзусида ижодий кўргазма ташкил этилди.

Тасаввуфда муқаддас ҳисобланган еттилик ва у билан боғлиқ қарашлар (етти пир, етти қадам, етти сайёра, еттинчи осмон, етти ранг, етти кун) турли бадиий образлар воситасида кўргазмадан ўрин олган асарларда ўз ифодасини топган.

Мазкур кўргазмада юртимизнинг кўзга кўринган, етук ижодкорлари — Акмал Нур, Файзулла Ахмадалиев, Хуршид Зияхонов, шунингдек, Беҳзод Хожиметов, Азат Юсупов, Дилшод Азизов, Ўктам Саидов, Ботир Хакимов, Нозима Қаюмий, Чарос Пайзиева, Феруза Эркабаева, Сардор Маҳкамов, Шерзод Солиевларнинг тасаввуф ғояси акс этган ижод намуналари ўрин олган.

2 июнга қадар давом этадиган кўргазмада  50 дан ортиқ ишлар намойиш этилмоқда.

15 май куни соат 17:00 да Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида «Тасаввуф ва тасвир»номли замонавий тасвирий санъат асарлари кўргазмасининг очилиш маросими бўлиб ўтади. 

Кўргазма Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти билан ҳамкорликда ташкил этилади.

27 апрель куни Марказий кўргазмалар залида Ўзбекистон Бадиий академияси ҳамда қатор вазирлик ва идоралар ҳамкорлигида 2019 йил – Фаол инвестициялар ва ижтимоий ривожланиш йилига бағишлаб ташкил этилган санъат ҳафталигининг тантанали ёпилиш маросими бўлиб ўтди.

22-26 апрель кунлари юртимиз бўйлаб  беш кун давом этган фестиваль доирасида Ўзбекистон Бадиий академияси тасарруфидаги ўқув муассасаларидан ташқари санъат йўналишидаги бошқа таълим масканлари ўқувчилари ижоди намуналари, турли кўргазмалар, концертлар, давра суҳбатлари ҳамда ижодий учрашувлар, устоз-мусаввирларнинг маҳорат сабоқлари ўрин олди. Шунингдек,тасарруфдаги Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институтининг “Санъат ва бадиий таълим: инновацион жараёнлар ва XXI  асрга доир самарали ўзаро таъсир масалалари” мавзусида халқаро илмий-амалий конференция, мазкур институт талабаларининг “ЭГО” илмий-экспериментал конференцияси, тасарруфдаги таълим муассасаларининг миллий ва замонавий либослар намойиши ташкил этилди. Бу каби ранг-баранг тадбирлар томошабинларда, санъат  ихлосмандларида катта қизиқиш уйғотди.

2019 йилги тадбирнинг ўзига хослиги – бу ўқув муассасалари алоҳида кафедра ва факультетларининг санъат асарлари ва ижодий изланишларини намойиш қилиш имкониятини берди.

Фестиваль  давомида Марказий кўргазмалар зали, унга туташ хиёбонлар ёш мусаввирлар билан гавжум бўлди. Улар томонидан Ватанимиз манзаралари, миллий анъана ва қадриятларимиз, баҳорий гўзаллик акс эттирилган кўплаб картиналар, миллий ҳунармандлик намуналари яратилди.   Шунингдек, фестиваль доирасида хорижий мамлакатларнинг ўз маданият кунларига оид тақдимоти, кўргазмалари (Қозоғистон, Туркманистон, Озарбайжон, Эрон, Қувайт, Бангладеш, Индонезия, Латвия)  мазкур санъат байрами ўзаро ижодий мулоқотга кенг шароит яратгани, унинг халқаро миқёсга чиққанидан далолатдир.

Фестивалнинг тантанали ёпилиш маросимида сўзга чиққан Ўзбекистон Бадиий академияси раиси Акмал Нуридинов мамлакатимизда  Президентимиз Шавкат Мирзиёев раҳнамолигида миллий санъатимизнинг авлоддан-авлодга ўтиб келаётган бой меросини асраб-авайлаш, ёш ижодкорларнинг ўз салоҳиятларини намоён этишлари, миллий санъатимиз ютуқларини жаҳонга танитишда барча шарт-шароитлар яратилаётганини, мазкур санъат ҳафталиги ҳам кўрсатилаётган ғамхўрликнинг яна бир амалий ифодаси эканини таъкидлаб ўтди.

Тадбир иштирокчилари бу каби фестиваллар, аввало, ёшлар ва мураббийлар учун жуда муҳимлиги, ҳафталик давомида янги талантлар кашф этилиши, уларнинг ижодига яқиндан назар солишга имон яратиши, устоз-шогирд анъаналари бардавомлигини таъминлаши билан муҳим аҳамият касб этишини айтиб ўтдилар.

Ҳафта давомида фестиваль ҳайъат аъзолари ижодий ишларни кузатиб, баҳолаб борди.

Фестивалнинг тантанали ёпилиш маросимида “Энг яхши лойиҳа”, “Энг яхши таълим муассасаси”,  “Энг яхши мураббий”,  “Энг яхши либослар намойиши”, “Энг яхши инновацион лойиҳа”, “Энг ёш иштирокчи”, “Энг фаол иштирокчи”, “Энг яхши мусиқий оҳанг”, “Энг яхши креатив ғоя муаллифи”,“Энг яхши санъат асари”,“Энг яхши амалий санъат асарлари”, “Энг яхши кўргазма”, “Энг яхши маҳорат дарси”, “Энг яхши амалий санъат устаси”,“Энг яхши танлов ташкилотчилари”   каби номинациялар бўйича ғолиб ва совриндорлар диплом, фахрий ёрлиқ, сертификат ҳамда фестиваль ғолиблари  олтин ва кумуш медаллар билан тақдирландилар.

Жумладан, «Камолиддин Беҳзод издошлари» республика танловини муваффақиятли ўтказиб келаётгани учун Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъат музейи директори Г.Қаршиева фестиваль доирасида «Энг яхши танлов ташкилотчилари» номинациясида ғолиб, деб топилди ва фестиваль дипломи соҳибаси бўлди.

23 апрель – анъанавий Тасвирий ва амалий санъат фестивалининг иккинчи кунида Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Чингиз Аҳмаров ва унинг шогирди Содиқ Раҳмоновнинг «Мўйқалам ила ёзилган назм» номли шахсий кўргазмаси очилди.

Давлат мукофоти лауреати, профессор, буюк рассом Чингиз Аҳмаров ва унинг шогирди, Ўзбекистон Бадиий ижодкорлар уюшмаси аъзоси, рассом Содиқ Раҳмонов ижодида ўзаро уйғунлик мавжуд. Буни уларнинг асарларидаги шарқона колорит анъаналарини бериш орқали тарихни романтик тарзда ҳис этишда кўриш мумкин. Чингиз Аҳмаров анъаналарини давом эттириб, уни эслаб, қадрлаган ҳолда Содиқ Раҳмонов ижоди гўёки ўтмиш ва ҳозирги замонни боғлаб турувчи кўприк вазифасини ўтамоқда. Кўргазма экспозициясидан унинг мусиқа ва назмга мурожаат қилган ҳолда яратган “Лазги”, “Ноғора чалаётган бола” каби асарлари ўрин олган. Ўтмишнинг буюк шоирлари ва мусаввирлари ҳақида ҳикоя қилувчи “Алишер Навоий ва Ҳусайн Бойқаро”, “Камолиддин Беҳзод”, “Алишер Навоий ва гўзал қизлар” асарлари алоҳида аҳамият касб этади. Албатта Она Ватан мавзуси акс этган ижод намуналари рассомнинг матоларида шеърият каби акс этиб туради.
Халқимиз тарихининг кўп асрлик анъаналарини ўзида мужассам этган 70 дан ортиқ санъат асарлари ўрин олган мазкур кўргазма шу йил 12 майгача давом этади.

12 апрель куни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъат музейида халқимизнинг ардоқли фарзанди, ўзбек шеъриятининг ёрқин намоёндаси, Ўзбекистон халқ шоири Муҳаммад Юсуф таваллудининг 65 йиллиги муносабати билан  ёш ижодкорлар  ўртасида  шоир сиймосини яратиш бўйича “Муҳаммад Юсуф тимсоли тасвирий санъат асарларида” номли  танлов-кўргазмасининг очилиш ва иштирокчиларни тақдирлаш  маросими ташкил этилди.

Кўргазмани очиб берган Ўзбекистон Бадиий академияси раиси, Ўзбекистон халқ рассоми, академик Акмал Нур ўз сўзида халқимизнинг севимли шоири Муҳаммад Юсуфнинг ўзбек шеърияти оламида тутган ўрни ва ижоди ҳақида тўхталиб ўтди ва шоирнинг оила аъзолари ва мухлисларини, кўргазмада иштирок этаётган  барчани ушбу кун билан табриклади.

Тадбир меҳмони, Ўзбекистон халқ шоири Усмон Азим сўзга чиқиб, ардоқли  шоир ҳақида фикрларини баён этди.

Маълумки, “Муҳаммад Юсуф” номидаги жамоат фонди, “Олтин қалам” газетаси таҳририяти, Ўзбекистон Бадиий академияси, Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси, Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти ҳамда  ҳамкор ташкилотлар томонидан  икки босқичда ташкил этилган мазкур танловнинг биринчи босқичи жорий йил 5 мартда, иккинчи босқич апрель ойининг биринчи ўн кунлигида бўлиб ўтди. 4 та йўналишда уюштирилган ушбу танловга келиб тушган ишлар, Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти профессор-ўқитувчилари, “Муҳаммад Юсуф” номидаги жамоат фонди  вакиллари томонидан баҳоланди.

Биринчи йўналиш – Муҳаммад Юсуф сиймосини яратиш йўналиши бўлиб, унда ғолибликни қўлга киритган иштирокчилар қуйидаги мукофотлар билан тақдирландилар:

1- ўрин ғолиби – Жумаев Зиёдулло диплом, шоир асарлари тўплами, 1000 000 сўм пул мукофоти;

2- ўрин ғолиби – Улуғбек  Маматурдиев, Жавоҳир Ниёзов диплом, шоир асарлари тўплами, 700 000 сўм пул мукофоти;

3-ўрин ғолиби – Зилола Назарова, Илҳом Тўраев диплом, шоир асарлари тўплами, 500 000 сўм пул мукофоти;

Иккинчи йўналиш –  Ҳайкалтарошлик асарлари учун икки кишидан иборат рағбатлантирувчи мукофот совриндорлари – Сарвар Раҳимов ва Маъмуржон Маҳмудов диплом, шоир асарлари тўплами ва пул мукофоти билан тақдирланди.

