ISKANDARNING ISROFIL (a.s.) BILAN UCHRASHUVI

“ISKANDARNING ISROFIL (a.s.) BILAN UCHRASHUVI” 

XV asr birinchi yarmi. Hirot maktabi.

Abulqosim Firdavsiyning “Shohnoma” asariga ishlangan miniatyura. 

Ushbu asar Turkiyaning Turk va Islom asarlari muzeyida saqlanuvchi qo‘lyozmadan olingan miniatyuraning faksimil nusxasi hisoblanadi

 

Fors adabiyotining nodir asarlaridan “Shohnoma” (“Shohlar kitobi”) XI asrning boshida fors shoiri Abulqosim Firdavsiy tomonidan yozilgan. 35 yil davomida (976-1011) yaratilgan doston deyarli oltmish ming baytdan iborat bo‘lib, uning hajmi “Iliada” va “Odisseya” birlashtirilganidan ikki barobar katta. Buxorolik shoir Daqiqi yosh vafot etib, asarini yakunlashga ulgurmagan va uning qalamiga mansub ming baytni Firdavsiy “Shohnoma”ga kiritgan. 50 ta bo’limdan iborat “Shohnoma” shartli ravishda uch qismga bo‘linadi – mifologik, qahramonlik va tarixiy hamda Eronning qadimgi davrdan to VII asr islomning kirib kelishigacha bo‘lgan tarixini o‘z ichiga oladi. Arab tili ilm-fan va adabiyotning asosiy tili bo‘lgan davrda, Firdavsiy asarini butunlay fors tilida yozib, ushbu tilning rivoji va dunyoda keng tarqalishiga o‘z hissasini qo‘shdi.

Miniatyura chap tomondagi sahifaning deyarli pastki qismida joylashgan.

“Shohnoma”dagi Iskandar Maqduniy davriga bag‘ishlangan bob syujetiga ko‘ra, yashil qush shoh Iskandarga jangchilarisiz yolg‘iz o‘zi tog‘ cho‘qqisiga chiqishini buyuradi. Tog‘ tepasida farishta Isrofil (a.s) Iskandarga bu dunyoning istaklari va ne’matlarini unutib, Yaratganning hukmiga tayyor bo‘lishi kerakligiga da’vat qiladi.

Miniatyuraning yuqori chap burchagida ikkita qizg‘ish qanotli Isrofil (a.s.) farishtaning sur chalmoqchi bo‘lganini ko‘rish mumkin. U chap qo‘li bilan yetti shohli surni tutib turibdi. Uzun sochli, nastarin rangli libosdagi farishtaning boshida tillarang bosh kiyim tasvirlangan. Uning atrofida Xitoy uslubidagi bulutlarni ko‘rish mumkin.

O‘ng tomonda och yashil kiyim, oq sallada Iskandar tasvirlangan. U o‘ng qo‘lining ko‘rsatkich barmog‘ini labiga tutib, och kulrangdagi tog‘ cho‘qqilaridan birida o‘ychan holatda o‘tiribdi.

Asar kompozitsiyasi ko‘k fonda tasvirlangan bo‘lib, bu kunning tungi vaqtini ko‘rsatadi, shuningdek, Isrofil (a.s.) farishtaning ko‘rsatmalarini tinglayotgan qahramonning qayg‘usini va sodir bo‘layotgan voqealarning keskinligini anglatadi.

Kompozitsiyaning o‘ng burchak qismida dafna oti tasvirlangan.

Sahifaning yuqori va pastki qismida matn mavjud.

 

КК-628. INV-180