1-ўрин – Элмурод Исмоилов диплом, шоир асарлари тўплами ва va 1 000 000 сўм пул мукофоти;

2-ўрин – Юсуф Келдиёров, Жамол Расулов диплом, шоир асарлари тўплами ва 700 000 сўм пул мукофоти;

3-ўрин – Maфтуна Одилова, Набижон Зоиров, Нодир Шаҳобиддинов  диплом, шоир асарлари тўплами ва 500 000 сўм пул мукофоти билан тақдирланди.

Шунингдек 4 та рағбатлантирувчи мукофот совриндорлари диплом,  шоир асарлари тўплами ва пул мукофоти билан тақдирланди.

Учинчи йўналиш – шоир шеърларига ишланган энг яхши тасвирий санъат асарлари учун 4 кишидан иборат рағбатлантирувчи мукофот совриндорлари : Тоҳиржон Турғунбоев, Садбарой Йўлдошева, Магамет Аҳмедов, Mуҳаммадали Қаюмов диплом, шоир асарлари тўплами ва пул мукофоти билан тақдирланди.

Учинчи йўналишда 1-ўрин соҳиби Асадбек Жумақулов диплом, шоир асарлари тўплами ва 1 000 000 сўм пул мукофотига эга бўлди.

2-ўрин Кенжаев Беҳзодга насиб этди ва диплом, шоир асарлари тўплами ҳамда 700 000 сўм пул мукофоти олди.

3-ўринни Беҳзод Зоиров эгаллади ва диплом, шоир асарлари тўплами ҳамда 500 000 сўм пул мукофоти билан тақдирланди.

Танлов кўргазманинг тўртинчи йўналиши – шоир ижодига бағишланган илмий-оммабоп мақола учун: 4 кишидан иборат рағбатлантирувчи мукофот совриндорлари Шаҳло Собиржонова,  Муҳсина Акбархўжаева, Сарвиноз Шаропова, Дилрабо Яҳёева диплом, шоир асарлари тўплами ва пул мукофоти билан тақдирланди.

Мазкур йўналишда 1-ўрин Камола Мирзажоновага насиб қилди ва  диплом, шоир асарлари тўплами ва 1 000 000 сўм пул мукофотига эга бўлди.

2- ўрин соҳибаси Maрғуба Қаҳрамонова диплом, шоир асарлари тўплами ҳамда 700 000 сўм пул мукофоти олди.;

3- ўрин ғолибаси Нилуфар Саидова эса диплом, шоир асарлари тўплами ҳамда 500 000 сўм пул мукофоти билан тақдирланди.

Ғолибларнинг  асарлари  Андижондаги Муҳаммад Юсуф мемориал музейи, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси музейи ва шоирнинг уй музейидан ўрин олади.

Ушбу танлов-кўргазма ташкилотчилари ва ҳомийларини тақдирлаш учун  даврага  шоирнинг рафиқаси Назира Ассалом таклиф этилди. Ушбу тадбирни ташкил этганларга миннатдорлик билдирган Назира Ассалом  келгусида шоир таваллудининг 70 йиллигини бундан-да кенг қамровда ўтказиш таклифини айтиб ўтди.

Назира Ассалом томонидан мазкур танлов-кўргазмани ташкил этишда алоҳида фаоллиги учун Ўзбекистон Бадиий академияси раиси Акмал Нур, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси раиси Сирожиддин Саидов, Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи директори Гулабза Қаршиева, Камолиддин Беҳзод номидаги  Миллий рассмолик ва дизайн институти ректори Нодирбек Сайфуллаев, Ўзбекистон нодавлат нотижорат ташкилотларини қўллаб-қувватлаш Миллий Ассоциацияси раиси Улуғбек Юсупов, ҳомий Фарҳод Ҳалимов тақдирланди.

5 апрель куни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ходимлари Ўзбекистон Мудофаа вазирлиги Чирчиқ олий танк қўмондон-муҳандислик билим юртида давлат Соҳибқирон Амир Темур таваллудининг 683 йиллиги муносабати билан ўтказилган маънавий-маърифий тадбирда иштирок этди.

Тадбирда Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра саньати музейи директори Гулабза Қаршиева ҳамда миниатюрачи рассом Камол Мирзаев,  Чирчиқ ҳарбий прокуратура ходимлари иштирок этишди.

Тадбирда Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра саньати музейи директори Гулабза Қаршиева ҳамда миниатюрачи рассом Камол Мирзаев,  Чирчиқ ҳарбий прокуратура ходимлари иштирок этишди.

Унда Г.Қаршиева “Шарқ миниатюра санъат қадрият сифатида” мавзуида қилган маърузасида улуғ бобокалонимиз Амир Темур ва темурийлар даврида маданият ва санъат, жумладан, миниатюра санъати гуркираб ривожлангани, тарихда Соҳибқирон илм-фан пешвоси сифатида ҳам ном қолдирганини таъкидлаб ўтди.

Тадбир сўнггида ҳарбий билим юртининг Маданият марказида курсант ва аскарлар, ўқувчи ва талабалар миниатюрачи рассом Камол Мирзаев ҳамда шогирди Сардор Маҳкамовнинг Шарқ лирикаси ва саркарда Амир Темур ҳаётига бағишланган туркум миниатюра асарларидан иборат кўчма кўргазма билан яқиндан танишдилар.

16 март куни Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида халқ чолғу асбоблари устаси Раҳматилла Зокировнинг «Соғинч» номли шахсий кўргазмаси очилди. Мазкур кўргазма устанинг отаси ва устози, чолғу асбоблари устаси  Ҳусан Зокиров хотирасига бағишланди.

Санъатнинг мусиқий шакли чолғу асбоблари орқали ҳаёт касб этади, бу жараёнда товушлар қатори ва унга асосланган оҳанглар вужудга келади. Шунинг учун ҳам юксак маҳорат билан яратилган чолғу асбоби ундан чиқаётган мусиқа тўлқинини қабул қилишимизда катта аҳамиятга эга. Раҳматилла Зокиров ўзбек чолғу асбоблари устачилигининг наслий давомчисидир.

Раҳматилла Зокиров 1947 йилда Тошкент шаҳрида таваллуд топган. У болаликдан чолғу асбобларини яратиш жараёнида ўз ишларига қалбини бахшида этишини кўрган. Ўшандан буён Р.Зокиров ушбу мафтункор ҳунар билан қизиқиб қолади ва ҳозирга қадар кўп йиллик анъаналарни давом эттириб келмоқда.

Кўргазма ўз ҳаётини севимли ишига бағишлаган инсон, муаллифнинг падари бузруквори ва устози Ҳусан Зокиров ( 1913-1963) га бағишланди. Ҳусан Зокиров халқ чолғу асбобларини яратишда мусиқанинг ўзига хос маромини ҳис қилган усталардан бири. Уста яратган чолғуларда Тоҳир Ражабий, Қобил Усмонов, Атхам Худойқулов ва бошқа таниқли мусиқачилар ижро этишган.

Раҳматилла Зокиров отаси билан бирга ижод қилган ва асбобларни яратишган вақтларни соғинч билан эслайди, ёш уста ўз устози ва отасидан мусиқа асбобларини яратиш борасида бошланғич маълумотларни ўзлаштиради.

Чолғу асбобларини яратишда ёғоч тури ва унга ишлов бериш жараёни муҳим рол ўйнайди.  Чолғу тут, нок дарахтлари, чинор, ёнғоқ, ўрик ва бошқа мевали дарахатлардан тайёрланади. Мева дарахтларининг ёғочи мусиқа асбобидан таралаётган товушнинг жарангли ва текис чиқишида муваффақият касб этади. Бунда асбобларнинг танаси, пардаси, бўйин ва бош қисми турли дарахт навларидан тайёрланади. Раҳматилла Зокиров томонидан яратилган ҳар бир мусиқа асбоби садаф билан қадалган ва гул нақшлари билан безатилган.

Кўргазма ташкилотчилари сўзларига кўра, чолғу асбоблари яратувчи ҳунармандларнинг шахсий кўргазмаси яқин йиллардан бери биринчи марта ташкил этилди. Зеро, бу йўналишдаги ҳунармандлар ҳам саноқлидир. Кўргазма ёшларнинг ҳунармандчиликнинг бу турига қизиқишини орттириш, авлодларга етказилишида муҳим аҳамият касб этади.

31 мартга қадар давом этадиган кўргазмада уста томонидан яратилган дутор, танбур, рубоб, тор, ғижжак сингари 20 дан зиёд чолғу асбоблари ўрин олган. Шарқнинг ажойиб сирли мусиқасини юзага келтирувчи мусиқа асбоблари ўзбек халқининг кўп асрлик мусиқий маданиятининг ажралмас қисмидир.

2019 йил 16 март куни соат 11:00 да Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида “Эътироф” Миллий мукофоти совриндори, мусиқа асбоблари устаси Рахматилла Зокировнинг “Соғинч” номли Падари бузруквори ва устози Хусан Зокиров хотирасига бағишланган шахсий кўргазмаси очилади.
Кўргазмада уста томонидан яратилган 20 дан зиёд мусиқа асбоблари: дутор, тамбур, рубаб, тор, гижжак намойиш этилади.

Маълумот учун телефон: (71) 256–28–32

1 март куни Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Камолиддин Беҳзод номидаги Давлат мукофоти соҳиби, рассом Тойир Болтабоевнинг “Аждодлар мадҳи” номли шахсий кўргазмаси очилди.

Рассом 1959 йил 6 августда Тошкент шаҳрида ўқитувчи оиласида таваллуд топган. 1972 йилдан Ўзбекистон халқ рассоми Чингиз Аҳмаров устахонасида сабоқ олган. 1975 йилда П.П.Беньков номли Республика рассомлик билим юртининг Бадиий безак бўлимига ўқишга киради ва устозлари Медат Кагаров ҳамда Марат Содиқовлар қўлида таҳсил олади. Кейинчалик 1981-1985 йилларда Низомий номидаги Тошкент Давлат Педагогика университети рангтасвир мутахассислиги бўйича кечки бўлимда, Ўзбекистон халқ рассоми Малик Набиев устозлигида таҳсил олади.

Рассомнинг ижодий фаолияти 1982 йили “Усто” бирлашмаси қошида ташкил қилинган миниатюра тажриба устахонасидан бошланади. Устахонада у Ўзбекистон халқ рассоми Чингиз Аҳмаров, Шомаҳмуд Муҳаммаджоновлардан мусаввирлик санъатини ўрганади. 1988 йилда Россиядаги “Палех” миниатюра устахонасида рассом Н.Голиковдан ҳам сабоқ олади.

1983 йилдан бошлаб ижодкор ўзининг халқ амалий санъати ва ижодий ишлари билан Республика ва xорижий, жумладан, Россия, Венгрия, Польша, Шри-Ланка, Покистон, Малайзия, Ҳиндистон, Дания, Франция, Германия, АҚШ сингари мамлакатларда ўтказиладиган кўргазмаларда иштирок этиб келмоқда.

1986 йили Т.Болтабоев устози Чингиз Аҳмаров тавсияси билан Ғайрат Камолов, Хуршид Назировлар билан бирлашиб “Санойи нафиса” ижодий гуруҳини ташкил этади.

1986 йилдан бошлаб ўз ижодий фаолияти давомида ўнлаб деворий асарларни яратган. Ушбу маҳобатли асарлардан Темурийлар тарихи Давлат музейи, Олий Мажлис биноси, махсус қоғоз ишлаб чиқариш зарбхонаси биноси, Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Қабуллар уйи”, ҳорижий меҳмонлар учун Марказий (Шератон) меҳмонхонаси, Янги Ангрен маданият саройи, Олмалиқ шаҳри оромгоҳи биноси, Париждаги Ўзбекистон элчихонаси биноси, Исломобод халқ санъати музейи биноси ва бошқалар алоҳида аҳамиятга эга.

Шунингдек, Т.Болтабоев, 1998 йил “Алпомиш” достони ва 2001 йил Алишер Навоийнинг “Хамса” асари асосида чизилган 6 донадан иборат Ўзбекистон маркалари муаллифи. 2003 йили Америкада нашр этилган Алишер Навоийнинг “Лисон-ут тайр” асарига  ишланган 18 та иллюстрациялар муаллифи.

Aждодлар хотираси – ўтмиш ва келажакни боғлаб турувчи кўприк эканлиги ҳеч кимга сир эмас. Тойир Болтабоевнинг асарларида тарихий мавзулар асосий ўринни эгаллаган бўлиб, уларда чуқур маъноли ғоялар акс эттирилган. Ушбу асарларни томоша қила туриб, томошабин беихтиёр  аждодларимиз яшаб ўтган даврни кўз олдига келтира олади. Тойир Болтабоев ўз ижодий фаолияти давомида мана шундай ғояга таянган ҳолда аждодларимиз тарихини мадҳ этувчи жуда кўплаб асарларни яратиб келмоқда.

1985 йил Т. Болтабоев Ўзбекистон рассомлар уюшмаси, фахрий ёрлиқлари, 1995 йил ЮНЕСКО ва БМТнинг “Халқаро уста” гувоҳномаси, 2002 йил Ўзбекистон Бадиий Академияси дипломи билан тақдирланган. 1997 йил Покистонда халқаро Гранд фестиваль ғолиби бўлган. Самарали ижодий фаолияти учун 1997 йил Камолиддин Беҳзод номидаги Давлат мукофоти совриндори, 2011 йил – «Шон-шараф» II даражали медали (Россия), 2014 йил «Муваффақият ва ютуқлар учун» медали (Қозоғистон) билан такдирланган. 1988 йилдан Ўзбекистон рассомлар уюшмаси аъзоси.

Бугунги кўргазмадан рассомнинг 70 дан ортиқ миниатюра, маҳобатли рангтасвир асарларидан намуналар, ҳамда фото асарлари ўрин олган бўлиб, уларда тарихий шахсларнинг тасвири алоҳида ўринни эгаллайди.

Кўргазма 15 мартга қадар давом этади.

2019 йил 1 март куни 17:00 да Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Камолиддин Беҳзод номидаги Давлат мукофоти соҳиби, рассом Тойир Болтабоевнинг “Аждодлар мадҳи” деб номланган шахсий кўргазмаси бўлиб ўтади.

Кўргазма 1 мартдан 15 мартга қадар давом этади.

Маълумот учун телефонлар: 71 256-28-32; 252-11-46

25 февраль куни Ўзбекистон Бадиий академияси анжуманлар залида Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюраси санъати музейи ҳамда Япониянинг Аичи санъат университети ўртасида  Ўзбек қоғози ва миниатюрасини ўрганиш бўйича илмий-ижодий ҳамкорлик меморандуми имзоланди.  

Лойиҳанинг асосий мақсади юртимизда сақланаётган қадимий қоғозлар таркибини Япониянинг энг замонавий электрон микроскопларида  ва бошқа илмий технологик воситаларида таҳлил қилиш, таркибини, унинг хитой қоғозларидан фарқли хусусиятлари ҳамда тайёрланиш технологияларини ўрганиш ва ушбу қоғозларни эски технология асосида ишлаб чиқаришни таъминлашдан иборат.

Ўзбек адабиётининг чин маънодаги пойдевори, минглаб байтлар муаллифи бўлмиш ҳазрати Алишер Навоий асарлари неча асрлардирки, Шарқу Ғарбда кенг ўрганилиб келинаётир. Ҳазрат Навоий қолдирган шоҳ байтлар ўзининг тарбиявий аҳамиятга эга эканлиги билан ажралиб туради. Инсонни маънавий жиҳатдан камолотга етакловчи байтлар замирида Навоий образи, комил инсон тимсоли гавдаланганлиги шубҳасиз. Жорий йилнинг 9 февраль санасида шоирнинг 578 йиллиги юртимизда кенг нишонланди.

Юртимизда маънавий-маърифий, маданий тадбирларнинг юксак савияда уюштирилаётгани шоир хотирасига билдирилган чексиз эҳтиром ифодасидир. Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон Республикаси санъат арбоби, Ўзбекистон Бадиий академияси академиги, профессор Саъдулла Абдуллаевнинг “Мир Алишер Навоийга эҳтиром” номли шахсий кўргазмаси ҳам айнан шоирнинг таваллуд куни муносабати билан ташкил этилган. Чирчиқ олий танк қўмондонлик-муҳандислик билим юртининг бир гуруҳ курсантлари 10 февраль – дам олиш кунидан унумли фойдаланиб, мазкур музейда ташкил этилган кўргазмага ташриф буюрдилар.

Навоий шахси ва унинг ижодига бағишлаб қатор туркум асарлар яратган рассом ўз кўргазмасида санъат ихлосмандлари диққатига 20 дан ортиқ асарларни тақдим этди. Шарқ лирикаси бўёқларга жо бўлган кўргазма давомида бўлғуси офицерлар рассом билан яқиндан танишиш имконига эга бўлишди.

Саъдулла Абдуллаев билан мазмунли ўтган суҳбат давомида рассом болалик чоғларида ҳарбий бўлишни орзу қилгани, аммо тақдир тақозоси уни санъат оламига етаклаб, фаолиятини Шарқ мумтоз адабиёти билан чамбарчас боғлаганлигини айтиб ўтди.

Йиллар давомида “Навоий ва Ҳусайн Бойқаро Ҳиротда”, “Ҳирот оқшомлари” триптихи, “Ўзбек Ренессанси” триптихи,  “Амир Темурнинг бунёдкорлик ишлари”, “Самарқанд билан хайрлашув”, “Осмонинг беҳубор бўлсин Туркистон”, Заҳириддин Муҳаммад Бобурга бағишланган “Фарғона ҳаёли”, “Зебунисо” каби туркум асарлар яратди. Шу билан бир қаторда “Ҳирот тонги”, “Келгил эй ёр”, “Ғазал мулкининг султони”, “Дил аҳли. Абдураҳмон Жомий Самарқандликлар даврасида” каби полотнолар ҳам ижодкорнинг репертуаридан ўрин олди. Учрашувнинг қизиқарли ва таассуротларга бой ўтишини таъминлаган Шарқ миниатюра санъати музейи директори Гулабзал Қаршиева рассом ижоди хусусида тўхталиб ўтар экан, шудай деди:

— Бугунги учрашув курсантлар маънавиятини юксалтиришда муҳим аҳамиятга эга саналади. Чунки Саъдулла Абдуллаев ижоди чин маънода миллий руҳда яратилган, маърифатга ошно. Мусаввир ижоди билан танишар экансиз, бунда сиз ижодкорнинг тасвириётида турли йўналишларга дуч келасиз. Шундай бўлсада, асарларида миллий маданият ва бадииятимизнинг юксак ривожланишига ҳисса қўшган шахслар ва буюк ижодкорларнинг шахси ҳамда асарлари қаҳрамонларига дуч келаверасиз.

Ҳа, чиндан ҳам рассом билан ўтган ижодий учрашувда курсантлар Навоий ҳазратларининг ноёб мероси ҳақида қизиқарли маълумотларга эга бўлдилар. Айниқса, шоирнинг ғазалларига басталанган дилтортар қўшиқлар учрашувнинг бадииятини янада оширди.

— Навоий ғазалларини ёд билишдан, уни англамоқликнинг жуда катта фарқи бор экан, — дейди курсант Ойбек Муҳиддинов. Навоий ижоди билан ўқув дарсларида танишганмиз. Аммо бугун шуни англадимки, унинг серқирра ижодини англамоқлик ва ундаги сўзларга амал қилмоқлик биз ҳарбийлар учун ҳам жуда муҳим. Чунки ҳақиқий инсоний фазилатлар, ватанпарварлик туйғуси ҳазрат Навоий ижодида тўлақонли ёритилиб, биз ҳарбийлар учун ибрат бўладиган жиҳатлари кўп. Келгусида албатта, хизматим фаолиятида Навоий асарларини чуқур ўрганиш ниятидаман. Рассом билан учрашув эса бизнинг ҳарбий ҳаётимизда янги саҳифани очди ва унутилмас таассуротларга бой бўлди.

Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ва Чирчиқ олий танк қўмондонлик-муҳандислик билим юрти ҳамкорлигида ташкил этилган учрашув сўнггида курсантлар билан академик мусаввир Саъдулла Абдуллаев иштирокида Шарқ миниатюра музейига экскурсия уюштирилди.

                        Чирчиқ олий танк қўмондонлик-муҳандислик билим юрти

                                                       музейи мудири,Қуролли Кучлар хизматчиси

7 февраль куни Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон Республикаси санъат арбоби, академик Саъдулла Абдуллаевнинг шу номли шахсий кўргазмаси очилди. Алишер Навоий буюк шоир, мутафаккир, ўзбек адабий тили ва адабиётининг асосчиси ва давлат арбоби сифатида ўз даври ижтимоий-маданий ҳаёти, хусусан, тасвирий санъат ривожига катта ҳисса қўшган. Бу давр илм-фан, маданият, жумладан, меъморлик, хаттотлик ва китобат санъати равнақ топган замон сифатида жаҳон тамаддунидан ўрин олган.

Алишер Навоий нафақат шоир, давлат арбоби, балки адабиёт назариётчиси, мусаввир, мусиқачи, тарихчи, хаттот ҳам бўлган. Бир неча санъат турларининг билимдони эканлиги достонларининг умумий ғоявий-бадиий мазмунига сингдирилган ҳолда, асарда юз берувчи воқеалар билан уйғунликда бадиий услубда акс этган.
Кўплаб ижодкорларнинг жумладан, ҳаётлик давридаёқ катта шуҳрат қозониб, “аср нодири”, “мусаввирлар пешвоси” дея эъзозланган устод Камолиддин Беҳзод ва бир қанча санъаткорларнинг камол топишида шоирнинг ҳиссаси беқиёс.

Маълумки, бир неча юз йиллар давомида олимлар ва ижодкорлар учун Алишер Навоий шахси ва унинг ижодий мероси туганмас илҳом манбаи бўлиб келмоқда.
Буюк мутафаккир таваллудининг 578 йиллигига бағишлаб ўтказилаётган кўргазма, унинг ижодини чуқур ўрганиб, асарлари ғояларининг туб моҳиятини англаган ҳолда, ижодий фаолияти давомида ҳазрат Алишер Навоийга эҳтиромини қайта-қайта изҳор этаётган серқирра ижодкор, Ўзбекистон Республикаси Санъат арбоби, Ўзбекистон Бадиий академияси академиги, профессор Саъдулла Абдуллаевнинг шоир шахси ва ижодий қаҳрамонларига бағишланган туркум асарларидан ташкил топган.

Саъдулла Абдуллаев ижодида Алишер Навоий мавзуси муҳим ўрин тутади. Рассомнинг илк ижодий асарлари, 1966 йил П.П.Беньков номидаги Рассомлик билим юрти диплом иши ҳам Алишер Навоийнинг “Лайли ва Мажнун” достонига бағишланган эди. Кейинчалик, Санкт -Петербургнинг И.Репин номидаги Рангтасвир, ҳайкалтарошлик ва меъморлик институти “Театр безаги декорацияси” бўлими Битирув диплом ишида ҳам шу мавзуни давом эттириб, “Лайли ва Мажнун” балет постановкаси саҳна безаги эскизлари бадиий ечимига бағишланган асарларни яратади.

С.Абдуллаев, Алишер Навоий ижодининг нафақат мухлиси, қайсидир маънода тадқиқотчиси ҳамдир. Бу унинг асарларида ҳамда педагогик фаолиятида акс этади. 1990 йилларга келиб, “Навоий ва Ҳусайн бойқаро Ҳиротда” (1991), “Алишер Навоий Самарқандда” (1992), “Ҳирот оқшомлари” триптихи (1995), “Ўзбек Ренессанси” триптихи серияси – “Амир Темурнинг бунёдкорлик ишлари” (1997-98) – “Самарқанд билан хайрлашув”, “Осмонинг беғубор бўлсин Туркистон” (1998), Заҳириддин Муҳаммад Бобурга бағишланган “Фарғона хаёли”, “Зебунисо”туркум асарлари дунёга келди.
2000 йиллардан Саъдулла Абдуллаев ушбу мавзуни давом эттириб, бир қанча катта ўлчамдаги полотноларни яратди. “Ҳирот тонги” (2000), “Келгил эй ёр” (2006), “Ғазал мулкининг султони” (2015), “Дил аҳли. Абдураҳмон Жомий Самарқандликлар даврасида” (2015-17), “Амир Темур мақбараси зиёрати. Алишер Навоий ва Абулайс Самарқандий” (2019) каби асарлари шулар жумласидандир.

Рассом тасвирий санъатнинг турли йўналишларида ва турли мавзуларда асарлар яратса-да, уни ички бир туйғу мумтоз мавзуга, миллий маданият ва бадииятимиз юксак ривожланишига ҳисса қўшган тарихий шахслар ва буюк ижодкорларнинг шахси ҳамда асарлари қаҳрамонларини яратишга ундайверади.

Саъдулла Абдуллаевнинг асарлари Ўзбекистон Давлат санъат музейи, БКД фонди, Швейцария, Финляндия, Литва, Россия, Эрон, Қозоғистон галереялари фонди ва шахсий коллекцияларда сақланмоқда.
Экспозициядан рассомнинг ҳазрат Алишер Навоий шахси ва унинг асарлари қаҳрамонларига бағишланган 20 дан ортиқ асарлари ўрин олган.
Кўргазма шу йилнинг 24 февралига қадар давом этади.

Шу йилнинг 7 февраль куни соат 15:00 да  Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида Ўзбекистон халқ рассоми, Ўзбекистон Бадиий академияси академиги Саъдулла Абдуллаевнинг “Ҳазрат Навоийга эҳтиром” номли шахсий кўргазмасининг очилиш маросими бўлиб ўтади.

9 февраль – буюк мутафаккир Алишер Навойи таваллуд топган кун муносабати бидан ташкил этиладиган кўргазма доирасида  адабий-бадиий тадбир ҳам уюштирилади.

Бола дунёси ўзгача, шу боис ҳам беғубор, оппоқ тилаклар билан чизилган расмларда она–табиат, болалик дунёси, қувонч ва табассум, оилага бўлган меҳр, чарақлаган қуёш, ажойиб манзаралар болаларнинг биз яшаб турган дунёни қандай кўриши, уларга муносабатини билдиради. Бугунги кунда қилинаётган  барча ишлар фарзандларимизнинг бахту саодати, уларнинг ёруғ келажаги учун амалга оширилмоқда. Одобли, билимдон ва ақлли, меҳнатсевар, она Ватанга садоқат руҳида тарбияланаётган  фарзанд нафақат ота-онанинг, балки бутун жамиятнинг энг катта бойлигидир.

Мамлакатимиз оммавий ахборот воситалари учун ташкил этилган мазкур тадбирда таъкидланганидек, 29 та хорижий мамлакат ва юртимиз болалари ижодини Тошкентда жамлаган VII халқаро болалар расмлари биенналеси дунё болалари дўстлигини  янада жипслаштиришга ҳам хизмат қилади.

2004 йилдан бери ҳар икки йилда бир марта ўтказиб келинаётган “Тошкент қувончлари” VII халқаро болалар расмлари биенналесида иштирокчи давлатлар сони йилдан– йилга ортиб бориши ва қатнашаётган ишларнинг савияси ушбу танловнинг болалар ҳаётида муҳимлигини исботлайди.

— “Тошкент қувончлари” VII халқаро болалар расмлари биенналесини ўтказишдан асосий мақсад – янги иқтидорларни излаб  топиш, Ўзбекистон болаларини дунёдаги тенгдошлари ижоди билан яқиндан таништириш, уларнинг дўстлигини мустаҳкамлаш, қолаверса, жаҳон тарихи ва маданиятига қизиқишини янада оширишдир, — деди Ўзбекистон Бадиий академияси раиси А.Нуридинов.

Танловга 5 ёшдан 15 ёшгача ижодкор болаларнинг тўрт мингдан ортиқ расмлар қабул қилинди, улардан 1000 га яқини ўзбекистонлик, қолгани эса чет мамлакатлар болалар ишларидир.

Айтиб ўтиш жоизки, болалар ишлари 3 гуруҳга, яъни 5 ёшдан 7 ёшгача, 8 ёшдан 12 ёшгача ва 13 ёшдан 15 ёшгача ажратилиб, баҳоланади.

“Тошкент қувончлари” VII – Халқаро болалар расмлари Биенналеси ғолиблари учун қуйидаги мукофотлар қўйилган: 1 та Гран–при, 7 та олтин, 7 та кумуш, 7 та бронза медаллари. Иштирокчиларга эса сертификатлар тақдим этилади.

Албатта, 4 мингдан зиёд ишларни баҳолаш осон эмас. Шу боис ҳам ҳайъат аъзолари республикамизнинг энг таниқли рассомларидан таркиб топган.

11 декабрь куни Тошкент вилояти Паркент туманидаги 33-умумтаълим мактабида буюк адиб ва жамоат арбоби Чингиз Айтматов бюстининг очилишига бағишланган тантанали тадбир бўлиб ўтди.

Маълумки, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 2 апрелдаги “Буюк адиб ва жамоат арбоби Чингиз Айтматов таваллудининг 90 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида”ги қарори билан  адиб таваллудининг 90 йиллиги юртимизда кенг нишонланмоқда.

Тошкент вилояти ҳокимияти мутасаддилари, Ўзбекистон ва Қирғизистон Ёзувчилар уюшмалари, Республика қирғиз миллий маданий маркази вакиллари, таниқли адабиётшунос олимлар, ўқувчи-ёшлар иштирок этган тадбирда таъкидланганидек, Чингиз Айтматов нафақат қирғиз эли, балки бутун башарият аҳли, жумладан, ўзбек халқи учун ҳам азиз ва қадрли сиймо, чин дўст ҳам эди.

Ч.Айтматовнинг қарийб барча асарлари ўзбек тилида нашр этилган. Айтматов ўзбек адабиёти, умуман, ўзбек маданияти тарихини юксак баҳолаб, «Қадим-қадим ўзбек маданиятининг Ўрта Осиёга кўрсатган таъсирини кўҳна Византиянинг қадим Русга кўрсатган таъсири билан қиёслаш мумкин», деб ҳисоблайди.

Атоқли адибнинг мазкур бюсти истеъдодли ҳайкалтарош Баҳром Норбоев томонидан яратилди.

Извините, но эта статья доступна только на RU.

21 ноябрь куни Ўзбекистон Бадиий академияси Бадиий ижодкорлар уюшмаси анжуманлар залида “Марказий Осиё китобат санъати ва миниатюраси” мавзуида республика илмий-амалий конференцияси бўлиб ўтди.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи директори Гулабза Қаршиева илмий-амалий конференцияни очиб берди.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи томонидан  “Ўзбекистон миниатюра санъати: генезиси, эволюцион жараён ва истиқболи” фундаментал лойиҳаси доирасида ўтказилган мазкур конференцияда  ҳам музейда намойиш этилаётган  XIV – XVI аср Самарқанд, Бухоро миниатюра мактбалари намуналари бўйича олиб борилган илмий-тадқиқотлар ҳақида сўз борди.

Жаҳон маданиятидан муносиб ўрин олган, Шарқ халқларининг муштарак бадиий мероси ҳисобланадиган миниатюралар китобот санъатининг таркибий қисми бўлиб, улар қадимги нодир қўлёзмаларни зийнатлаш баробарида, мазкур асарлардаги  илғор инсонпарварлик ғояларини, эзгу интилиш ҳиссини, гўзаллик тўғрисидаги тасаввурни ифодалашга ҳам хизмат қилган. Қадимий қўлёзмаларга чизилган миниатюралар – мўъжаз суратлар, китоб зийнатларининг нақшинкор хусусиятига эга, улар яратилган давр ижодкорлари дунёқараши, кишиларнинг маданияти, тафаккур тарзи билан бевосита боғлиқдир.

Турли санъаткорлар – хаттот, мусаввир, музаҳҳиб, муқовасоз, жадвалкаш ва бошқаларнинг ижодий ҳамкорлигида  яратилган нодир қўлёзмалар ўша давр  ижтимоий-маданий ҳаётини, бадиий-эстетик қарашларни ўрганишда қимматли манбадир. Яқин ва Ўрта Шарқдаги илм-фан ва маданий марказлари бўлмиш Бағдод, Табриз, Самарқанд, Бухоро, Ҳирот, Шероз каби шаҳарларда X-XIX асрларда фаолият кўрсатган миниатюра мактаблари даврнинг ижтимоий-маданий ҳаётида муҳим рол ўйнаган.

Шу йилнинг сентябрь ойида Туркия Республикасининг Истанбул  шаҳридаги Тўпқопи саройи, Турк ва Ислом асарлари музейлари фондида сақланаётган Алишер Навоий  портрети ҳамда 18 та қўлёзмага ишланган миниатюра ва безаклар нусхасининг беғараз совға қилинганлиги музей фондини XIV – XVI аср китобат санъати дурдоналари билан бойитди. Улар энди илмий-тақиқот нуқтаи назаридан бебаҳо манбага эга бўлди.

Конференцияда миниатюра санъатини ўрганишнинг илмий-назарий аспектлари, тарихий манбаларда китобат санъати ва миниатюра ҳақида, Шарқ мумтоз адабиёти ва миниатюра санъати, хаттотлик санъати, тасаввуф ғоялари ва унинг миниатюрада акс этиши, миниатюра – ўрта асрлар    меъморчилиги ва  амалий санъатини ўрганиш манбаси сифатида, музейларда миниатюра асарларини сақлаш ва уларни намойиш этиш муаммолари масалалари муҳокамаси назарда тутилган бўлиб, ўзаро фикр алмашиш, аждодларимизнинг бой маънавий меросидан янада кўпроқ баҳраманд бўлиш ва энг асосийси, ёш ижодкорлар, тадқиқотчиларни изланишга, муттасил меҳнат қилишга рағатлантириш билан муҳим аҳамият касб этади.

Конференцияда таъкидланганидек, “Марказий Осиё китобат санъати ва миниатюраси” мавзуидаги республика илмий-амалий конференцияси материаллари тўпламига киритилган мақолаларда баён қилинган мулоҳазалар ва улар асосида чиқарилган теран илмий хулосалар миниатюра санъатини янада кенг тарғиб қилиш ва ёшларимизнинг изланишларини қўллаб-қувватлашга ўзига хос ҳисса бўлиб қўшилади ҳамда ёш мусаввирлар учун илҳом, ёш тадқиқотчилар учун эса зарур илмий-назарий манба бўлиб хизмат қилади.

Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейида 2018 йил 21 ноябрь куни миллий тасвирий санъатимизнинг негизи ҳисобланадиган миниатюра санъатини янада кенгроқ тарғиб қилиш, дунё музейларида сақланаётган Самарқанд, Бухоро миниатюра мактаблари намуналарини ўрганиш мақсадида ташкил этилаётган “Марказий Осиё китобот санъати ва миниатюраси” номли Республика илмий-амалий конференцияси бўлиб ўтади.

Конференция 2018 йил 21 ноябрь соат 10.00 да бошланади.

Манзил: Ш. Рашидов кўчаси, 40-уй, Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи.

Ўзбекистон ва Туркия ўртасида маданий-маърифий алоқалар тобора равнақ топиб бораяпти.

Шу йилнинг апрель ойида  Ўзбекистон Бадиий академияси Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейининг бир гуруҳ ходимлари Туркияга ташриф буюрди. Мазкур илмий-ижодий гуруҳ Истанбул шаҳрида жойлашган Тўпқопи саройи музейи кутубхонаси ҳамда Турк ва Ислом асарлари музейида бўлиб, улар фондида сақланаётган қўлёзмаларни ўрганиш,тадқиқ этиш имконига эга бўлдилар. Илмий тадқиқот натижасида 170 дан ортиқ Шарқ китобот санъати намуналари нусхаси Туркия маданият ва туризм вазирлиги томонидан Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейига  тақдим этилди.

Шу кунларда Камолиддин Беҳзод Шарқ миниатюра санъати музейида давом этаётган “Шарқ китобот санъати дурдоналари” номли кўргазмада айнан  Тўпқопи саройи музейи кутубхонаси ҳамда Турк ва Ислом асарлари музейи фондларида сақланаётган китобот санъатининг ноёб дурдоналарининг факсимели нусхаларидан баҳра олиш имконияти яратилган.

Таъкидлаш жоизки,шу йилнинг сентябрь ойида  Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати ва  Тўпқопи саройи музейи, Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ҳамда Турк ва Ислом санъати музейи ўртасида музейлараро ҳамкорлик битими имзоланди.

Ушбу ҳамкорлик битими ҳамда кўргазма мамлакатларимиз ўртасидаги маданий-маърифий алоқаларнинг амалий ифодасидир.

Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ходимларидан иборат илмий-ижодий гуруҳ шу йилнинг апрель ойида ноёб, ўзининг ранг-баранглиги билан бугунги кунда ҳам барчани ҳайратга солаётган, дунёнинг турли музейларида сақланаётган китобот санъати дурдоналарини ўрганиш, тўплаш ва санъатга ихлосманд юртдошларимиз эътиборига ҳаволаш этиш мақсадида музей Туркиянинг Истанбул шаҳрида жойлашган Тўпқопи саройи музейи кутубхонаси ҳамда Турк ва Ислом асарлари музейи фондларида сақланаётган қўлёзмаларни ўрганди. Тадқиқот натижасида 170 дан ортиқ Шарқ китобот санъати намуналари  нусхаси Туркия маданият ва туризм вазирлиги томонидан Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейига  тақдим этилди.

18 сентябрь куни Камолиддин Беҳзод Шарқ миниатюра санъати музейида очилган “Шарқ китобот санъати дурдоналари” номли кўргазмада  Тўпқопи саройи музейи кутубхонаси ҳамда Турк ва Ислом асарлари музейи фондларида сақланаётган китобот санъатининг ноёб дурдоналарининг факсимели нусхалари намойишга қўйилди. Кўргазмада ушбу нодир коллекциянинг кичик бир қисми, жумладан, Камолидин Беҳзоднинг шогирди Маҳмуд Музаххиб асарлари, Ҳофиз Абру, Фирдавсий, Низомий, Саъдий асарларининг ноёб қўлёзмаларига ишланган миниатюралар, китобот санъатининг дурдоналари ўрин олган.

Мазкур кўргазманинг очилиш маросимидан аввал Ўзбекистон Бадиий академиясининг Анжуманлар залида бўлиб ўтган тадбирда Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати ва  Тўпқопи саройи музейи, Камолиддин Беҳзод номидаги Шарқ миниатюра санъати музейи ҳамда Турк ва Ислом санъати музейи ўртасида музейлараро ҳамкорлик меморандуми имзоланди. Ушбу тадбирда сўз олган Ўзбекистон Бадиий академияси раиси А.Нуриддинов, Ўзбекистон Республикаси маданият вазирининг ўринбосари К.Оқилова, Туркия Республикасининг мамлакатимиздаги Фавқулодда ва мухтор элчиси Аҳмет Башар Шен ва бошқалар мамлакатларимиз ўртасидаги маданий-маърифий алоқалар тобора равнақ топиб бораётганини, мазкур кўргазма ҳам унинг амалий ифодаси эканини таъкидлади.

Маълумки, қўлёзма китоблар билан боғлиқ бўлган мўъжаз расм – миниатюралар Ўрта ва Яқин Шарқ мумтоз адабиёти – ғазаллар тўплами, тарихий солномалар ва бошқа соҳаларга оид қўлёзмаларни зийнатлаб турган.

Эрон (Шероз, Язд, Қазвин, Машҳад, Исфахон), Хуросон (Ҳирот), Озарбайжон (Табриз), Араб Шарқи (Ироқ, Миср, Сурия), Усмонлилар Туркияси, Ҳиндистон ва Марказий Осиё (Мовароуннаҳр) сингари кўплаб маданий марказларда миниатюра рангтасвири кенг тарқалган бўлиб, китобот санъати моҳир усталари орасида асрлар давомида Абулқосим Фирдавсий (940-1020), Низомий Ганжавий (1141-1501), Саъдий Шерозий (1270-1291), Хусрав Деҳлавий (1253-1325), Абдураҳмон Жомий (1414-1492), Алишер Навоий (1441-1501) асарлари маълум ва машҳур бўлган.

Миниатюра санъатининг энг юксак ривожланган даври XV аср охирги чораги ва ундан кейинги давр беназир мусаввир Камолиддин Беҳзод (1455 – 1535 йиллар атрофи) номи билан узвий боғлиқ. Ўз даврида “Аср нодири” деб улуғланган, буюк мусаввир Камолиддин Беҳзоднинг услуби кейинги давр мусаввирлари ижодига, Эрон, Марказий Осиё, Ҳиндистон ва Туркиянинг  шарқ миниатюра рангтасвири мактабларига самарали таъсир кўрсатган.

Бадиий безатилган қўлёзма китоблар, ҳаттотлик намуналари, саҳифаларни бадиий безатиш санъати, муқовалаш санъати ва китобнинг асосий безаги ҳисобланмиш – атоқли усталар ва машҳур миниатюра мактабларига тегишли миниатюраларни йиғиш, тадқиқ қилиш ва яқиндан танишув Шарқда мероси, анъаналари сақланаётган ва ривожланаётган ушбу нафис ва мураккаб санъат турини чуқурроқ англашга ёрдам беради.

Тўпқопи саройи музейи кутубхонасида нодир ва ноёб ҳисобланган Шарқ қўлёзмалари сақланади, уларнинг аксарияти китобот ва миниатюра санъатининг нафис ва бетакрор намуналари билан безатилган ҳамда дунё маданий меросининг хазинасидан жой олган.

Кўргазмада Алишер Навоий портрети, Низомий “Хамса”си, Жомий асарлари, Девонлар, “Хумайи ва Хумоюн” асари, Ҳофиз Абру куллиётига ишланган миниатюралар, шамс, зарварақ, унвон ва жилдларнинг гўзал намуналари намойиш этилмоқда.

Туркия ва Ислом санъати музейи энг йирик ислом ва турк санъати асарларини жамлаган музей ҳисобланиб, унда музейнинг ифтихори бўлмиш Қуръони Каримнинг дурдона қўлёзмалари ҳамда ҳаттотлик ва миниатюраларнинг ноёб нодир намуналари сақланади.

Кўргазмада Фирдавсийнинг “Шоҳнома” асари, “Зафарнома”, “Темурнома”, Саъдий Шерозий достонлари ва бошқа нодир қўлёзмаларга ишланган миниатюралар, шамс, зарварақ, унвон ва жилдларнинг гўзал намуналари намойиш этилаяпти.

Кўргазма шу йилнинг 20 ноябрига қадар давом этади.

11 aprel kuni soat 12:00 da O‘zbekiston Badiiy Akademiyasi Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida «KAMOLIDDIN BEHZOD IZDOShLARIMIZ» Respublika ijodiy tanlovi ko‘rgazmasining 2 bosqichi bo‘lib o‘tdi.

Ushbu Respublika tanlovida Badiiy Akademiya tasarrufida faoliyat yuritayotgan Respublika ixtisoslashtirilgan san’at maktablar-internatining 5-9 sinf o‘quvchilari o‘rtasida “Tasviriy va amaliy san’at” yo‘nalishlari bo‘yicha o‘tkazilib, haqiqiy iqtidor egalari saralanib, g‘oliblar aniqlanadi.
Bu tanlovning o‘tkazilishidan maqsad – O‘zbekiston Badiiy Akademiyasi tasarrufidagi o‘quv maskanlarida tahsil olayotgan yoshlar orasidan haqiqiy iqtidorlarni aniqlash, yuzaga chiqarish, milliy san’atimizning kelajagini ta’minlovchi yosh iste’dod egalarini topish, ularni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash, rag‘batlantirish, kelgusida buyuk mahorat egalarini tarbiyalashdir.

Ko‘rgazmada o‘quvchilarning rangtasvir hamda amaliy san’at asarlari namoyishga qo‘yilgan.
Tanlov g‘oliblarini aniqlash uchun taniqli rassomlar, san’atshunoslar, badiiy ta’limning yetakchi pedagoglari va ijodkorlardan iborat maxsus komissiya ko‘rgazma davomida “Tasviriy san’at” va “Amaliy san’at” yo‘nalishlari bo‘yicha g‘oliblarni aniqlaydi. Taqdirlash marosimi bo‘lib o‘tadi.
“Kamoliddin Behzod izdoshlarimiz” Respublika tanlovi ko‘rgazmasi ishtirokchilari kelajakda o‘zining nozik san’ati, ajoyib mahorati, takrorlanmas go‘zal ijodi bilan nafaqat Sharq xalqlari, balki butun jahon xalqlari madaniyatida unutilmas iz qoldirgan, ulkan iste’dod egasi, zabardast san’atkor Kamoliddin Behzod kabi ulkan ijodiy yutuqlarga erishib, O‘zbekiston tasviriy san’atini dunyoga tanitadigan yangi avlod bo‘lib yetishishlariga umid qilamiz.
Ko‘rgazmada 300 dan ortiq ijodiy asarlar namoyish etilmoqda.
Ko‘rgazma 20 aprelga qadar davom etadi.
Ma’lumot uchun telefon: 256-28-32

O’zbekiston Badiiy Akademiyasi Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san′ati muzeyida 2018 yil 11 aprel soat 12:00 da “O’zbekiston Respublikasida yoshlarga oid davlat siyosatini amalga oshirishga qaratilgan qo’shimcha chora-tadbirlar” Davlat dasturi doirasida O’zbekiston Badiiy Akademiyasi tizimida yosh iqtidorlarni qo’llab-quvvatlash va rag’batlantirish maqsadida, “Faol tadbirkorlik, innovatsion g’oyalarni qo’llab-quvvatlash yili”ga bag’ishlangan “Kamoliddin Behzod izdoshlarimiz” nomli Respublika tanlovi ko’rgazmasining ochilishi bo’lib o’tadi.

Ko’rgazma 16 aprelga qadar davom etadi.

Ma`lumot uchun telefon: 8 (371) 256-28-32.

2 mart kuni Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida «Sharq nafis san’ati yoshlar nigohida -II» nomli ko’rgazmaning ochilishi bo’lib o’tdi.

Mazkur ko`rgazma ilk bor 2017 yilda tashkil etilgan edi. Ushbu ko‘rgazmani har yili an’anaviy tarzda o‘tkazish  – yosh iste’dodlarni qo‘llab-quvvatlash, sharqona nafis san’at turlarining yillar o‘tgani sayin yoshlar nigohida turlicha aks etishini namoyish etish hamda iqtidorli yoshlarni yuzaga chiqarish maqsadida yo‘lga qo‘yildi.

Ko‘rgazma ishtirokchilarining safi kengaymoqda: o‘tgan yili faqat “Xattotlik va miniatyura” yo‘nalishining bitiruvchi talabalari qatnashgan bo‘lsa, bu yili Sayyora Saidova rahbarligida “Amaliy san’at” fakulteti professor-o‘qituvchilari va talabalari ham o‘z asarlari bilan ishtirok etmoqdalar. Kamoliddin Behzod nomidagi MRDI ning mahoratli pedagogi rassom-miniatyurachi Behzod Xadjimetov va uning shogirdlari tomonidan yaratilgan nafis sharqona miniatyura asarlari bilan bir qatorda zargarlik va kulolchilik buyumlari ham ko‘rgazma ekspozitsiyasidan o‘rin olgan. Talaba yoshlarning madaniy merosimizni o‘rganishga bo‘lgan ishtiyoqi va intilishi ularning iste’dodlarini shakllanishi, mahoratini oshib borishiga xizmat qiladi. Mazkur ko‘rgazma yoshlar uchun berilgan imkoniyat bo‘lib, san’atda yangi uslublarni yaratishda muhim omil bo‘lib xizmat qiladi.

Yosh ijodkorlarimizga Sharq nafis san’atining yorqin namoyondalari izidan borib, iste’dodlarini rivojlantirib, etuk san’atkor bo‘lib etishishlariga tilakdoshmiz.

Ko‘rgazmadan 50 nafar yosh ijodkorlarning 80 dan ortiq asarlari o‘rin olgan.

Ko‘rgazma 2 martdan 25 martga qadar davom etadi.

24 fevral kuni soat 12:00da Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura sana’ti muzeyida Komil Omonovning “Ehtirom” nomli ko‘rgazmasiga bag‘ishlangan ilmiy-amaliy Anjumani bo‘lib o‘tdi. Anjumanga O‘zbekiston Badiiy Akademiyasining bosh ilmiy kotibi Feruza Abidjanova, rassom Ibrohim Valixo‘jayev, Kamoliddin Mirzayev, Kamol Abdullayev va Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy Rassomlik va Dizayn Instituti “San’atshunoslik” kafedrasi professor o‘qituvchilari, “San’atshunoslik” va “Muzeyshunoslik” yo‘nalishlari talabalari tashrif buyurishdi.

Anjumanni Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura sana’ti muzeyi direktori Qarshiyeva Gulabza ochib berdilar, so‘ng so‘zga birin-ketin rassom Ibrohim Valixo‘jayev, Kamoliddin Mirzayev hamda  “San’atshunoslik” kafedrasi professor o‘qituvchilari chiqdilar. Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy Rassomlik va Dizayn Instituti doirasida tahsil olib kelayotgan talabalar Omonov Komilning asarlariga alohida qiziqish bildirdilar.
Rassom o‘zining ijodiy tajribasi bilan bo‘lishib, miniatyura san’atiini rivojlantirish haqida takidladi. Talabalar, Ijodkorning ijodi va yo‘nalishi haqida o‘z fikr-mulohazalarini bildirdilar. So‘zga chiqganlar Omonov Komilning yo‘nalishi va maxorati haqida iliq fikrlarini bayon etdilar.

6 fevral kuni muzeyda rassom Komil Omonovning Alisher Navoiy tavalludining 577 yilligi, Kamoliddin Behzod tavalludining 563 yilligi, Zahiriddin Muhammad Bobur tavalludining 535 yilligiga bag‘ishlangan “EHTIROM” nomli shaxsiy ko‘rgazmasi ochildi.
Alisher Navoiy va Zahiriddin Muhammad Bobur ijodini chuqur o‘rganishga, Kamoliddin Behzod an’analarini davom ettirib, o‘z uslubini yaratishga intilayotgan, iqtidorli rassom Komil Omonov yoshlik chog‘laridan boshlab rangtasvir san’atiga kuchli mehr qo‘ydi. 1992-2001-yillarda Respublika tasviriy va amaliy san’at litseyida tahsil oldi. 2001-2004 yillarda Respublika Rassomlik kollejida o‘qish bilan birga, miniatyurachi rassom Kamoliddin Mirzayevga shogird bo‘lib tushdi. 2004-2008 yillarda Nizomiy nomidagi Davlat pedagogika universitetida badiiy grafika yo‘nalishida tahsil oldi. Shu yillar mobaynida Komil Omonov nozik did, matonat talab etuvchi nafis san’at – miniatyuraga mehr qo‘yib, tinmay o‘z ustida ishladi, o‘z uslubini yaratish, o‘zligini topish yo‘lida izlandi. Uning asarlari turli mavzularda bo‘lib, syujetlarni nozik uslubda ifodalaydi, u asar mazmunini ifoda etishning mos shaklini topib, uning g‘oyasini ko‘rsatib berishga harakat qiladi.

Rassom “Navqiron O‘zbekiston”, “Tashabbus” Respublika ko‘rik-tanlovida, “Jazoir miniatyura va naqsh festivali”da (2013), “International Folk Art Market” (AQSh, 2016), mazkur muzeyda tashkil etilgan “Tasvirlarda moziy nafasi” (2016) nomli ko‘rgazmalarda faol qatnashgan. Shuningdek, “Ming bir kecha” (2008) nomli kitobga 50 dan ortiq kompozitsiyalar ishlagan. “Zamonaviy O‘zbekiston miniatyura san’ati” (2013) albom-katalogiga uning asarlaridan namunalar kiritilgan.

Ijodkorning ilk shaxsiy ko‘rgazmasidan joy olgan “Husayn Alisher bilan shatranj o‘ynamoqda”, “Buyuk Ipak yo‘li”, “Donishmand bola”, “Jangchilar”, “Otlar jangi”, “Shahzodaning o‘ylari”, “Koinotga muhabbat” kabi asarlari o‘zining badiiyligi, chuqur falsafiy mazmunga boyligi va nozik uslubda ishlanganligi bilan san’at ixlosmandlarida katta taassurot qoldirmoqda. Ko‘rgazmada ijodkorning 30 dan ortiq miniatyura asarlari namoyish etilmoqda.
Ko‘rgazma 26 fevralga qadar davom etadi.
Ma’lumot uchun telefon: 256-28-32

O’zbekiston Badiiy Akademiyasi Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san′ati muzeyida 2018 yil 6 fevral soat 17:00 da Alisher Navoiy tavalludinig 577 yilligi, Kamoliddin Behzod tavalludining 563 yilligi, Zahiriddin Muhammad Bobur tavalludining 535 yilligiga bag’ishlangan miniatyurachi rassom Komil Omonovning «Ehtirom» nomli shaxsiy ko’rgazmasining ochilishi bo’lib o’tadi.

29 yanvar kuni soat 14:00da Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura sana’ti muzeyida «Eski shahar» guruhining “Eski shaharga sayohat” nomli ko‘rgazmasiga bag‘ishlangan ilmiy-amaliy Anjumani bo‘lib o‘tdi.Anjumanga O‘zbekiston Badiiy Akademiyasining bosh ilmiy kotibi Abidjanova Feruza, rassom Valixo‘jayev Ibrohim, Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy Rassomlik va Dizayn Instituti “San’atshunoslik” kafedrasi professor o‘qituvchilari, “San’atshunoslik” va “Muzeyshunoslik” yo‘nalishlari talabalari tashrif buyurishdi.

Anjumanni Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura sana’ti muzeyi direktori Qarshiyeva Gulabza ochib berdilar, so‘ng so‘zga birin-ketin Abidjanova Feruza, rassom Valixo‘jayev Ibrohim, “San’atshunoslik” kafedrasi professor o‘qituvchilari chiqdilar. Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy Rassomlik va Dizayn Instituti doirasida faoliyat yuritib kelayotgan “Yosh olimlar kengashi” a’zolari rassomlarning asarlariga alohida to‘xtalib o‘tib, o‘z munosabatlarini bildirdilar.
Rassomlar o‘zining ijodiy tajribasi bilan bo‘lishib, san’atning hususiy tamoyillari, estetik darajisini rivojlantirish haqida takidlashdi. Talabalar, uchta rassomning ijodi va yo‘nalishi haqida o‘z fikr-mulohazalarini bildirdilar. So‘zga chiqganlar ijodkorlarning yo‘nalishi va maxorati haqida nafaqat iliq fikrlarini, balki tanqidiy fikrlarini ham bayon etdilar.

22 dekabr kuni soat 16:00da Kamoliddin behzod nomidagi Sharq miniatyura sana’ti muzeyida «Eski shahar» guruhining “Eski shaharga sayohat” nomli ko‘rgazmasining ochilishi bo‘lib o‘tdi.

«Eski shahar» guruhi 2013 yilda tashkil topgan bo‘lib, u rassomlar – Mamedova Dilorom, Karimov Abduhakim, Yuldashev Dilmurod kabi zabardast ijodkorlardan iborat. Guruh vakillarinning har biri turli yo‘nalishda o‘ziga xos ijod qiladilar.

Guruh vakillaridan biri Mamedova Dilorom asarlarida asosan go‘zal yurtimizining manzarasini, tarixiy va me’morchilik yodgorliklarini tasvirlaydi. Ilhom manbaini Eski shahar qismida joylashgan maxallalarining jin ko‘chalaridan, eski paxsa-somon uylaridan oladi: Xasti Imom, Chig‘atoy, Ismoil Shoshiy, O‘qchi, Sag‘bon mahallalarini kezib, ularni o‘rganib chiqib, etyudlar yaratadi. Ijodkorning har bir asarida barchamizga yoshligimizdan tanish va qadrdon bo‘lgan rayhonlar hidi ufurib turgan ayvonlar, issiq shirmoy patirlar pishayotgan tandirlar, pastakkina somon uylarini yorqin ranglarda tasvirlaydi.

Guruhning yana bir a’zosi tinmay ilmiy va ijodiy izlanayotgan rassom Abduhakim Karimov asarlarida asosan Alisher Navoiy, Umar Xayyom, Pahlavon Maxmud, Firdavsiy, Mashrab, Lutfiy, Furqat kabi sharq mumtoz she’riyati namoyandalari asarlari va ijodiga murojaat qilib, Sharq mumtoz musiqalaridan ilhomlanib, do‘stlik, insoniylik, mehr-muhabbat, vafo, visol mavzulari mazmuni, mohiyatini keng ochib beruvchi miniatyura va rangtasvirni o‘zaro uyg‘unlashgan ko‘rinishida san’at asarlari yaratib kelmoqda.
Akademik realizm yo‘nalishida ijod qiladigan iste’dodli rassom Yuldashev Dilmurod mo‘yqalamda yurtimiz jamolini tasvirlaydi. Rassom o‘z asarlarida Ona tabitimizning jozibasini madh etib, takrorlanmas manzarasini aks ettirgan.
Ushbu ko‘rgazma yil davomida guruh a’zolari tomonidan amalga oshirilgan tadbirlar va ko‘rgazmalar bilan bog‘liq faoliyatining yil sarhisobidir.

Yil davomida guruh o‘ta izchil va g‘ayrat bilan bir qator tadbirlarda ishtirok etdilar. Shular jumlasidan, 2017 yil kuzda Rossiya davlatidagi Chelyabinsk shahrida “Uch nigoh” nomli ko‘rgazma namoyish etildi. Yashnobod, Chinoz, Bo‘ka tumanlarida faoliyat yuritayotgan san’at maktablarida ko‘rgazma va mahorat darslari o‘tkazildi. Bir qator chet davlatlarida ko‘rgazmalarda ishtirok etib, tashakkurnomalar, diplom va sertifikatlar bilan taqdirlanishgan. Xitoyda o‘tkazilgan “O‘zbekiston san’ati kunlari” tadbiri doirasida Nankin, Yo‘ltaya Marya, Dalyan shaharlarida ko‘rgazmalari bilan qatnashganlar. «Eski shahar» guruhi Xitoyda bo‘lib o‘tgan Xalqaro ko‘rgazmada sakkizta davlat ichidan faxrli III o‘rinni qo‘lga kiritdilar.
O‘zbekiston hukumati tomonidan betakror asarlari uchun «Eski shahar» guruhi a’zosi – Mamedova Dilorom 2017 yilda “Shuhrat” medali bilan taqdirlandi.
Xorijiy davlatlarda ko‘rgazmalar bilan tashrif buyurishganda, ularning asarlariga o‘zgacha mehr ila boqishadi, tomoshabinlarga go‘yoki O‘zbekiston Quyoshini olib kelganday taassurot qoldiradi, ijodkorlar yaratgan asarlarida xalqimizning mehrga to‘la yuragi va ruhiyati sezilib turadi.

Ko‘rgazmada 70 dan ortiq ijodiy asarlar namoyish etilmoqda.
Ko‘rgazma 22 dekabrdan 15 yanvarga qadar davom etadi.

20 dekabr kuni soat 12:00da Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida «Kamoliddin Behzod izdoshlari» ijodiy tanlovi ko‘rgazmasining taqdirlash marosimi bo‘lib o‘tdi.

9 Dekabr kuni 12:00 da Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida «KAMOLIDDIN BEHZOD IZDOShLARI» Respublika ijodiy tanlovi ko‘rgazmasining ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi.
Respublika tanlovi birinchi marta 2017 yilning aprel oyida “Tasviriy va amaliy san’at festivali” doirasida bo‘lib o‘tgan edi, unda O‘zbekiston Badiiy Akademiyasi tasarrufidagi Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahrida faoliyat yuritayotgan ixtisoslashtirilan san’at maktab-internatlari o‘quvchilari o‘rtasida “Tasviriy san’at” yo‘nalishi bo‘yicha o‘z ijodiy asarlari bilan qatnashib, ishtirokchilar orasidan g‘oliblar aniqlangan edi.
Navbatdagi Respublika tanlovida Badiiy Akademiya tasarrufida faoliyat yuritayotgan P.Benkov nomidagi Respublika rassomlik kolleji, A.Xodjayev nomidagi Respublika dizayn kolleji, Qo‘qon tasviriy va amaliy san’at kolleji o‘quvchilari o‘rtasida “Tasviriy va amaliy san’at” yo‘nalishlari bo‘yicha iqtidor egalari saralanib, g‘oliblar aniqlanadi.
Ushbu tanlovning o‘tkazilishidan maqsad – O‘zbekiston Badiiy Akademiyasi tasarrufidagi o‘quv maskanlarida tahsil olayotgan yoshlar orasidan haqiqiy iqtidorlarni aniqlash, yuzaga chiqarish, milliy san’atimizning kelajagini ta’minlovchi yosh iste’dod egalarini topish, ularni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash, rag‘batlantirish, kelgusida buyuk mahorat egalarini tarbiyalashdir.
Tanlov g‘oliblarini aniqlash uchun taniqli rassomlar, san’atshunoslar, badiiy ta’limning yetakchi pedagoglari va ijodkorlardan iborat maxsus komissiya ko‘rgazma davomida “Tasviriy san’at” va “Amaliy san’at” yo‘nalishlari bo‘yicha g‘oliblarni aniqlaydi. Taqdirlash marosimi 20 dekabrga belgilangan.
Ko‘rgazmada 100 dan ortiq ijodiy asarlar namoyish etilmoqda.

Ko‘rgazma 9 dekabrdan  20 dekabrga qadar davom etadi.

21 Noyabr kuni soat 16:00 da Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida
P.Benkov nomidagi Respublika rassomlik kolleji muallimi Hasan Isoqjonov va o‘quvchilarining
«Ilk parvoz»
nomli ko‘rgazmasi ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi.

Hasan Isoqjonov shogirdlariga qalamtasvirda ishlash, proporsiyalarni saqlash, kompozitsiyani to‘g‘ri joylashtirish, miniatyura elementlarini o‘ta nozik ishlanishi va ranglarni o‘zaro uyg‘unlashtirish kabi elementlarga alohida e’tibor qaratishlarini ta’kidlaydi.

Ijodkor va uning o‘quvchilari qalamiga mansub miniatyuralarda qalamtasvirning nozik va nafisligi, ranglar palitrasining boyligi, zamonaviy ruh va an’ana davomiyligi aks etgan. Uning shogirdlari respublika va xalqaro festivallar va tanlovlarda oliy sovrinlarga ega bo‘lib kelishmoqda.

Ijodkorning milliy madaniyatimiz rivojiga qo‘shgan hissasi munosib baholanib, 2014 va 2015 yillarda O‘zbekiston Badiiy Akademiyasining Oltin medali, 2007 yil “Tashabbus” Respublika ko‘rik tanlovida “Sharq miniatyurasi” yo‘nalishi bo‘yicha faxrli I o‘rin sohibi, 2008 yil “Tashabbus” Respublika ko‘rik tanlovida “Eng yaxshi ustoz” nominatsiyasida Diplom bilan taqdirlangan.
«Ilk parvoz» nomli ko‘rgazmada Isoqjonov Hasan va ularning shogirdlari – Daminov Aziz, Tursunmuxammedov Shahzod, Avazov Alisher, Holboyev Bahrom, Abdullayeva Gulira’no, Abdullayeva Gulhayo, Musayev Sherali, Satbayeva Malika, Xodjimetov Sherzod, Norboboyev Oybek, Sheraliyeva Zarina, Shermuxamedov Suxroblarning asarlari namoyish etildi. Namoyish etilayotgan miniatyura asarlari o‘zining badiiyligi, chuqur falsafiy mazmuni egaligi va takrorlanmasligi bilan tashrif buyuruvchilarni o‘ziga rom etadi.
Ko‘rgazmada 50 dan ortiq miniatyura asarlari namoyish etilmoqda.

Ko‘rgazma 21 noyabrdan 5 dekabrga qadar davom etadi.

Tashkilotchi – O‘zbekiston Badiiy Akademiyasi

Hamkor tashkilotlar: O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi, Tashqi ishlar vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, “Xunarmand” xalq ustalar Assotsiatsiyasi, O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasi, O‘zbekiston milliy axborot agentligi, «O‘zbekiston havo yullari» MAK, Davlat bojxona qo‘mitasi, O‘zbekiston Yoshlar ittifoqi.

O‘tkazilish joyi – Toshkent shahrida, 6 – 11 noyabr kunlari, 2017 yil

Markaziy ko‘rgazmalar zali, O‘zbekiston Tasviriy san’at galereyasi, Toshkent Fotosuratlar uyi, I.Xiroyama nomidagi xalqaro madaniyat karvon saroyi, K.Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyi.

Mustaqillikning bosib o‘tilgan chorak asrlik davrida madaniyat va san’at jabhasida ulkan ishlar amalga oshirildi. Kulolchilik, to‘qimachilik va kashtachilik mahalliy maktablari saqlab qolindi. «Usto va Shogird» an’anasi bo‘yicha o‘z hunarini yoshlarga yetkazayotgan malakali ustalarning bir necha avlodi yetishib chiqdi. Davlatimiz nafaqat O‘zbekiston xududida, balki uning tashqarisida ham amaliy san’atning rivoji va targ‘ibotini keng miqyosda qo‘llab-quvvatlamoqda.

I-Toshkent Xalqaro amaliy san’at festivalining maqsadi xalqaro aloqalarni mustahkamlash, O‘zbekiston va xorijiy davlatlar an’anaviy va zamonaviy amaliy san’atini ommalashtirish, unutilayozgan xalq hunarmandchiligini qayta tiklash, amaliy san’atda yangi shakllarni aniqlashdan iborat.

Festivalda Ozarbayjon, Buyuk Britaniya, Eron, Italiya, XXR, Janubiy Koreya, Qirg‘iziston, Qozog‘iston, Qrim, Latviya, Rossiya, Tojikiston, Turkmaniston, GFR, Yaponiya va O‘zbekistondan ustalar va kuratorlar ishtirok etadilar.

Festival ekspozitsiyasi zamonaviy amaliy san’atning an’anaviy turlari bilan bir qatorda noan’anaviy turlarining ham rivojini keng miqyosda ochib beradi. O‘zbekiston amaliy san’ati mohir ustalari Respublikada mavjud bo‘lgan kulolchilik, kashtachilik, to‘qimachilik, yog‘och o‘ymakorligi va zargarlik san’ati maktablarini namoyish qiladilar.

Davra suhbatida amaliy san’atning yetuk mutaxassislari an’anaviy va noan’anaviy hunarmandchilikning zamonaviy holatidagi muammolarni muhokama qiladilar.Mahorat darslari va zamonaviy liboslar namoyishi maxsus o‘quv muassasalari, festival mehmonlari va mutaxassislar uchun bo‘lib o‘tadi.

Mazkur Xalqaro festival bunday keng miqyosda Respublikada ilk marotaba o‘tkazilmoqda va o‘ziga xos tajribadir. Tashkilotchilarning o‘z oldiga qo‘ygan vazifalari – kelajakda ushbu tadbirni amaliy san’at Biyennalesiga aylantirishdir.

Kuratorlar: Gulnara Ishmuratova, Lobar Mirzabayeva

6 noyabr, 16:00 – Markaziy ko‘rgazmalar zalida va K.Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida.

7 noyabr. 15:00 – Yoshlar ijod saroyida

7 noyabr, 16:30 – O‘zbekiston Tasviriy san’at galereyasida

8 noyabr, 11:30 – I.Xiroyama nomidagi xalqaro madaniyat karvon saroyida

9 noyabr, 10:00 – Toshkent Fotosuratlar uyida

27 sentyabr kuni soat 17:00da Kamoliddin Behzod nomidagi Sharq miniatyura san’ati muzeyida moxir kulol Baxtiyor Nazirovning «Rishton moviy kulolchiligi» nomli shaxsiy ko‘rgazmasining ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi.

Baxtiyor Nazirov bugungi kunda Rishton an’anaviy kulolchilik maktabining yorqin namoyondalaridan biri bo‘lib, kulolchilik san’atida shuhrat qozongan, o‘z o‘rni va hurmatiga ega bo‘lgan ijodkor hisoblanadi. Hunarmandning loydan tayyorlangan turli buyumlari chiroyli va ko‘rkam naqshlari bilan diqqatni tortadi.

Bugungi kunda Rishton kulolchiligi an’analariga tayanib bir qancha kulollar ijod qilib kelmoqda. Baxtiyor Nazirov ham shunday kulollar sirasiga kiradi. Akasi bilan birgalikda 30 yildan buyon Rishton kulolchiligi sohasida ustoz-shogird maktabi an’anasini davom ettirib kelayotgan Baxtiyor Nazirov Rishton kulolchilik maktabining yorqin vakillaridan biri hisoblanadi.

U turli hajmda dukki kosa, labaki kosa, miyona tovoq, lagan ko‘za, choynak, piyola, murg‘oba, oftoba kabi an’anaviy idishlar tayyorlaydi. Kulol qadimgi Markaziy kulolchiligi uslubiga Rishton motivlarini o‘zining ijodiy yondashuvi orqali qo‘shib, behisob asarlar yaratmoqda, yaratgan buyumlari shakl jihatidan ham, bezak jihatdan ham takrorlanmasdir.

Usta o‘zining asarlarida islimiy naqshlari, qadimgi bezak mavzulari va tasvirlaridan keng foydalanadi. Ba’zi asarlaridagi naqshlarda kashtachilikda uchraydigan “anorguli”, “bodomguli” motivlari qo‘llanilganini ko‘rish mumkin. Baxtiyor Nazirov o‘z ijodida ko‘plab tajribalar o‘tkazishga ishtiyoqi baland. Misol tariqasida shuni aytish mumkinki, u kulolchilik asarlarida tasvirlangan motivlarni zamonaviylashtirish maqsadida “bodomguli” naqshi ustida bir qancha urinishlar olib bordi.

Ko‘rgazmada ustaning 300 dan ortiq kulolchilik buyumlari namoyish etildi.

Ko‘rgazma 22 oktyabrgacha davom etadi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi O‘zbekiston Respublikasining fan va texnika, adabiyot, san’at va me’morchilik sohasidagi Davlat mukofotlari kengashi 2017 yilda beriladigan San’at va memorchilik sohasidagi Davlat mukofotlari tanloviga quyidagi ishlar keng jamoatchilik muhokamasidan o‘tkazish uchun Kamoliddin Behzod nomidagi memorial bog‘-muzeyida ko‘rgazmaga qo‘yildi.
Ismoilov B.A. “Qalliqlar bog‘i” nomli turkum asarlar to‘plami. Tangtasvir asarlar to‘plami. Rangtasvirchi, grafik, teatr bezakchi rassomi. O‘ziga xos iqtidorga ega rassom Bobur Ismoilov asarlari negizida qarama-qarshiliklar kurashi va birligi haqidagi qadimgi Sharq falsafasi ta’limoti yotadi. Rassomning asarlarini tomosha qilgan odam ularda go‘zal madaniyatni ko‘radi. Rassom o‘z asarlari bilan turli xorijiy va xalqaro ko‘rgazmalarda ishtirok etib kelmoqda.
Shoyoqubov Sh.K. “Zamonaviy O‘zbekiston miniatyurasi” kitob-albomi (o‘zbek, rus va ingliz tillarida). O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan madaniyat xodimi Shoxalil Shoyoqubov xalqimizning boy va go‘zal merosi bo‘lmish o‘rta asrlar miniatyurasi san’atining ilg‘or an’analarini hozirgi zamon san’atiga ijodiy singdirishga katta hissa qo‘shib kelmoqda. Shu bilan birga miniatyurachi rassomlar bilan zamonaviy miniatyura maktabini yaratish borasida ish olib bormoqda.
Mahkamov Q.A. “Yurtim gavhari” milliy ganch va naqqoshlik asarlari to‘plami. O‘zbekiston Badiiy Akademiyasi Badiiy ijodkorlar uyushmasi a’zosi, ganch o‘ymakor usta Qayumjon Mahkamov mustaqillik yillarida bajargan har bir ijodiy asarida o‘ziga xos shakl, ornament va koloritda uning betakrorligi namoyon bo‘ladi.
Rahmatillayev S.R. Toshkentdagi Hazrati Imom me’moriy majmuasiga ishlangan “Samoga yuksalish” nomli milliy o‘ymakor darvoza va eshiklar to‘plami. Yog‘och o‘ymakorligi asarlari. Usta tomonidan yaratilgan san’at asarlarida naqshlarning boyligi, nozikligi hamda ijroning nafisligi mujassam. Turli motivlar aniq va ravshan ishlangan bo‘lib, ustaning asarlarida yuqori badiiy saviya va ifoda sezilib turadi.
Aliqulov A.M. O‘zbekiston tarixi, madaniyati, urf-odatlari mavzularidagi tasviriy san’at asarlari turkumi. Tarixiy va jang manzarasini tasvir etgan, eng yaxshi realistik an’analarga xos tarzda yaratilgan, dastgohli polotnolar va devorga ishlangan mahobatli asarlar muallifidir. O‘zbekiston Badiiy Akademiyasining “Oltin medal” hamda “Shuhrat” medali sohibi. Rassom yaratgan asarlari bilan ko‘plab xorijiy va xalqaro ko‘rgazmalarda ishtirok etib, katta yutuqlarga erishgan.